Ózbekstan Respublikasın rawajlandırıwdıń bes ústin turatuǵın baǵdarı boyınsha Háreketler strategiyasına muwapıq, nef-gaz sanaatı salasında -da qatar ózgerisler ámelge asırıldı

3. 11. Qudıq tubi qum tıǵınların juwıwdıń gidravlik esabı
Qum tıǵınların juwıwdıń tiykarǵı shártlerinen biri - bul kóteriletuǵın aǵımnıń tezligi juwıw suyıqlıǵına sho’getug’in iri qum bóleksheleriniń tezligine salıstırǵanda joqarılaw bolıwı. Juwılǵan qumnin’ eriwi tezligi tómendegishe boladı.
vn = vv - w (3. 8.)
bunda vn – qumnin’ kóteriliw tezligi; vv - suyıqlıq aǵımınıń kóteriliw tezligi; w - juwıw suyıqlıǵına iri bóleksheleriniń shógiw tezligi.
N - qudiqtan juwılǵan qum tıǵını jer júzine shig’arg’ishqa ketken () waqıt tómendegi formula arqalı anıqlanadı
(3. 9.)
tuwrı hám teris juwıwda joǵatılǵan ulıwma basım (napor) to’mendegishe ańlatıladı :
hum = h1 + h2 + h3 + h4 (3. 10.)
bunda h1 - tomenlewshi suyıqlıqtıń aǵımı háreketinde basımnıń (napor) joǵalıp ketiwi;
h2 - kóteriletuǵın aǵıs basımında basımnıń joǵalıp ketiwi;
h3 - truba hám truba sırtqı boslig'indag’i suyıqlıq tıǵızlıǵınıń parqı teńlesgende basımnıń joǵalıp ketiwi;
h4 - vertlyug hám shtangada basımnıń joǵalıp ketiwi (3. 2.-keste).

Qum shógiwdiń kritik tezligi 3. 2.-keste.

Bóleksheler- dıń maksimal ólshemi, mm

Erkin Shógiwdiń tezligi, sm/s

Bóleksheler- dıń maksimal ólshemi, mm

Erkin shógiwdiń tezligi, sm/s

Bóleksheler- dıń maksimal ólshemi, mm

Erkin shógiwdiń tezligi, sm/s

3. 2.-keste dawamı
0, 01	0, 01	0, 23	2, 80	1, 0	9, 5
0, 03	0, 07	0, 25	3, 00	1, 20	11, 02
0, 05	0, 19	0, 30	3, 50	1, 40	12, 54
0, 07	0, 36	0, 35	3, 97	1, 60	14, 0
0, 09	0, 60	0, 40	4, 44	1, 80	14, 9
0, 11	0, 90	0, 45	4, 9	2, 0	15, 7
0, 13	1, 26	0, 50	5, 35	2, 20	16, 5
0, 15	1, 67	0, 60	6, 25	2, 40	17, 2
0, 17	2, 14	0, 70	7, 07	2, 60	17, 9
0, 19	2, 39	0, 80	7, 89	2, 80	18, 6
0, 21	2, 60	0, 90	8, 7	3, 0	19, 2

3. 3.- keste

Shtanga hám vertlyugda h basımnıń ózgeriwi

Suw sarpı, l/s	Basımnıń ózgeriwi, m	Suw sarpı, l/s	Basımnıń ózgeriwi, (poterya), m
3	4	7	22
4	8	8	29
5	12	9	36
6	17	10	43

3. 12. Filtratlerdin’ hám perforatsiya zonasın tazalaw
Ayırım jaǵdaylarda qatlam maydanı hám filtratsiyanin’ pataslanıwı (suyıqlıq duzı, korroziya ónimleri) qudıqlar daǵı suyıqlıq háreketine ırkinish beredi. Bunday jaǵdaylarda shnurlı detanatirlasqan torpedalar qollanıladı. Olar qudıq konstruktsiyasi elementlerine zálel jetkizbewden shógindilerdi joyadi. Ádetde gellekleriniń diametri 25-50 mm bolǵan torpeda (TDSh) lar hámme qudıqlarda qollanıwı múmkin. Zaryadlardıń uzınlıǵı shegaralanbaǵan. Olardıń uzınlıǵı 100 mge jetiwi múmkin. Qatlamlar daǵı qatlamlardı bekkemleytuǵın trubalar birikpesi bekkemlenbegen, shıdamlı taw jınıslardan dúzilgen jaǵdaylarda úlken zaryadlı (VV) detanatirlasqan tarpeda shnurlar qollanıwı múmkin.
3. 13. Qudıq tubi aldı zonası jınısların tsement-qum
qospası menen bekkemlew
Qudıq tubi aldı dara jınıslar zonası tsement-qum qospası menen bekkemlew eń nátiyjeli usıl esaplanadı. Bul qum menen bekkemlew usılı jaqsı jutıw qábiletine iye bolǵan qudıqlarda qollanıladı. Qudıq aldı zonasın bekkemlewdiń texnologiyalıq parametrlerin anıqlaw ushın taw jınıslarınıń aylaniw radiusın bahalaw talap etiledi. Ol tómendegi formula járdeminde anıqlanadı.
_(3.11.)
Bunda R - qudıq aldı zonasınıń aynaliw radiusı, m; h - fil'tr uzınlıǵı, m; a0 - suyıqlıq aǵımında qumnin’ ortasha koncentraciyası ; Q - qudıqtan alınǵan suyıqlıqtıń jıyındısı, m2; d - isletiw trubalar birikpesiniń ishki diametri, m; H - qum tıǵınınıń ulıwma qalıńlıǵı, m; m1 hám m – qumnin’ geweklik koefficiyenti; dskv - dolota boyınsha qudıqtıń diametri, m.
3. 14. Qum tıǵınların u’pilewshi apparatlar járdeminde juwıw
Qum tıǵınların joqqılıwda qum tıǵınların juwıw eń ápiwayı usıl esaplanadı. Lekin bul usıldı hámme waqıt da qollap bolmaydı. Sol sebepli qum tıǵınların juwıwda u’pilewshi apparatlardan paydalanıladı. Bul apparat qatlamlarǵa basım bermesten juwıw tezligin ápiwayı juwıw tezligine teńlestirip juwıwǵa mólsherlengen. Bul apparat shlanga, vertlyug hám suw quyiw úskenelerinen shólkemlesken. (-su'wret)
Jumısshı suyıqlıq juwıw apparatınan soploga 2 ketetuǵın truba 1 boyınsha úlken basımda uzatıladı. Nátiyjede suyıqlıq úlken tezlikte diffuzatordin’ 4ge jıljıytuǵın kamerasına 3 ke ag’adi hám málim bir boslıqta 5 onıń azayıwı júz beredı. Keyin suyıqlıq juwılǵan qum menen jılısıw kamerasına túsedi.
3. 2-súwret. U’pilewshi nasostıń kórinisi.
U’pilewshi nasostıń texnikalıq tariypi
Jumısshı suyıqlıqtıń sarpı, l/s 1, 5-2, 5
Nasostıń jumısshı basımı, MPa 8, 0
U’pilewshi nasostıń ónimliligi, l/s 0, 5
Qudıqtan biyikligi 1 m bolǵan tıǵındı
alıw waqtı, min 6 -6, 5
Jumısshı suyıqlıq texnikalıq suw
Diametri 41 mm bolǵan U’pilewshi apparat - U’pilewshi nasos hám luwiwshi gellekten ibarat. Qudıqtaǵı tıǵınlardı tazalaw arnawlı qos trubalar menen ámelge asırılǵanda apparattıń diametri 90 mm ga teń boladı. Qos trubalı u’pilewshi apparattıń uzınlıǵı 1 m, salmaǵı bolsa 15 kg ga teń. (3. 3.-su'wret).

3. 3.-su'wret. Qos trubalarınıń kórinisi
1 -saqlaǵısh qappag’i; 2- trubanıń sırtqı rezbali muftasi; 3 - trubanıń ishki tegis muftasi; 4 - ishki truba ; 5 - sırtqı truba ;
6 - ishki trubanıń nippeli.
U’pilewshi apparattıń texnikalıq tariypi
Jumısshı suyıqlıqtıń maksimal sarpı, l/s 2, 5
Jumısshı basım, MPa 80
Uzınlıǵı 6 m bolǵan tıǵındı juwıw waqtı, min 80
Uzınlıǵı 6 m bolǵan tıǵındı alıw waqtı, min 35-40
Jumısshı suyıqlıq texnikalıq suw
Qos trubalardıń texnikalıq tariypi (3. 3.-su'wret).
Trubanıń sırtqı diametri, mm 60 -73
Trubanıń ishki diametri, mm 32-48
Qus trubalardıń (73 x48) tıǵızlıǵı, kg/m 14
D belgili polat trubanıń túsiw tereńligi, m 1000 m ge shekem
Qudıqtı u’pilewshi apparat járdemi juwıw tómendegi usıllarda ámelge asıriladı :
- arnawlı qos trubalardı qóllaw menen;
- trubali hám jasalma nasoslardı kótermesten ;
- qos trubasız ;
- juwıw trubalar birikpesiniń tómen bólegindegi qos trubalar menen;
- pakerdi ornatıw menen.