Ӛзбекстан республикасы жоқары ҩӘм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги әжинияз атындағы нӛкис

Qaysi biri ortiqcha ekan? o`yini. Bu o‘yinda bir mavzuga tegishli so`lar beriladi, lekin 
so‘zlardan biri ortiqcha bo`ladi. O‘quvchilar qaysi so‘z o‘rtiqcha ekanligini topib aytishlari 
kerak. Masalan,
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini mustaqil fikrlashga o‘rgatish va nutqiy malakalarini 
rivojlantirish jarayonida qo‘llaniladigan didaktik o‘yinlarni 1-2- sinflar ona tili dasturi bo‘yicha 
tahlil qilish natijasida ularning qo`llanishi bo`yicha o`z tavsiyalarimni keltiraman. 1-sinf «Ona 
tili» darsligi 1-bo‘limi «Tovushlar va harflar» bo‘limidir. Bu bo‘limda «O‘zim tekshiraman», 
«Harflarni top», «Rebus», «Bu meniki», «Iztopar», «Anagramma» o‘yinlaridan foydalanish 
mumkin. «So‘z» bo‘limini o‘qitish jarayonida «O‘zim tekshiraman», «U kim? Bu nima?», 
«Topag‘on», «O‘qib ko‘r-chi», «Sirli so‘z», «Zanjir», «Iztopar» o‘yinlarini qo‘llash 
o‘quvchilarni mustaqil fikrlashga yo‘llaydi.
«Hikoya», «O‘zim tekshiraman», «Noto‘g‘ri xulosa», «Bo‘lishi mumkin emas», «Davom 
ettir», «Safar», «Jonli hikoya» o‘yinlaridan «Nutq. Gap» bo‘limida foydalanish o‘quvchilarni 
ta‘lim jarayoniga bo‘lgan qiziqishlarini oshiradi.
2-sinf «Ona tili» darsligi «Tovush va harflar», «So‘z», «Gap», «So‘z tarkibi», «So‘z 
turkumlari» bo‘limlaridan iborat. «Tovush va harflar» bo‘limida o‘quvchilarga nazariy va 
amaliy bilimlar berishda, nutqiy malakalarini rivojlantirishda «O‘zim tekshiraman», «Harflarni 
top», «O‘qib ko‘r-chi», «Zanjir», «Sirli so‘z», «Bu meniki», «Krossvord», «Iztopar» o‘yinlari 
muhim o‘rin tutadi. «So‘z» bo‘limida «U kim? Bu nima?», «Zanjir», «Bu meniki». «Tez 
Atirgul, 
kapalak,
lola, boychechak
Kitob, daftar, 
mashina, qalam
Olma, banan,
yong`oq, nok
A, O, I, V, E, O`,U

---

387 
javob», «So‘z o‘yini» o‘yinlaridan foydalanish mumkin. «Gap» bo‘limida «Hikoya», 
«Noto‘g‘ri jumla», «Bo‘lishi mumkin emas», «Davom ettir», «Jonli hikoya» o‘yinlaridan 
foydalanish mumkin.
«So‘z tarkibi» bo‘limida «Hikoya», «Topag‘on», «Noto‘g‘ri jumla», «Bo‘lishi mumkin 
emas», «Davom ettir», «Krossvord», «Jonli hikoya», «Quruvchi» o‘yinlaridan foydalanish 
mumkin.
«So‘z turkumlari» bo‘limida o‘quvchilarga so‘z turkumlari haqida dastlabki ma‘lumotlar 
beriladi. Bu bo‘limda o‘quvchilarda tafakkur mustaqilligini shakllantirish uchun «U kim? Bu 
nima», «Topag‘on», «Davom ettir», «Sirli so‘z», «O‘yin-topishmoq», «Bu meniki», «U nima 
qilyapti?», «Jonli hikoya», «So‘z o‘yini» o‘yinlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Demak, boshlang‘ich sinflarda didaktik o‘yinlarning o‘rni katta bo‘lib, darslarda didaktik 
o‘yinlardan o‘rinli foydalanish o‘quvchilar faolligini oshiradi, ularda mustaqil fikrlash
qobiliyatlarini rivojlantiradi, ijodiy yondashuv ko‗nikmalarini shakllantiradi. 
Adabiyotlar 
1. 
G‗afforova T. «Boshlang‗ich ta‘limda zamonaviy pedagogik texnologiyalar», T.,
2011.
2. 
Boymurodova G., Sattorova X., Muslimova Sh., Karimova F., Saydaliyeva G.,. 
Kabilova Z. O‗qish: 3-sinf. O‗qituvchilar uchun metodik qo‗llanma T., 2016.