0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi S. J. R a z z o q o V yog‘och va plastmassa konstruksiyalari


Download 3.1 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/61
Sana10.11.2023
Hajmi3.1 Mb.
#1763780
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   61
Bog'liq
Yogoch-va-plastmassa-konstruksiyalari

T a k r o r la sh uchun savollar
1. Yog'och qaysi sohalarda ishlatiladi?
2. Yog‘och konstruksiyalari qachon va qaysi sohalarda qo‘llanilgan?
3. Chet el olimlaridan kimlaryog'och konstruksiyalariga oid izlanishlar 
bilan shug'ullangan?
4. Fazoviy yog'och strukturali konstruksiyalarning yangi turlarini 
qaysi o'zbek olimi yara^an ?
5. Plastmassalar qaysi sohalarda ishlatiladi?
6. Plastmassalaming qanday turlarini bilasiz?
7. Plastmassalar qachon paydo bo'lgan?


1-BOB Yog^och va plastm assa
1.1. Yog‘och
Yog'och bebahoqurihshmaterialidir. Lhiingzahirasi MDH davlatlari ichida 
Rossiya hududida eng ko'p bo‘Igani uchun ilgarilah ham, hozirgi vaqtda ham 
ko'pgina mamlakatlarga y<^‘och materialini asosan shu da\4at eksport qiladi. Jum- 
ladan, O 'z b ^ s to n qurilishlarida ishlatiladigan sara yog'och materiallari ham aso­
san Rossiyadan keltihladi.
Yog'och materiallari, asosan, ikki turdagi; igna bargli 
yaproqli daraxtlar- 
dan olinadi.
Dmrasimon qurilish materiali - ikkala chekkasi tekis arralangan, butog'laridan 
tozalangan yog‘ochdir. U 4,0; 4,5; 5,0; 5,5; 6,0 va 6,5 m uzunliklarga ega va bu 
turdagi yog'och materiallari kesik konus shaklida bo‘ ladi. Ular diametrining uzunli-
4-rasm. Yog‘ochmaleriailari: a)arralangan; b)doirasimcai; 1) laxtaningkengyuza 
tomoni; 2) uchidagi yon tom5)qalin taxta; 6) yup
I0)kantlangan xoda.
gibo'yichakamayishikichrayishdebataladi. Kichrayisho'rtacha 1 m da 0,8 
1 sm 
ni tashkil qiladi (4-rasm). Uning o'rtacha diametrini quyidagi ifoda orqali aniqlash 
mumkin: 
¿/ + 0 ,5 -/ 
(1.1)
Doirasimonko'ndalangkesimhyog'ochjiing diametri kichik diametri bo'yidia 
aniqlanadi. Uning o'rtacha diametri 14 sm dan 26 sm gacha ora-liqda bo'ladi va 
ayrim hollarda undan katta bo'lishi ham mumkin. Diametrlarning o'zgarish gra- 
datsiyasi 2 sm ni tashkil qiladi (14 sm, 16 sm...).
Diametri 13 sm dan kichik bo‘ Igan yog'ochlar vaqtinchalik inshootlar quri- 
hshida ishlatiladi.
Q irrali yog‘och m ateriallari-arralanganyog'ochnitihshram alaridayoki 
aylanma tilish stanoklarida ularning bo'ylamasi bo‘ylab arralash natijasida hosil 
qilinadi. Ular standart 0,25 m gradatsiya bilan 1 m dan 6,5 m gacha bo 'lg an


oicham larda boiadi, Yuk ko'taruvchi konstruksiyalar uchun yog'och laxtaning 
kengligi 60 mm dan 250 mm gacha, qalinligi 11 mm dan 100 mm gacha bo'ladi.
Bruscha -qalinligi 50mm dan 100 mm gacha, kengligi 100 mm dan 175 mm 
gacha bo'ladi.
Brus - qalinligi va kengligi 125 mm dan 250mm gacha bo'ladi.
Yog'ochning tuzilishi, butoqlari va sifati uning kelib chiqishi bilan aniqla- 
nadi. Daraxt sifatida keiibchiqishiva o'sishinatijasida yog'och trubasimon qatlam 
-tolali tuzilishga ega bo'ladi.
Yog'och qurilish materialining sifati. asosan, uning birjinslilik darajasi 
bilan aniqlanadi. Bir jinsli tuzilishga ega bo'lmagan yog'och o'sish, omborda 
saqlash, quritish, qayta ishlash va ishlatish jarayonida v-ujudga keladi.
Yog'ochning sifatini buzadigan, bir jinsliligini o'zgartiradigan omil - bubu- 
toqiardir. Butoqlaryon shbxlarning o'sishinatijasida vujudga keladi. Konstruk- 
siyaviy yog'och materiallarining sifati uning toifalari bilan belgilanadi. Yog'och 
materiali uch toifaga bo‘ linadi (S-rasm).
Birinchi toifa yog'och materialining 20sm uzunlikdagi butoqlar diametrlari- 
ning yig'indisi d < (H4)b dan kichik bo'lishi va I metr masofadagi tolalar 
yo'nalishinmg qiyaligi 7% ga teng yoki kichik bo'lishi kerak (7 > i). O'rtacha 
mustahkamlikka ega bo'lgan ikkinchi toifa yog'och materiali uzunligi bo'yicha 20 
-Tmda, butoqlar diametrining yig'indisi  < (H3) b dan kichik bo'lishi va ¡ metr 
masofadagi tolalar yo nalishining qiyaligi ¡0% ga teng yoki kichik bo'Ushi lozim 

Download 3.1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling