%збекстан республикасы жо№ары

Tema: II-jer ju`zilik uris da`wirindegi balalar a`debiyati
Jobasi:
1) II jer ju`zilik uris da`wirindegi balalar a`debiyatinin` bag`dari.
2) Sol da`wirdegi do`regen S.Nurimbetov, J.Aymurzaev, D. Nazbergenov shig`armalarina sholiw
A`debiyatlar
1. I.Qurbanbaev Qaraqalpaq balalar a`debiyati tariyxinin` ocherkleri. N-1988
2. S.Axmetov. Qaraqalpaq poeziyasi No`kis 1988 j
3. XX a`sir Qaraqalpaq a`debiyati No`kis 2000-j


1-soraw. II jer ju`zlik uris da`wirinde qaraqalpaq balalar a`debiyatinin` tematikasi da watandi qorg`awg`a, fashizmge qarsi gu`resiwge jildag`i barliq isti fronttin` ma`pi ushin jumsawg`a bag`darlandi. Shayir dramaturg Jolmurza Aymurzaev gitlershil nemets fashistlerinin` paraxat jasap atirg`an elimizge basqinshiliq penen basip kirgenine ko`p milletli ma`rtler menen birge g`a`zep otlari qaynap «Tin`lan`izlar» qosig`inda Aspan asti astan kesten qorg`asinnan jawip jawin jerdin` beti a`ywan-ja`ywan, shuwladi ses tin`lan`izlar jildarimlar, jalt-jult etip ko`p gu`mbezler julqip bawin jalin lawlap aydarhaday tinbadi hesh, tin`lan`izlar (Tasqin No`kis 1946-j) dep u`n qosti.
Ol pu`tkil miynetkeshlerimizdin` uristin` da`slepki ku`nlerinde aq «Ha`mmesi front ushin» degen urani astinda pu`tkil xaliqti ulli watanimizdi fashistlerden qorg`awg`a shaqirg`an.
Shayir «Fashistler tart qolin`di» (1941-j 22-iyun`) qosig`in jazdi.
Shayir bul qosig`inda bizin` paraxat elimizdi miyweli bag`qa ten`ep, og`an fashistlerdin` urilarsha basip kirgenin xabarlaydi. Xaliqti miyweli bag`day qulpirg`an elimizde qutiring`an iytlerdin` joq boliwina isenim bildiredi. «Ku`n nurina urinba» qosig`inda fashizmdi jariqtag`i jarg`anatqa ten`eydi
Ku`n nurinday bizin` elimizge fashizmnin` uring`anin, onin` joq boliwin ayta kelip N.Japaqov:
Aldi o`lse
Arti kelip
Ku`nnen ta`me etedi
Ku`nnin` jawin
O`rteymiz biz
Ku`lge aylanip ketedi
Dep ku`ta` duris juwmaq shig`aradi. Bunday shaqiriq shayir Jolmurza Aymurzaev ta`repinen «Jawdi jeksen etemiz» qosig`inda
A`y perzentler batir erler
Jawdi jeksen etin` jerge
Balalardin` uris da`wirindegi oqiwi ha`m ja`miyetlik-paydali jumislarg`a qatnasi T.Qayipbergenovtin` «Sekretar`» povestinde ko`rkem etip suwretlengen.
Watanimizdin` barliq o`tkendegi tariyxinda II jer ju`zlik uris da`wirindegi fashistlerge qarsi o`z watanin qorg`aw ushin alip barlig`in gu`reslerdegidey awir ha`m qa`wipli sinaw bolmag`an edi. O`ytkeni, bul uris tek a`seriy texnikaliq o`z-ara soqlig`isiw g`ana bolip qalmay, al sonin` menen bir qatar adamzat xarakterlerinin` ar-namis penen qorqaqliqtin`, patriotizm menen opasizliqtin` arasindag`i qatan` ayawsiz gu`res edi.Mine usinday juwapkerli waqitta jaziwshilarimiz pu`tkil xalqimiz benen frontqa ja`rdem beriw ushin frontqa ma`rtlik iske shaqiradi.