£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

3.  Ma’naviy hayot sohalaridagi mafkuraviy cheklashlar, byurokratik 

holatlarning avj oldirilishi va uning  oqibatlari 

 

Ikkinchi jahon urushidan keyingi O’zbekistonning ma’naviy-madaniy 

hayotiga nazar tashlar ekanmiz, bunda hukmron tuzum siyosati va mafkurasining 

bosimi tobora kuchayib borganligiga amin bo’lamiz. Negaki, kommunistik 

mafkura butun choralar bilan jamiyat ma’naviy hayotini o’z domiga tortishga, 

fuqarolarning ongi, dunyoqarashini o’z  g’oyalari, qarashlari ruhida tarkib 

toptirib borishga harakat etdi. Bu ta’lim va tarbiya tizimida, ilm-fan jabhasida 

yoxud adabiyot va san’atda birdek namoyon bo’ldi. 

Kompartiya va sovet hukumati O’zbekistonda go’yo xalq ta’limi tizimini 

rivojlantirish va takomillashtirish, uni jonli hayot, amaliyot bilan bog’lash 

bahonasi bilan haqiqatda bu sohaning asl mazmun, mohiyatini mafkuralashtirish 

yo’lini tutdi. O’sha davrda xalq ta’limi tizimining hukmron Markaz inon-

ixtiyorida bo’lganligini Moskvadan tayyorlab yuborilgan, o’quv jarayonining 

barcha bo’g’inlariga taalluqli dasturu standartlar, darsliklaru qo’llanmalar va 

boshqa o’quv jihozlari ham to’liq tasdiq etadi. Sovet mutasaddilari nima 

sababdan bu muhim sohani o’z ta’sirida ushlaganligi va bundan ko’zlagan 

maqsadlari ma’lumdir. Shu bois Yurtboshimiz ta’kidlab o’tganidek, «Eski