%збекстан республикасы жо№ары

Tórtlikler: Rubayıǵa uqsaǵan, onıń menen únles, tematikası sheklenbegen, biraq barmaq (sillabika) ólsheminde jazıladı.
Qaraqalpaq ádebiyatında tórtlikler I.Yusupovta kóbirek ushırasadı.
Birewler keń peyillikke shaqırar, “Mendey hújdanlı bol” desip ah urar, Sen bazarǵa barıp tıńlap kór: hárkim – Ózinde joq zattı izlep baqırar…
(I.Yusupov).
Murabba – arab tilindegi sózlerden alınǵan. Tórt qatarlı bántlerden ibarat qosıqlar, klassikalıq ádebiyatta murabbalardı Yassawiy, Mashrab, Muqımiy kóp jazdı. Qaraqalpaq murabbaları shártli túrde murabba dep atalıp, olar, tiykarınan, barmaq ólsheminde jazılǵan.
Muxammesler – hárbir bánti bes qatardan ibarat qosıqlar, uyqasları: birinshi bánt A, A, A, A, A, ekinshi bánt B, B, B, B, A, úshinshi bánt V, V, V, V, A, h.t.b. Hárbir bánttiń besinshi qatarı birinshi bántke uyqasadı. Klassikalıq muxammesler aruz ólsheminde jazıladı. Biraq qaraqalpaq muxammesleri, tiykarınan, barmaq (sillabika) ólshemine súyenip jazıladı.
Muashshaq – sóz oyınına tiykarlanǵan forma. Onda qosıq qatarlarınıń bas háriplerin, joqarıdan tómen oqısaq, qanday da bir adamnıń atı yamasa basqa bir atama kelip shıǵadı. Evropa ádebiyatında qosıqtıń bunday túrin akrostix dep ataydı (grek tilindegi akros shettegi, stichos – qosıq degen sózlerden alınǵan). Házirgi qaraqalpaq ádebiyatında shayır Baxtıyar Ǵenjemuratovtıń lirikasında akrostixlar kóbirek ushırasadı.
Gúllábı qawınday shireń tamıp tur, Úh! erniń, kózleriń ne dep janıp tur?!
«Lawlap órtenbeske qoymaspan!» dey me, Isen, kúlim qaldı… bul shın – anıqdur.
Sáteń murtlı, murtsız hám saqallılar, Tolı ǵoy átirapıń, olar naǵıp júr?!
Arsız saǵal yańlı jalańqaya bir zat,
Náyleyin, qálbimde qańsılap shawıp júr…
(B.Genjemuratov).
Evropa ádebiyatınan kirgen lirikalıq formalar: ekilikler (dvustishie), altılıqlar
– sekstinalar, oktavalar – segizlikler, sonetler – tórt qatarlı eki bántten hám úsh qatarlı eki bántten ibarat, jámi 14 qatarlı qosıq. Sonettiń ustası Shekspir bolıp esaplanadı. Qaraqalpaq ádebiyatında sonetler I.Yusupov hám M.Qarabaevta ushırasadı.
Geyde jasawǵa da bolmas qumarıń,
Qayǵı hám sátsizlik kesapatınan. Waqıt ótken sayın gónerer bári, Mártebeń páseyer tússe atınan.

Kóldiń jarasıǵı – quslar qıyqıwı, Júrekke tán názik sezim ikramlıq. Tatlı qıyal, tereń oyǵa uytıwı, Ájayıp hádiyse bolıwı zańlı.

Tınıs alıw – jasawdıń bir salası, Tuńǵısh ıshqı – ómirdegi baslı kún.

“Súyseń júrekten súy” - deymiz danasıp, Júrek joytar qoldan ushqan jaslıǵın.

Barlıq táshwishlerge júrek biyqarar, Hárkim miynetinen ráhát, sıy tabar.