0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi S. J. R a z z o q o V yog‘och va plastmassa konstruksiyalari

tortuvchi mexahizm 
kalibrovka qilingan hakja
Z7777777777777777777777777
b)
6
&*Ta
3
m. Binoni to iti^ sxemasi: > - yon tomondan ko'rinishi; b'yuqoridan ko‘hnishi.
69-rasmdan ko‘nnibturibdiki, rasm ningo‘n g tom onida temirbeton o'zak bi­
lan kuchaytirilan xqurilgan. Bu bine ham naturavQ' dinamik eksperimental tadqiqotlar asosida sinaldi 
va ilmiy ahamiyatga ega b o ig a n m aium otlar olindi.
O lingan seysmogramm alar asosida binoning quyidagi dinam ik xarakteris­
tikalari ani<ÿandi(
10
va 
11
-jadvallar).
Tebranishning Ic^arifinik ddoemoiti-ô^
(
12
.
1
)
buyerda; Y, va Y , - lar birinchi va beshinchi sikldagj tebranish amplitudalari.

---

69-iBsfn. Chapda tom yopm asi yc^'och to'sinli ichki temirbeton o'zaklt monolK gil devor 
konstruksiyali eksperimental bino.
Y“
70-rasm. VEGIK va OSP lar o ’matilgan xarakterii nuqtalar.
a)

---

b)
V)
71-rasm. Tom yopmasi yog'och to'sinli xom g‘isht va monolit gil devor konstruksiyali 
eksperimental binolami sinash payti: a va b- seysmogramma va akselerogrammalami olish 
payti; 
V - 
yozishda qo'llanilgan 2ta H041 ostsillograflari sh u n t qutisi(masshtabni 
sozlovchi) bilan birgalikda.

---

Energiyaning yulilish koeffitsiyenti-vi/,
Noelastik cprshilik koeifitsiyenti-Y
r = ^ / 2 / r ;
(12.3)
Tebranish davri- T,
T = L /n v,
(12.4)
bu y e rd a ; 
L -
seysm ogram m adagi y o z u v u z u n lig i; w- sik llar so n i; v -
o ssillo g ra fn in g y o zish tezligi.
Tebranish chastotasi - / quyidagi fonnula orqali anic^andi:
/ = 1 / 7 ’ ,gt3. 
(12.5)
O lingan seysm ogram m alar asosida binoning quyidagi dinam ik xarakteris- 
tikalarianiqlandi(
10
va ll*jadval);
10
- ja d v ^
№
8
T,sek
Y
1
0,133
0,076
0,266
0,042
2
0,221
0,081
0,442
0,07
3
0,133
0,073
0,266
0,042
4
0,135
0,1
0,27
0,043
5
0,159
0,104
0,318
0,051
6
0,203
0,1
0,406
0,065
7
0,261
0,112
0,522
0,083
8
0,296
0,086
0,592
0,094
9
0,262
0,093
0,524
0,083
D em ak, ichki yopiq temirbeton o ‘zak bilan kuchaytirilgan xom g ‘isht devor 
konstruksiyali binolam i naturaviy dinamik eksperimentlari asosida olingan kompieks 
kOTstruksiyali binolarning dinam ik xarakteristikalari - 5 = 0,133+0,296; T = 
0,073+0,112; 
v
=0,266+0,592;
y
='0,042-K),094;/= 10,87 gts. oraliqlarda.
Shuning u chun ichki yopiq temirbeton o ‘zak bilan kuchaytirilgan xom g ‘isht 
devorlami hisoblashda 5 . = 0,191;T . = 0,092; w . =0,382; Yw* 0,061 oicham da
o r
’ 
^ 
Ü r
’ 
’
* 
0 r 
’ 
’ * v f
'
ohsh tavsiya qilinadi.
Ichki yopiq temirbeton o‘zak bilan kuchaytirilgan monolit gil devor konsüiik- 
siyali binolam i naturaviy dinamik eksperimentlari asosida olingan kompleks kon- 
stru k ts^ li binolarning dinamik xarakteristikalari-S=0,107+0,242;T =0,085-^,108; 
Hi=0,214-K),484;y = 0 ,0 3 4 + 0 ,0 7 7 ;/= 10,87gts. oraliqlarda olinadi.
S huning uchun yog'och tom yopmali ichki yopiq temirbeton o‘zak H lan 
kuchaytirilgan m onolit gil devorlami hisoblashlarda 
8
^. = 0,191 ; T^,^= 0,092;
0,382; Y„, = 0,061 olish tavsiya qilinadi.

---

№
8
T, sek
V
Y
1
0,107
0,089
0,214
0,034
2
0,125
0,085
0,25
0,04
3
0,16
0,092
0,32
0,051
4
0,202
0,091
0,404
0,064
5
0,215
0,092
0,43
0,068
6
0,171
0,093
0.342
0,054
7
0,201
0,089
0,402
0,064
8
0,21
0,088
0,42
0,067
9
0,196
0,09
0,392
0,062
10
0,228
0,088
0,456
0,073
11
0,242
0,108
0,484
0,077
12
0,229
0,103
0,458
0,073
Xuiosa shuki, 2000-2005-yiIiarda na& qat respu]:dikamizda, btdki rivojlangan 
Yevropa, l^ im o liy Amerika davlatlarida ham m ahalliy ashyolardan k o 'p la b turar- 
joy binolari qurilmoqda. Ulam i nazariy v a eksperim ental tadqiq qilish b o'yicha 
2003-2005-yillardaP-8.32 qaydraqam li «M ahalliy xomashyo asosida quriladigan 
binolam ing zilzilabardosh konstruktaiy^larini yaratish va eksperimental tadqiq qi - 
lish ham da samarali qurilish texnologiyalarini ishlab chiqish» mavzusidagi davlat 
grant loyihasi mazkur qoilanm a muallifi rahbarligida muvaffaqiyatli yakunlandi.

---

13-BOB 
Yog^och konstruksiyalarini hisoblashga doir 
misoliar
1-m isol. Toshkent v iloyalidagi ikki nishabli bino tom yopm asidagi qor 
yuk lam asin in g m e ’yoriy va hisobiy qiymatlari aniqlansin. Tom yopm a qiyaligi 
a = 14® va tom yopmaga ta ’sir qilayotgan doimiy m e’yoriy yuklam aning qiymati 
Y" - 0,8kH/m ^ga teng.
Yechilishi:
B ino QMQ xaritasi bo‘yicha Toshkent viloyati, 1-chi qor rayonida joylash- 
g a n v a S'" = 0,5 kH/m^ gateng, Tom yopmaning qiyahgi a = 14® da 25®c dan kichik 
bo‘ Iganligi uchun ^ = 1 ga teng