Informatika kurslari masalalarini yechish uchun eyler-ven diagrammalaridan foydalanish

---

Ученый XXI века • 2016 • № 6-3 (18)
21 
UDC 373.1.02:372.8 
INFORMATIKA KURSLARI MASALALARINI YECHISH
UCHUN EYLER-VEN DIAGRAMMALARIDAN FOYDALANISH
 
F.A. Masharipova
1
, J.J. Ashirov
2
 
Annotatsiya 
 
Informatika va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining asosiy kurslarida 
va katta sinflarda “Mantiq asoslari” va “Internetdan ma’lumot qidirish” kabi muhim 
mavzular ko’rib chiqiladi. Ma’lum bir toifadagi misollarni yechish uchun Eyler-Ven 
diagrammasi metodi qulay hisoblanadi. Ushbu maqola Eyler aylanasi metodi orqali 
o`qitish uslubiyotiga bag`ishlangan. Ushbu maqolada ayni shu maqsadni amalga 
oshirishga qaratilgan to’plam masalalarini Eyler-Ven diagrammalari orqali yechimini 
qidirish metodikasi keltirilgan.
 
Ключевые слова: дезюнкция, коньюкция, диаграмма Эйлер Венн, закон де Мор-
гана.
Informatika va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining asosiy kurslarida 
va katta sinflarda “Mantiq asoslari” va “Internetdan ma’lumot qidirish” kabi muhim 
mavzular ko’rib chiqiladi. Ma’lum bir toifadagi misollarni yechish uchun Eyler-Ven 
diagrammasi metodi qulay hisoblanadi. 
Eyler-Ven diagrammalari dastavval to’plamlar nazariyasi va hamma mumkin 
bo’lgan bir nechta to’plamlar kesishmalarda foydalanilgan. Umumiy hollarda n ta 
hususiyat bilan 2
n 
kombinatsiyada tasvirlanadi. Masalan: agar n=3 bo’lsa Eyler-Ven 
diagrammasi odatda uchta doira ko’rinishida tasvirlanadi doira markazlari 
tutashtirilsa teng yonli uchburchak kelib chiqadi va radiusi bir xil bo’ladi, taxminan 
uhburchakning tomonlari uzunligi bilan teng. 
 
Qidirish (izlash) so’rovlarida mantiqiy bog’liqlik ko’rinishi 
“Internetdan ma’lumot izlash” mavzusi o’rganilayotganda misollarda qidirish 
so’rovlari bilan birga mantiqiy bog’liqlik, o`zbek tilida ma’no jihatidan o’xshash 
bo’lgan “va”, “yoki” lar ko’rib chiqiladi. Ularni Eyler doiralari grafik sxemasi 
yordamida tasvirlasak mantiqiy bog’lanishning ma’nosi tushunarliroq bo’ladi.