Ma'ruza 5. Logistikada asosiy oqimlar. Moddiy oqimlar - Moddiy (material) oqim tushunchasi
- Moddiy oqimining turlari
- Taqsimot logistikasi ob'ekti, predmeti, funktsiyalari
- Taqsimot logistikaga asoslanadigan logistik tamoyillar va xususiyatlar
- Оқим деб маълум бир вақт оралиғида ходиса ёки жараён сифатида рўй берадиган, бир бутун масса сифатида қараладиган ва мутлоқ (абсолют) бирликларда ифодаланадиган бир жинсли объектлар тўпламига айтилади.
Оқим қуйидаги асосий кўрсаткичлар билан тавсифланади: - ҳажм – бу кўрсаткич оқимдаги элементлар миқдорини кўрсатади ва у натурал ўлчовларда (т, дона, м, км, в.ҳ) ифодаланади;
- бошланғич, оралиқ ва охирги пунктлар – бу кўрсаткич муайян оқим (товар-моддий ресурс)нинг маълум бир пайтда қаерда турганлигини ифодалайди;
- йўл узунлиги – бу кўрсаткич етказиб бериш манбъаидан истеъмолчигача бўлган масофани ифодалайди;
- ҳаракат траекторияси (йўналиши) – бу кўрсаткич товар-моддий ресурсларни етказиб беришдаги ҳаракатланишнинг йўналишини ифодалайди;
- ҳаракат тезлиги – бу етказиб бериш воситасининг ҳаракат тезлигидир;
- ҳаракат вақти – етказиб бериш учун сарф қилинган вақт;
- ҳаракат интенсивлиги – етказиб бериш жараёнида моддий ресурслар партияларини етказиб бериш вақтлари ўртасидаги фарқ.
Моддий оқим моддий ресурсларни - транспорт воситалари ёки қувурлар орқали ташиш,
- омборларда тўплаш ва жойлаштириш,
- истеъмолчиларга тақсимлаш жараёнларида вужудга келади.
- Моддий оқим-бу логистика фани ўрганадиган, бошқарадиган ва оптималлаштирадиган асосий объектдир.
- У хомашё, ярим тайёр махсулотлар ва тайёр махсулотларни дастлабки манбадан охирги истеъмолчига етказиб бериш жараёнида, яъни ташиш, ортиш-тушириш, омборларга жойлаштириш, сақлаш ва бошқа операцияларни бажариш натижасида рўй беради.
- Моддий оқим ўз-ўзидан рўй бермайди, унинг рўй бериши учун маълум миқдордаги мақсадли йўналтирилган молиявий ресурсларнинг ҳамда ахборот коммуникация тизимининг мавжудлиги талаб қилинади.
- Moddiy oqim turli korxonalar o’rtasida yoki bir korxonaning ichida ro’yobga chiqishi mumkin.
- Moddiy oqimini aniqlashni shakllantirishdan oldin ulgurji savdo korxonasining ombori ichida vujudga keladigan moddiy vositalar oqimining misolni olib ko’raylik.
- Ish vaqtida keltirilgan tovar tushirilgandan keyin bevosita saqlash uchun yo’naltirilishi mumkin yoki dastavval qabul qilib olingandan so’ng saqlanadigan joyga tushishi mumkin.
- Dam olish kunlari olib kelingan yuklar qabul qilish joylariga tushiriladi, u yerdan birinchi ish kunining o’zidayoq omborlarga tarqatiladi. Kelib tushgan tovarlarning barchasi saqlash joylarida to’planadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
