Ózbekđstan respublđkasí xalíq bđLĐmlendđRĐw mđNĐstrlđGĐ

Evristikalıq 

sáwbet 

jańa 

bilimlerdi 

mashqalalı 

tárizde 

iyelewge 

baǵdarlanadı. Bunda sorawlar sonday izbe-izlikte beriliwi zárúr, nátiyjede olarǵa 

«awa»  yaki  «yaq»  tárizindegi  juwaplardı  alıw  emes,  kerisinshe,  oqıwshılardı  óz 

betinshe  pikirlew,  olarda  aktivliliktiń  júzege  keliwin  táminlew,  olardı  talqılawǵa 

shaqırıw, dáliyllerdi alǵa súriwge erisiw imkaniyatın jaratılsın. 

Demek,  evristikalıq  sáwbet  procesinde  oqıwshılar  bilimlerdi  ózleriniń 

talapshańlıǵı hám óz betinshe pikir júritiw qábiletliligine qaray ózlestire alsın. 

Túsindiriw oqıw materialın dáliyl, analiz, ulıwmalastırıw, salıstırıw tiykarında 

bayan  etiw.  Bul  metod  gúrrińge  qaraǵanda  bir  qansha  keń  qollanıladı.  Onnan 

ádette teoriyalıq materiallar hámde quramalı máselelerdi úyreniwde paydalanıladı. 

---

48 

 

Túsindiriw  procesinde  oqıw  materialınıń  bir  qatar  qıyın  elementlerı  kózge 

taslanadı  hám  sol  tiykarda  materialdıń  mánisi  ashıp  beriledi.  Túsindiriw  nátiyjesi 

kóp 

hallarda 

oqıtıwshınıń 

kórgizbeli 

qurallardan 

maqsetke 

muwapıq 

paydalanıwǵa baylanıslı boladı. 

Lekciya  – úlken kólemdegi oqıw  materialın awızeki bayan etiw sanalıp, onıń 

ózine  tán  ózgeshelikleri  tómendegilerden  ibarat:  standart  logikalıq  izbe-izlilik, 

uzatılıp  atırǵan  mag`lıwmatlardıń  kópligi,  bilimler  bayanınıń  sistemalılıǵı. 

Mektep  lekciyası  mazmunın  quramalı  sistemalar,  hádiyseler,  ob'ektler,  processler, 

olardıń  sebep-aqıbetli  baylanısları,  nızam  hám  qaǵıydalar  quraydı.  Sonlıqtan 

lekciya mektep sharayatında joqarı klasslarda qollanıladı.  

Oqıtıwdıń  sıpatı  hám  nátiyjeliligin  támiyinlewde  kórgizbeli  metodlar  da 

ayrıqsha áhmiyetke iye.  

 

 

 

 

 

 

 

 

Bul  metodlardan  paydalanıw  zárúriyatı  kórsetpelilik  principine  ámel  etiw 

maqsetke  muwapıq  ekenligi  de  kórinedi.  Insan  miyiniń  30  procenti  kóriwdi,  tek 

ǵana  3  procenti  esitiwdi  támiyinlewshi  neyronlar  quraydı.  Pedagogikalıq-

psixologikalıq baǵdarda alıp barılǵan izertlewler nátiyjelerinen belgili bolǵanın-

day, shaxs tárepinen ózlestirilip atırǵan bilimlerdiń 85 procenti kóriw receptorları 

járdeminde ózlestiriledi.