Mavzu XXI asr boshlarida shvetsariya kirish Asosiy qism Shvetsariya turizmi Tabiiy hududlar

MAVZU XXI asr boshlarida SHVETSARIYA

Kirish
Asosiy qism
1. Shvetsariya turizmi
2. Tabiiy hududlar
3. Davlat tili
4. Iqtisodiyoti
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
KIRISH
Sayyohlarni Shvetsariyaning rang-barang landshafti, shuningdek, Alp togʻlari iqlimi va landshaftlaridan foydalanadigan mavjud faoliyat turlari, xususan, changʻi va alpinizm jalb qiladi.
2016-yil holatiga koʻra, turizm Shvetsariya yalpi ichki mahsulotining taxminan 2,6 foizini (16,8 milliard CHF) tashkil etgan.
Turizm Shvetsariyada XIX asr boshlarida britaniyalik alpinistlarning Bern Alp togʻlarining asosiy choʻqqilariga chiqishlari bilan boshlangan (Jungfrau 1811, Finsteraarhorn 1812). Londonda Alp togʻlari klubi 1857-yilda tashkil etilgan. Alp togʻlari iqlimi XIX—XX asr boshlarida turizmning yana bir muhim tarmogʻi boʻlgan: masalan Davos, Graubunden. Britaniyalik alpinistlar Bern Alp togʻlarining alpinizmda oʻrni muhimligini taʼkidlaydilar. Shu tufayli Bern Oberlendi qadimdan ayniqsa sayyohlik maskani sifatida tanilgan. Meiringenning Reyxenbax sharsharasi ser Artur Konan Doylning Sherlok Xolmsning (1893) xayoliy oʻlimi joyi sifatida shuhrat qozongan. Shvetsariyada birinchi tashkil etilgan sayyohlik bayramlari XIX asrda Tomas Kuk va Lunn Travel kompaniyalari tomonidan tashkil qilingan^[1]. Shvetsariyadagi turizm XX asrgacha faqat boylar uchun boʻlgan.

Tabiiy hududlar

• 
  Bern Alp togʻlari, Shvetsariya platosi va Vale oʻrtasidagi baland togʻlari (Eiger, Mönch va Jungfrau) va ulkan muzliklari (Aletsh muzligi) va Lauterbrunnental kabi sharsharalari boʻlgan chuqur vodiylari bilan mashhur.
  

• 
  Rona vodiysining chap tomonida joylashgan Valais Alp togʻlari mamlakatning eng baland togʻlari (Monte-Rosa va Matterhorn) va Zermatt kabi yirik changʻi kurortlarini oʻz ichiga oladi.
  

• 
  Gottard massivi, markazida Gotthard dovoni boʻlib, tarixiy Gottar yoʻnalishlari (shimoldan janubga oʻq), Matterhorn Gottard-Ban temir yoʻli (gʻarbiy-sharqiy oʻq) va boshqa koʻplab magistral dovonlari (Nufenen, Grimsel, Furka, Susten) bilan ajralib turadi.
  

• 
  Lukerne koʻli, Shvetsariyaning markaziy qismidagi eng katta koʻl boʻlib, atrofdagi togʻlardagi koʻplab togʻ temir yoʻllari, xususan, Rigi va Pilatus temir yoʻllari bilan ajralib turadi.
  

• 
  Jeneva koʻli, mamlakatning eng katta koʻli. Riviera va koʻplab uzumzorlari bilan mashhur.
  

• 
  Konstans koʻli, mamlakatning ikkinchi yirik koʻli
  

• 
  Seeland, Neuchâtel, Biel va Morat koʻllari mintaqasi
  

• 
  Yura togʻlari, Shvetsariya platosining shimolidagi oʻrtacha balandlikdagi togʻli hudud
  

• 
  Reyn, mamlakatning eng katta daryosi. Reyn sharsharasi bilan ham mashhur
  

• 
  Italiya koʻllari, Italiya chegarasidagi koʻllar guruhi (Maggiore va Lugano), mamlakatdagi eng issiq joy ekanligi bilan ajralib turadi
  
• 
  Piyoda yurish Shvetsariyadagi asosiy sport turlaridan biri boʻlib, koʻpincha „milliy sport“ deb ataladi. Aholining uchdan bir qismi muntazam ravishda piyoda yurish bilan shugʻullanadi. Har yili shvetsariyaliklar jami 520 million kilometr (130 million soatda) sayohat qiladilar^[3]. Velosiped haydash bilan bir qatorda, umuman olganda, yurish ijtimoiy kelib chiqishidan qatʼi nazar, harakatlanishning afzal koʻrilgan shaklidir. Umumiy piyoda yoʻllari tarmogʻi taxminan 65 000 kilometrni tashkil qiladi^[4].
  
•