& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Shamalιq san
Shamalιq san zattιn` sanιn, mug`darιn shamalap ko`rsetedi. Shamalιq sang`a qansha?, nesheden?, qanshadan? Sorawlarι qoyιladι.
Shamalιq sanlιqlar to`mendegishe jasaladι:
1. sanaq sanlιqlarg`a –lag`an/-legen, -day/-dey,-tay/-tey qosιmtalarιnιn` jalg`anιwι arqalι jasaladι. mιsalι: Onlag`an oqιwshι, jigirmalag`an qιz, eliwlegen adam, ju`zdey qoy, u`sh ju`zdey jιlqι, t.b.
2. Ko`plik qosιmtalι sanaq sanlarg`a orιn seplik qosιmtasιnιn` jalg`anιwιnan shamalιq san jasaladι. Mιsalι: saat beslerde, jasι otιzlarda, saat to`rt-beslerde
3. Sanaq sanlardιn` juplasιp keliwinen jasaladι. Mιsalι: u`sh-to`rt, bes-altι, qιrq-otιz
4. Seplik qosιmtalι kelgen sanaq sanlarg`a aslam, artιq, jaqιn, shamalas, juwιq, ko`birek t.b. mug`dar ma`nili so`zlerdin` dizbeklesip keliwinen de jasaladι. mιsalι: ju`zden aslam, otιzg`a jakιn, eliwge shamalas, qιrqtan artιq, jigirmadan ko`birek
Shamalιq sanlar juplasιw arqalι sanlιqlardιn` ko`pshilik tu`rlerinen jasala beredi.
Bo`lshek san
Bo`lshek san pu`tinnin` bo`legin bildiredi ha`m og`an neshe? qanshasι? sorawlarι qoyιladι. Mιsalι: u`shten eki, besten to`rt, to`rttin` biri t.b. bo`lshek sanlar eki tu`rli bolιp jasaladι:
1. bo`lshek sannιn` birinshisi (bo`limi) shιg`ιs sepliginde, ekinshisi (alιmι) qosιmtasιz kelip jasaladι. altιdan u`sh, onnan bes, ju`zden bir
2. bo`lshek sannιn` da`slepkisi (bo`limi) iyelik sepliginde, son`g`ιsι (alιmι) III bette tartιmlanιp kelip, bo`lshek san jasaladι. Mιsalι: u`shtin` birine, to`rttin` birine
Bo`lshek sanlar pu`tin sanlarg`a iye bolg`anda , bir pu`tin altιdan bir, u`sh pu`tin to`rtten eki t.b sιyaqlι bolιp aytιladι ha`m jazιladι.
Qatarlιq san
Qatarlιq sanlιqlar zatlardιn` , qublιslardιn` qatar sanιn sanaw ta`rtibin bildiredi ha`m neshinshi? degen sorawg`a juwap beredi.
Qatarlιq sanlιqlar sanaq sanlarg`a –nshι/-nshi (dawιslι seslnrden keyin), qosιmtalarι jalg`anιwι arqalι jasaladι. Mιsalι: altιnshι, jetinshi, tog`ιzιnshι, onιnshι, otιzιnshι t.b.
Qatarlιq sanlιqlardιn` qosιmtalarι qospa sanlιqlardιn` en` keyingisine jalg`anadι. Eki mιn` besinshi.
Qatarlιq sanlιqlar tsifrlar arqalι berilgende , (ι) nshι –(i) nshi qosιmtalarιnιn` ornιna defis jazιladι. Mιsalι: 1989-jιl, 9-klass, 1945-jιl, 5-du`kan
Qatarlιq sanlardι bildiriwshi sanlιq so`zler birneshe bolιp kelgende, olardιn` ha`r birinen keyin defis qoyιladι. Mιsalι: 7-,8-,9-klasslar, 50-,60-,80-jιllar, t.b.
Al, qatarlιq sandι bildiriwshi Rim tsifrιnan keyin defis qoyιlmaydι. Mιsalι: XXI a`sir IX klass II taraw IV bap Qatarlιq sanlιq atlιq so`zlerdin` ornιna qollanιlιp kelgende, ko`plik, seplik qosιmtalarι menen o`zgeredi.
Mιs: birinshiler, besinshinin`, besinshige, besinshiden, besinshide, besinshini, t.b.