Umumiy-pedagogika pdf


Download 343.78 Kb.
bet1/3
Sana07.03.2023
Hajmi343.78 Kb.
#1245855
  1   2   3
Bog'liq
pdffff


V Боб. ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ
5.1. ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР
ТУШУНЧАСИ

ВА УЛАРНИНГ ТУРЛАРИ ТАВСИФИ
Узбекистан Республикасининг “Кадрлар тайёрлаш .миллим дастури "да таълим муассасаларининг моддий-техника ва ахборот- ресурс базасини мустахкамлашни давом эттириш, Укув-тарбия жараёнини замонавий педагогик технологиялар билан таъминлашга алохида эътибор бериш зарурлиги таъкидланади. Хозирги кунда педагогик адабиётлар, таълим муаммоларига оид маърузалар ва расмий хужжатларда “янги педагогик технология”, “илгор педа­гогии технология”, “таълим технологнясн”, “замонавий педаго­гик технология” иборапари кенг кулланилмокда.
Педагогик технология нима ва у анъанавий таълим метод- ларидан нимаси билан фаркранади? Айнан таълимга тизимли ёнда- шув педагогик технология асосида Укитишни бошка ёндашув- лардан фаркловчи асосий белги хисобланади. Таълим максадлари, унинг мазмуни, укнтиш ва таълим бериш методлари, назорат ва натижаларни бахолашни узаро алокада ва бир-бири билан богликпикда лойихалаш - купинча анъанавий Укув жараёнида етишмайдиган жихатлардир. Масапан, куп холларда таълим, асосан, ахборотни эслаб колишга йуналтирилган, таълим олувчи- нинг булажак фаолияти эса муайян ишларни бажариш ёки ташкипий, бошкарув ва касбий карорларни кабул кипиш билан боглик булади. Аслини олганда, педагогик технология - бу укитншнннг янгича, узига \ос (ннновацион) ёндашувднр. У педагогикадаги таълимни технологии ташкил этиш тафаккурининг узига хос ифодаланиши, технократии онгнинг педагогика сохдсига кучирилган тасвири, таълим жараёнининг муайян стандартлашуви хисобланади.
“Технология” тушунчаси юнонча и кии суздан “технос” (“techne”) - махорат, санъат, тушуйча, урганиш, “логос” - (logos) - фан, таълимот сузларидан ташкил топган. Технология тушунчаси ишлаб чикариш жараёнидаги технологик операциялар ва махсулотни тайёрлаш мазмуни (сирлари) билан богланган. “Технология” атамаси замирида жараёнларни амалга ошириш усуллари ва воситалари хаки да билимлар йигиндиси, шунингдек, объектда содир б^ладиган сифат узгаришлари тушунилади.
Педагогик технология деганда, технологик (ишлаб чикариш- даги) ёндашувларга айнан ухшаш булган таълимда куйилган максадларга эришиш кафолатланган (якуний натижани олиш) таълим жараёни тушунилади. Бундай таълим технологиялашти- рилган хисобланади. Технологиялаштирилган таълим укитувчи шахсига боглик булмаган, факат укувчи-талабанинг шахсий эхгиёжлари, талаблари ва хислатларига асосланган таълим жара- ёнидир. Укувчи-талаба таълим жараёни марказида туради, укитув­чи эса факат ижрочи вазифасинн бажаради.
Педагогик технология ижтимоий зарурият булгани боне даставвал XX аернинг 30-йилларида АКД1да “таълим техноло- гиясн” сифатида кулланиб, укув жараёнида аудиовизуал техника воситаларидан фойдаланишни ифодалаган.
Бунда “таълим технология»” тушунчаси инглизча “ап educational technology- таълим (уцитиш) зкараёнини юксак назорат, санъат даражасида ташкил этиш борасида маъ- лумотлар берувчи фан ёки таълимот маъносини англатади.
Фан-техника ва таълим тизими тараккиёти туфайли таълим технология» тушунчаси хам такомиллашиб ва мазмунан чукур- лашиб борган. Педагогик технология тушунчаси мазмунининг тадрижий узгариши тахминан турт даврни уз ичига олади.
Бнринчи давр (50-йилларнинг боши ва урталари) таълим муассасаларида ахборотларни такдим этишнинг техник воситалари - товушни ёзиб олиш ва кайта эшитгириш воситалари, бошкача айтганда "аудиовизуал воситапар "нинг пайдо б^лиши билан характерланади.
Иккинчи давр (50-60-йилларнинг урталари) укитиш жара- ёнига технологии ёндашувнинг татбик этилиши билан характер­ланади. Бу ёндашувнинг назарий асоси дастурли гояси хисоб- ланади. Унинг технологик асосини укув максадлари учун мулжал- ланган аудиовизуал воситалар (тескари богланиш воситалари, электрон синфлар, укитиш машин озари, лингафон хоналар, тренажёрлар ва боищалар) ташкил этади.
Учннчи давр (70-80-йнплар) педагогик технология асосини яратишда информатика, телекоммуникация назарияси, педагогик квалиметрия, тизимли тахлкп ва педагогика фанлари ютукларига таянилди. Педагогик технологиянинг методологии асоси узгарди, огзаки Укитишдан аудиовизуал укитишга утилди. Компьютер лабораториялари ва дисней синфларнинг яратилиши, педагогик дастурий воситалар сони ва сифатининг ортиши, интерфаол видеотизимлардан фойдаланиш билан характерланади.
Хозирги кунда педагогик технологияларни эътироф этили- шининг туртинчи даври давом этмокда. Педагогик технологиялар фанлараро бирикиш сифатида тан олинмокда. У педагогик билим- ларнинг маълум булган барча тармоклари базасида амал килади ва узининг илмий тушунчаларини бойитишда бошка файл ар ютук- ларидан фойдаланади.
Юкоридаги фикрлар асосида педагогик технология тушунча- сини икки хил изохлаш мумкин: бвринчндан, унннг Укув жараёнида техника воситаларндан фойдаланишнннг кенгайиб бори ши ни ифодалашн вазарда тутилнб, таълнмдагн, Укнтнш- даги технология деб номлаш мумкин булса, иккинчидан, бу тушунча Укув жараёнивинг узнни куриш техвологиясини билдвради деб хулоса чикариш мумкин.
Педагогик технологиялар тушунчасининг мазмун-мохиятини ёртувчи турли таърифлар мавжуд булиб. куйида уларнинг айримларини келтирамиз:1
1-шакл


1 Каранг Ж Йрлоошса, С Хасаяоа Педагога тпиояогааар Укуа а^ллаяыа. - Т “IQnSOD-MOLIYA", 2009.6-794стлар










Умуман, замонавий педаго гик технологияларнинг хозирги кунда юкоридагидай турли-туман таърифлари мавжуд булиб, унга ижтимоий-икгисодий, пе даго гик, психологик, дидактик, ташкилий ва бошка нукгаи назарлардан £ндашиш мумкин.



2-шакл


Download 343.78 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling