Ózbekstan Respublikasın rawajlandırıwdıń bes ústin turatuǵın baǵdarı boyınsha Háreketler strategiyasına muwapıq, nef-gaz sanaatı salasında -da qatar ózgerisler ámelge asırıldı

KIRISIW
Ózbekstan Respublikasın rawajlandırıwdıń bes ústin turatuǵın baǵdarı boyınsha Háreketler strategiyasına muwapıq, nef-gaz sanaatı salasında -da qatar ózgerisler ámelge asırıldı. Atap aytqanda, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2017 jıl 30 iyun daǵı «Neft-gaz salasınıń basqarıw sistemasın jetilistiriw ilajları tuwrısında»g’i sheshimi menen “Ózbekneftgaz” aktsiyadorlik jámiyeti iskerligi jetilistirildi.
Uglevodorod shiyki zatın qazib alıwdı kóbeytiwdiń 2021 jılǵa shekem bolǵan programması jáne onı ámelge asırıw mexanizmleri tastıyıqlandi.
Mámleketimizde jer astı baylıqları kóp. Olardı ózlestiriw hám qayta islew boyınsha jańa sistema jaratıldı. Al, jurtımız baylıqları xalqımızǵa qanday máp keltirmekte, dedi mámleketimiz basshısı.
2017 jılda neft hám gaz kondensati qazıw, suyultirilgan gaz islep shıǵarıw boyınsha belgilengen joybar orınlanǵan. Lekin tarmaqta jıllar dawamında kóplegen máseleler toplanıp qalǵan.
Rezervler asırıp barilmagani sebepli 2017 jılda tábiyiy gaz qazıw hám neft' ónimleri islep shıǵarıw prognozı jetkilikli dárejede atqarılmaǵan. Geologiya-qıdırıw processindegi burǵılaw kólemi boyınsha prognoz 77 procentke orınlanǵan. Eger bul jumıslar tolıq saplastirilg’anda rezervti jáne de asırıw múmkin bo'lar edi.
Sonıń menen birge, eksplatatsion burǵılaw jumısları prognozı 49 procentke hám qurılısı tamamlanılǵan qudıqlar sanı prognozı 53 procentke orınlanǵan, tek.
Tábiyiy gaz qazıw quwatliliq hám de tarqatıw tarmaqların modernizaciyalaw hám remontlaw jumısları da jetkilikli dárejede emes. Bunıń áqibetinde gaz qazib alıwdan baslap, onı qarıydarǵa jetkizip bergenshe bul tábiyǵıy baylıqtıń 6 procenti joǵatılıp atır.
Prezidentimiz sol sıyaqlı kemshiliklerdi shin kózqarastan analiz eter eken, uglevodorod rezervlerin asırıw hám tabıwdı kóbeytiw boyınsha zárúrli wazıypalardı belgilep berdi.
Geologiyaliq qıdırıw jumısları mámleket programmasına muwapıq, jańa kánler ashıw arqalı 2018 jılda tábiyiy gaz rezervin 57 milliard kub metrge, neft hám kondensat rezervin 3, 6 million tonnaǵa kóbeytiw zárúrligi aytıp ótildi.
Bıyılǵı jılda 63 milliard kub metr tábiyiy gaz, 3 million tonna neft' hám kondensat qazib alıwdı támiyinlew ushın 255 jańa qudıq hám 26 jańa texnologiyalıq ob'ektti qurıw jumısların juwmaqlaw, 76 qudıqtı kapital remonttan shıǵarıw kerekligi jazıp qoyıldı.
“Ózbekneftgaz” AJ tárepinen 2 milliard 756 million dollarlıq 24 investitsiya joybarı ámelge asırılıwı joybarlastırılǵan. Bul aqshalar Jizzaq neftni qayta islew zavodın qurıw hám zamanagóy texnologiyalar menen támiyinlew, Qandim gazdı qayta islew kompleksin 2-gezegi hám Qandim kánler toparın úskenelew, Kebirtan gaz-ximiya kompleksinde sintetik suyıq janar may islep shıǵarıw, Surxondaryodagi “Ǵárezsizliktiń 25 jıllıǵı” ka’ninde qıdırıw jumısların aparıw hám texnikalıq-ekonomikalıq tiykarların islep shıǵıw sıyaqlı joybarlarǵa jóneltiriledi. Usı 24 iri joybardıń 9 i bıyılǵı jılı ámelge asıriladı.
Jıynalısta mámleketimiz ekonomikasına qosılıp atırǵan investitsiyalardıń yarımınan kópi neft'-gaz tarawı úlesine tuwrı keliwi, sarplanǵan hár bir dollar ekonomikalıq payda keltiriwi zárúrligi aytıp ótildi.
Mámleket mápleri kózqarasınan, ónim bólistiriw kelisimleri hám qospa kárxanalar shártlerin qayta kórip shıǵıw boyınsha tapsırmalar berildi.
Tarawdıń logistika baǵdarların diversifikatsiya qılıw, shiyki zat importı hám ónim kiripi bahalarınıń arzanlaw bolıwın kepillikleytuǵın transport tutiniwshilari hám ta’riflerin anıqlaw, energiya tutınıwın tejew hám alternativ energiya dáreklerinen paydalanıwdı keńeytiw máselelerine itibar qaratildi. Neft hám gaz házirgi waqıtta dúnya ma’mleketleri tiykarǵı energetikalıq resurs esaplanıp, paydalanilatug’in resurslarınıń 70% ge jaqinın quraydı. Hámme texnologiyalıq shınjırdıń áhmiyetli máselelerine, kánlerdi razvedka qılıw jumıslarınan tap neft' hám gazdan nátiyjeli paydalanıw tarmaqları kiredi. Neft hám gazdan paydalanıwdıń tiykarǵı máseleleri qıdırıw, qazib alıw, tasıw, jıynaw, qayta islew hám olardan paydalanıw tarmaqları bir-biri menen baylanısqan bolıp tabıladı. Neft hám gaz kánlerin izlep tabıwdı turaqlı túrde jedellestiriw, isletiwge tapsırıw, neft qazib alıwdı kóbeytiw jáne onı qayta islewdi modernizaciyalaw hám jańa texnologiyanı jaratıw talap etiledi.
Respublikamızda neft hám gaz qazib alıw natiyjeliligin asırıwdıń perspektivalı jolların qıdırıw, jańa texnika hám texnologiyalardı qóllaw, kánlerdi isletiwdiń nátiyjeli jolların engiziw, qatlam basımın saqlaw, qaldıq neft' ónimlerin qazib alıwdıń arzan texnologiyaların qóllaw sıyaqlılar arqalı xalıq xojalıǵı ushın kóbirek muǵdardaǵı ónim jetkiziw búgingi kúnde qániygelerimiz aldında turǵan aktual wazıypalardan biri esaplanadı.
Bul pitkeriw qaniygelik jumısında qudıq átirapınıń filtratsion jaǵdayı jáne onıń neft qazib alıw procesine tásiri, neft hám gaz kánleri jınıslarınıń xarakteristikası hám tiykarǵı qásiyetleri, qudıq átirapı zonası filtratsion jaǵdayına tásir etiwshi faktorlar, neft qudıqlarında qum tıǵınlarınıń payda bolıwına qarsı gúrestiń texnika hám texnologiyası jaritiladi.