Karbon kislotalar – tarkibida karboksil guruhi bo’lgan organik kislotalar

Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi
O‘zbekiston Respublikasi Islom Karimov nomidagi
Toshkent davlat texnika universiteti Qo‘qon filiali
“Elektronika va elektrotexnika “ fakulteti

Mustaqil ish

Referat

Mavzu : Karbon kislotalar





Guruh : 12-21 MYaMT 2 bosqich
Talaba :Obidov A
O’qituvchi : Otakuziyeva V

2022-2023

Reja:
1.Karbon kislotalar
2.Karbon kislatalarni olinishi
Karbon kislotalar – tarkibida karboksil guruhi bo’lgan organik kislotalar. Karbon kislotalarning fizik-kimyoviy xossalarini belgilovchi funksional guruh karboksildir. Karbon kislotalar tarkibidagi karboksillarning soniga qarab tasniflanishi mumkin. Tuzilishida bitta karboksil guruhi bo’lgan karbon kislotalar monokarbon kislotalar, bir nechta karboksil guruhi bo’lganlari esa polikarbon kislotalar deb tasniflanadi. Polikarbon kislotalarda ikkita karboksil guruhi bo’lganlar dikarbon kislotalar, uchta karboksil bo’lganlar esa trikarbon kislotalar deb ataladi.

Nomenklaturasi va izomeriyasi

Karboksilik kislotalarning IUPAC nomenklaturasida karboksilni o’z ichiga olgan eng uzun uglerod zanjiri asosiy zanjir sifatida aniqlanadi. Karboksildagi uglerod 1 raqami bilan raqamlanadi va asosiy zanjirga mos keladigan alkan nomidan keyin kislotasi qo’shimchasi qo’yiladi. Agar boshqa funksiyanal guruhlar mavjud bo’lsa, ular joylashuvi va raqamlarini ko’rsatish orqali nomlanadi. IUPAC nomlaridan tashqari, taniqli karboksilik kislotalarning umumiy nomlari ham qo’llaniladi. Karbon kislotalarning ba’zilari tabiiy manbalariga ko’ra umumiy nomlarga ega. IUPAC va quyida keltirilgan karboksilik kislotalarning umumiy nomlarini ko’rib chiqamiz.

Karbon kislotalar olinishi

To’yingan kislotalarni olishning laboratoriya usullari