0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi S. J. R a z z o q o V yog‘och va plastmassa konstruksiyalari

(\x - tom yopma shaklini hisobga oladigan koef­
fitsiyent).
Doimiy me’yoriy yuklam ani vaqtinchalik m e’yoriy qor yuklamasi ga nisbatini 
hisoblaymiz;
Demak, 1
,6
> 1 bo‘ Igani uchun qor yuklamasi bo'yicha ishonchlilik koeffitsi­
yenti y = 1,4 ga tengdir.
U holda 
1 m^
ga tushadigan hisobiy qor yuklamasining qiymati:
S = S ” ■y = %5-\A = 0,lKN ¡m'^
2-misoI. Ikkinchi nav q arag'ay yog'ochidan tayyorlangan to 'rt qirrali yog'och 
usturmingko'ndalang kesimi tanlansin. Ustun uzunligi 
I = 4 ,5
m
vauchlari shamirli 
m ahkam langan.U stunda zaif kesim y o 'q vaunga 
N = :3 0 0
k
H
= 0,3A/A^ siqu­
vchi bo'ylam a kuch ta ’sir qiladi.
Yechilidii;
Oldindan ustun egiluvchanligini 
X = 80
deb 
fitsiyenti - (p ni aniqlaymiz:
3000 
3 000 
^
X' 
~ 8 0 ' ~ '
(yl > 70 bo'lganligi uchun).
Y og'ochni siqilishdagi hisobiy qarshiligi ko'ndalang kesim o'lcham i 
13 
sm 
dan katta bo' Igan holatda 
= 15M Pa ga tengdir.
U stunning talab qilingan k o'ndalang kesim yuzasi
A , = - ^ =
—
—
— = 0 ,0 4 m ^ = 4 0 0 j w ^
< p R ,
0 , 4 7 1 5

---

A g a r 
k o 'n d a la n g
k e s im in i 
k v a d r a t 
s h a k lid a
d eb
o ls a k .
h, = h , = 4 ^ ,
=
-J4 0 0
=
2 0 sm
Qatwl qilamiz; 
b = h =
20 jm ga teng
7efcs/i/nsft.Ko‘n d alangkeam yuzasi ¿ x
/7
= 2 0 x 2 0 = •iO O W
= 0 ,0 4 m ' 
K esimning inersiya radiusi. / = 
0,29 '2 0
=
5 ,8 sm .
Egiluvchanligi: 
^
-
/0
> / 0
I 
j,o
3 0 0 0
3 0 0 0
Ustuvorlik koeffitsiyenti 
- (p =
— - — = ■ 
= 0 ,4 9 ,
Á
7 o
Kuchlanish: 
^ “
7 “ ^
^
~
^
15M Pa
m ustahkam lik 
9> v4 
0,49 •0,04
sharti bajariimadi. Shuning uchun ko'ndalang kesim o ic h a m in i kattalashtiram iz.
b x h - = 2 0 x 22 = 440sm^
K o 'n d a la n g k e s im n i k ic h ik to m o n i b o 'y ic h a in e rs iy a r a d i u s i
Í 
- 0 ,2 9 '2 0 ~ 5,8sm
(A = 78 ga teng b o'lad i, shuning uchun X ni qayta h isob- 
lashnitig hojati yo'q).
Kuchlanganlikni tekshiramiz: ^
^ ^
0 0 4 4 ~
^
1 5 M P a
mustahkamlik ^artibajarildi.
3> misoi. Ikkinchi nav qarag'ay yog'ochidan tayyorlangan bir OTaliqli sh a m ir 
tayanchli to‘sirming ko'ndalang kesimi aniqlansin. To'sinning uzunligi /=4,Sm va 
to'singa tekis teng tarqalgan ^ l , 5 k N / m ¿ * ^ l,6 5 k N /m ) chiziqli yuklama t a ’sir 
qiladi.
Yechilishi:
Ko'ndalang kesimni mustahkamlik sharti bo'yicha tanlaymiz. Egilishdagi hiso­
biy qarshihgi R^=13M Pa gateng. H isobiyyuklam adan hosil bo'ladigan eguvchi 
mcsnentning qiymatini quyidagi fomiula yordamida aniqlaymiz:
A / = i l L
=
4
I7 iü ^
.m = 0,00411 M N -m
8
8
Talab qilinadigan ko'ndalang kesimning qarshilik m onenti:
W, = —
1 0 ‘*m' =321 sm '
K
13
A gar k o'ndalang kesimning enini 
¿>=10sm ga teng deb olsak, u h o ld a 
ko'ndalang kesimning balandligi:

---

. 
¡ ó W
/6 -3 2 1
K o'ndalang kesim o ic h a m la rin i