Mineral elementlarning o’simlik tomonidan o’zlashtirilishi Tuzuvchi :Oripov Foziljon Qabul qiluvchi: Yusupova Zoxida Mineral elementlar bilan oziqlanishning ekologik ahamiyati. - Mineral elementlar bilan oziqlanishning ekologik ahamiyati.
- Barcha o’simliklar ham ildizi orqali tuproqdan o’zlashtiradigan mineral tuzlarga nisbatan ma’lum darajada ehtiyoj sezadi. Agar ularning ana shu ehtiyoji qondirilmasa, unda u yoki bu tur elementga nisbatan ochlik belg’ilari namoyon bo’ladi va odatda, ular bunday sharoitda o’sa olmaydi yoki boshqa turlar bilan raqobatlashadi. Asosiy mineral elementlarga, ya’ni makroelementlarga N. R, K, Sa, M, va boshqalar kiradi. Mikroelementlardan Ge, M, P, Si, Mo, V, S lar ham ma’lum darajada ahamiyatga ega bo’lib, ular o’simliklarga juda kam miqdorda zarur bo’ladi. Tabiiy sharoitda o’simliklarning ayrim elementlarga talabi ham har xil bo’ladi va hatto bir turdagi o’simlikning o’zida ham ontogenez davomida o’zgarib turadi. Shunga ko’ra, makroelementlar bilan mikroelementlar orasidagi keskin farqni ko’rish qiyin.
Tuproq eritmasida ko’p moddalar uncha ko’p bo’lmaydi (ko’pi bilan 0,2% gacha) va ularni ana shu holatda o’simliklar yaxshi o’zlashtiradi, lekin shu bilan birga ular tuproqdan oson yuvilib ketishi va o’simliklar uchun zarur bo’lgan ko’p elementi yo’qolishi mumkin. Oziq elementlarining qolgan qismi (98% ga yaqini) chirindi, organik qoldiqlar va qiyin eriydigan anorganik birikmalar tarkibida bo’ladi, nihoyat ayrim oziq moddalar tuproq kolloidlariga adsorbilangan holatda uchraydi. Mineral moddalar almashinuvi va ularning o’simliklarga kelib turishi tuproq eritmasi, tuproq kolloidlari va mineral moddalar zapasi o’rtasidagi harakatchan muvozanatning murakkab munosabatlari bilan tartibga solib turiladi. SHunga ko’ra, biror ionning o’zlashtirilishi faqat o’simliklarga emas, balki shu ionning tuproq eritmasidagi kontsentratsiyasiga, uning tuproq bo’ylab siljishiga va boshqalarga bog’liq bo’ladi. - Tuproq eritmasida ko’p moddalar uncha ko’p bo’lmaydi (ko’pi bilan 0,2% gacha) va ularni ana shu holatda o’simliklar yaxshi o’zlashtiradi, lekin shu bilan birga ular tuproqdan oson yuvilib ketishi va o’simliklar uchun zarur bo’lgan ko’p elementi yo’qolishi mumkin. Oziq elementlarining qolgan qismi (98% ga yaqini) chirindi, organik qoldiqlar va qiyin eriydigan anorganik birikmalar tarkibida bo’ladi, nihoyat ayrim oziq moddalar tuproq kolloidlariga adsorbilangan holatda uchraydi. Mineral moddalar almashinuvi va ularning o’simliklarga kelib turishi tuproq eritmasi, tuproq kolloidlari va mineral moddalar zapasi o’rtasidagi harakatchan muvozanatning murakkab munosabatlari bilan tartibga solib turiladi. SHunga ko’ra, biror ionning o’zlashtirilishi faqat o’simliklarga emas, balki shu ionning tuproq eritmasidagi kontsentratsiyasiga, uning tuproq bo’ylab siljishiga va boshqalarga bog’liq bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
