Ѳzbekstan respublikasi jokarg'i xam orta arnauli bilimlendiriu minstirligi tashkent mamleketlik texnika universiteti


КАУ - аналог узгарткич; АРУ - аналог-ракамлн узгарткич; РКК - ракамли кайд этиш курилмаси


Download 0.74 Mb.
bet50/54
Sana30.04.2023
Hajmi0.74 Mb.
#1407236
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   54
Bog'liq
Begzad. Metrologiya asoslari 2

КАУ - аналог узгарткич; АРУ - аналог-ракамлн узгарткич; РКК - ракамли кайд этиш курилмаси.

КАУ

п

АРУ

П

РКК

#




/




/







  1. расм. Ракамли олшеу асбобининг функционал чизмаси

X” аналог сигнали киришдаги аналог узгарткич КАУ да кейинги узгартириш ушин кулай формата узгартирилади, сунгра аналог-ракамли узгарткич (АРУ) ёрдамида дискретлаштирилади хам кодланади. Хам них,оят, ракамли кайд этиш курилмаси РКК улчанаётган шама боинша кодланган маълумотни ракамли кайднома тарзида, операторга кулай формада к}фсатади. Тавсия этиладиган маълумотни кулайлиги хам аниклиги себепли ракамли олшеу асбоблари илмий-тешириш лабораторияларидан кенг }фин олган.

Ракамли олшеу асбоблари аналог олшеу асбобларига нисбатан куйидаги афзалликларга ийедир:

  • жокары аниклик;

  • кенг иш диапазони;

  • тезкорлик;

  • олшеу натижаларини кулай тарзда тавсия этилиши;

  • автоматлаштирилган тармокларга улаш мумкинлиги;

  • олшеу жараёнини автоматластириу имконияти мавжудлиги хам х,оказолар.

Лекин, х,ар тукисда бир айб деганларидек, ракамли олшеу асбобларининг х,ам муайян камчиликлари мавжуд:

Лекин, интеграл схемаларнинг тезкор ривожи натижасида жокарыдаги камчиликлар тобора чекиниб бормокда.
Ракамли олшеу асбобининг асоси болып АРУ х,исобланади. Унда маълумот дискретлаштирилади, сунгра кхамнтланиб кодланади. Дискретлаштириш - бу муайян (жуда киска) дискрет хамкт оралигида кайдномаларни алудир. Одатда, дискретлаш кадамини доимий килишга хдракат килинади. Кхамнтлаш болса, X(t) катталигининг узлуксиз маныслерин Хп дискрет кийматларнинг туплами менен алмаштириш х,исобланади. Шаманинг узлуксиз кийматлари муайян тартиблар тийкаринда кхамнтлаш даражаларининг кийматлари менен алмаштирилади. Кодлаштириш болса, муайян кетма-кетликда ифодаланган сонли кийматларни тавсия этишдан иборат.
Дискретлаштириш хам кхамнтлаш ракамли олшеу асбобининг тийкарги хателик дереклари х,исобланади. Боннан тапщари, кхамнтлаш даражаларининг сони х,ам узига яраша хателиклар киритади.
Суюк кристалли индикаторларнинг тезкор ривожи ракамли олшеу асбобларининг ихчамласолвига, энергия сарфининг камайишига замин яратмокда.

Х,озирги замон электроникасининг элементлар базаси кенг имкониятларга ийе болган ракамли олшеу асбобларини жаратуга имкон беради.
Комбинацияланган ракамли асбоблар (КРА) нинг тийкарги кисми интегралловчи хоссага ийе узгармас ток кучайтиргичидан иборат. Комбинацияланган ракамли асбобларнинг кириш кисмига узгарувчан токни узгармас токка айлантирувчи, кар шил и к, индуктивлик хам сигимни кучланишга узгартирувчи узгарткичлар уланади.

  1. расмда резистор каршилигини олшеучи ракамли асбоб схемаси келтирилган болып, Rx кучайтиргич К нинг манфий тескари богланиш занжирига уланади. Кучайтиргични кучланиш боинша кучайтириш коэффициента жуда катта болгани ушин резистор Rx кучайтиргичга уланганда кучайтиргичнинг чикиш кисмида кучланиш х,осил булади. Кучайтиргичнинг кириш кисмидан утувчи ток кичик болганлиги туфайли тийкарги ток Rx резистор каршилик оркали утади.


Rhom





  1. расм Комбинацияланган ракамли асбоб схемаси

Солнинг ушин кучайтиргичнинг чикиш кучланиши:
Uчиц IRx
булади. Комбинацияланган ШЧ-4313 русумли ракамли асбоблар 5 mV дан 500 V гача узгармас хам узгарувчан кучланишни, 5 цА дан

500 mA гача узгармас хам узгарувчан токни, 50 От дан 5000 Ют гача каршиликни олшеуга молжелленген. Жокарыдаги кайд етилген параметрларни 45-20000 Hz частота диапазонида олшеу мумкин. Бу асбобнинг огирлиги 3kg, габарит улчамлари 300x70x300 мм. болып, у 220 V узгарувчан кучланишли тармокдан ёки 17,5 V ли автоном дерекдан таъминланади.

  1. Микропроцессор менен бопщариладиган ракамли олшеу асбоблари

Ракамли олшеу асбоблари таркибида микропроцессорни куллаш олшеу жараёнини соддалаштиради, оларды киёслашни хам калибрлашни автоматлаштиради, олшеу натижаларига (ахборотига) статистик ишлов беради хам асбобларнинг метрологик характеристикаларини яхшилайди.
10.3-расмда ракамли микропроцессорли еольтметрни схемаси келтирилган.



Download 0.74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling