%збекстан республикасы жо№ары


Download 194.46 Kb.
bet43/78
Sana21.04.2023
Hajmi194.46 Kb.
#1374120
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   78
Bog'liq
збекстан республикасы жо№ары

Ritorikalıq soraw grekshe reytor – orator, sheshen, dilwar degen sózden alınǵan. Kórkem shıǵarmada oqıwshınıń dıqqatın awdarıw ushın qurılǵan, biraq juwap talap etpeytuǵın soraw gáp, sintaksislik figura. Súwretlenip atırǵan sharayattı hám avtordıń oy-pikirin ótkirlestiriw ushın qollanıladı.
Ǵań-ǵań, ǵań-ǵań qobızım, Táǵdiyr – zalım, oǵı uzın! Arqırasqan arqarlar, Nege jım-jırt joq ızıń?!
Dúnya menen dasqal taw,

Tıńlaymısań, asqar taw?!


(Sh.Seyitov. “Sárkarda hám túyege aynalǵan arqarlar haqqında qobız benen jırlanatuǵın ertek-dástan” poemasınan).
Ritorikalıq úndewler. Kórkem shıǵarmada kóterińki, shaqırıq túrinde ushırasatuǵın gápler, stilistikalıq figuralardıń biri. Olar oy-pikirdi, túsiniklerdi, sezimlerdi emocional túrde berip, olardıń kórkemligin kúsheytedi. Mısalı:
Muhabbat ilahiy ullı qubılıs, Qolıńızdan kelse ashıq bop jasań!
(Xaliyla Dáwletnazarov. “Qolıńızdan kelse ashıq bop jasań!... ”). Ritorikalıq qaratpalar. Kórkem shıǵarmada kóterińki stildegi qaratpa gápler túrinde ushırasatuǵın sintaksislik (stilistikalıq) figuralardıń biri. Ritorikalıq qaratpalar oqıwshılardıń dıqqatın awdarıw, qaharmanlardıń ruwxıy halatın beriw,
lirizmdi kúsheytiw ushın qollanılatuǵın usıl.
Mıń órkeshli túyedey sarǵısh qumlar, Mıń ásirlik ǵápletti silkip tasla!
Mıń ásirlik kemkewil móhmin qumlar, Mıń ásirlik hásiretti silkip tasla!
(Baxtıyar Genjemuratov. “Mıń ásirlik ǵápletti silkip tasla!”). Poetikalıq tákirarlaw – kórkem shıǵarmanıń tásirliligin kúsheytiw, onıń ideyalıq mazmunın tereńletiw, qaharmanlardıń ishki dúnyasın tolıǵıraq ashıp kórsetiw ushın qollanılatuǵın sintaksislik usıl. Bunday usıldı qollanǵan tekst ishinde yamasa gápte bir sóz yaki birneshe sózler qaytalanıp keledi. Biraq qaytalanǵan sózlerdiń hárbiri ózinshe kórkem-estetikalıq júk kóterip turadı.
Poetikalıq tákirarlawdıń alliteraciya, anafora, epifora sıyaqlı túrleri bar. (Olardıń anıqlamaları “Kórkem fonetika” bóliminde berilgen.)

Download 194.46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   78




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling