Jahon dinlari. Reja: Jahon dinlari tushunchasi va xususiyatlari. Buddizm ta’limotining vujudga kelishi, ta’limoti, tarqalishi va manbaalari. Xristianlik dinining vujudga kelishi, ta’limoti, oqimlari va manbaalari
Download 0.52 Mb. Pdf ko'rish
|
ЖАҲОН ДИНЛАРИ
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tayanch iboralar
|
1 JAHON DINLARI. REJA: 1. Jahon dinlari tushunchasi va xususiyatlari. 2. Buddizm ta’limotining vujudga kelishi, ta’limoti, tarqalishi va manbaalari. 3. Xristianlik dinining vujudga kelishi, ta’limoti, oqimlari va manbaalari. 4. Islom dini tarixi va ta’limoti Tayanch iboralar: Budda shaxsi, brahmanizm, sinfiy tengsizlik, buddizm ta’limoti, yovuzlikka qarshi kurash g’oyalari, buddizmda axloq masalalari, kushonlar davri, jahon dini. Iso Masih shaxsi, Bibi Maryam, “Bibliya”, xristianlikning shakllanish jarayonlari, azob-uqubatlardan qutulish g’oyasi, xristian tashkilotlari, xristianlikdagi oqimlar, diniy konfessiyalar va xristianlik. Johiliya davri, islom, isro va meroj voqeasi, xijrat, Qur’on, Makka, Madina, xaj, Baytulloh, Ka’ba, Xaram, Sunna, sunniylar, shia, xavorijlar, Quddus, namoz, ro‘za. 1. Jahon dinlari – Jahon dinlari (Buddaviylik, Xristianlik, Islom.) dinning shunday bir ko‘rinishiki, bu dinlar paydo bo‘lgan hududdagina amal qilib qolmay, Yer yuzining boshqa hududlarida xam o‘ziga e’tiqod qiluvchilarni vujudga keltira olgan dinlardir. Bu dinlar o‘z e’tiqodchilarning milliy, etnik, til, jins, irq, tug’ilgan joyi, qaysi davlat fuqarosi ekanligidan qat’iy nazar, bu dinlarni qabul qilishlari mumkin bo’lgan dinlardir. Buddaviylik - uchta dunyo dinlari ichida eng qadimiysi hisoblanib, eramizdan avvalgi VI - V asrlarda Hindistonda yuzaga kelgan. Bu dinga e’tiqod qiluvchilar, asosan, Janubiy, Janubi-Sharqiy va Sharqiy Osiyo mamlakatlarida, Shri- Lanka, Hindiston, Nepal, Butan, Xitoy, Singapur, Malayziya, Mongoliya, Koreya, Vyetnam, Yaponiya, Kombodje, Birma, Tayland, Laosda va qisman Yevropa va Amerika qit’alarida, Rossiyaning shimoliy mintaqalari - Buryatiya, Qalmiqistonda istiqomat qiladilar. Hozirgi kunda dunyoda buddaviylikka e’tiqod qiluvchilar soni qanchaligi aniqlanmagan, chunki ko’pgina mamlakatlar huquq normalariga ko’ra qaysi dinga e’tiqod qiluvchilar soni qancha deb hisobot ishlari olib borilmaydi. Biroq taxminan olinganda hozirgi kunda dunyoda buddaviylar soni 400 mln.ga yaqin bo’lib, ulardan 1 mln.ga yaqini monaxlardir. Buddaviylik bundan 2500 yildan avvalroq Hindistonda diniy falsafiy ta’limot sifatida vujudga kelib, unda ko’plab qonuniy manbalar va ko’p sonli diniy yo’nalishlar mavjuddir. Buddaviylikning turli millatlar tomonidan keng qabul qilinishi va uning keng doirada tarqalib ketishining sababi uning turli milliy va diniy an’analar bilan kirisha olishi bo’lib, bu narsa buddaviylikning hayotning barcha sohalari, jumladan, diniy, madaniy, siyosiy va iqtisodiy qatlamlarga kirib borishiga sabab bo’ldi. Buddaviylikni din yoki falsafa, ideologiya yoki madaniyat qonunlari to’plami yoki hayot tarzi deb baholash mumkin. Hozirgi buddaviylikka e’tiqod qilib kelayotgan sharq mamlakatlaridagi buddaviylik ta’limotini o’rganish u yerdagi siyosiy-iqtisodiy, ma’naviy 2 madaniyatini tushunishning asosiy omillaridan hisoblanadi. Bu davlatlarda buddaviylik qoida va an’analari buddaviylikka e’tiqod qiluvchilar nazarida markaziy hukumat qonunlaridan ko’ra ustun turadi. Bu narsa zamirida buddaviylikning potensial kuchi yotadi. Download 0.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|