№ Mashg’ulot turi

2.1. Ахборотларнинг ёзма шаклда етказилиши.

Илмий матнларнинг функциялари ва турлари:

Режа

Тезислар

Конспект

Реферат

Аннотация

Мақола

Эссе

Илмий услубдаги матнларни ёзиш бўйича тавсиялар

 Ахборотларнинг ёзма шаклда етказилиши

Бу боб ахборотларни ёзма шаклда етказишнинг ўзига хос хусусиятлари ва қоидаларига бағишланган. Сиз илмий матнларнинг режа, тезислар, конспект, реферат, аннотация, мақола, эссе каби турлари билан танишасиз.

 

• Илмий матнларнинг функциялари ва турлари

• РЕЖА
• Режа – энг қисқа ёзув:
• - фикр баёнининг изчиллигини акс эттиради ва умумлаштиради;
• - матннинг мазмунини очиб беради;
• - манбанинг мазмунини хотирада қайта тиклайди;
• - конспект ва тезислар ўрнини босади;
• - ҳар хил ёзувларни (маъруза, ахборот, ҳисобот) тузишга ёрдам беради;
• - бажарилган ёзувни яхшилайди; - ўзини ўзи назорат қилишни тезлаштиради;
• - эътиборни жамлайди;
• - яхши таниш бўлган матнни хотирада жонлантириш учун ишлатилади.
• Бироқ: фактик мазмунни бермайди, балки фақат уни ва мазмунни бериш схемасини кўрсатади.

• 1. Матнни танланг ва ўқиб чиқинг.
• 2. Ҳар бир хатбошига асосий фикрни аниқлаштирадиган саволлар тузинг.
• 3. Матннинг – оддий ёки мураккаб режасини тузинг. Бу ҳолда нима учун режанинг у ёки бошқа типи танланганлигини тушунтиринг.
• 4. Режа бандларини тузилган саволлар билан солиштиринг. Шакли ва мазмуни бўйича улар ўртасида қандай фарқ борлигини кўрсатинг.
•  
• ТЕЗИСЛАР
• Идеал ҳолатда режанинг ҳар бир бандини тезисга (таъкид, қоидага) айлантириш мумкин:
• - ўқиб чиқилган (ёки оғзаки баён қилинган) матнни такрорлайди, лўнда ифодалайди ва хулосалайди;
• - ҳар доим далилларга эга бўлади;
• - мазмун моҳиятини аниқлайди;
• - материални умумлаштиришга имкон беради;
• - мақола, маъруза, диссертация ва шу кабиларни танқидий таҳлил этиш учун қимматлидир.
•  

• Ахборот, маъруза, мақола материали 1-схемага мувофиқ уч қисмли тузилма асосида тузилади.
• • Илмий матн жанри сифатидаги тезис 2-схема бўйича тузилади. Тезисларнинг бандлар бўйича тузилишида фикрлар қуйидаги тарзда расмийлаштирилади:
• 1.ТД
• 2.ТД
• 3.ТД
• 4.О
• Диссертация тадқиқотидаги қоида сифатидаги тезис таъкид сифатида ифодаланади. Тезисни ўз ичига оладиган фикрнинг тузилиши схемасини кўриб чиқинг. Таклиф қилинган мавзулардан бири бўйича шу схемалардан бирига асосланиб, ўз фикрингизни тузинг.
• Фикрни тузиш учун мавзулар:
• • Банк хизматларини ривожлантириш.
• • Рақобатбардошликнинг маркетинг тадқиқоти.
• • Дистанцион таълим.
• • Талабаларнинг тил маданияти.
• • Талабаларнинг касбий тайёргарлигида жисмоний тарбия. Сизнинг илмий асарлар тўплами учун тезисларни тақдим этишингиз керак. Сиз схемалардан қайси бирини қўллайсиз.
• Нима учун?

•