1 -mavzu: Kirish. Tarixshunoslik fani va uning vazifasi. O‘zbekistonda qadimgi davr tarixini o‘rganilishi O‘zbekistonda o‘rta asrlar tarixining o‘rganilishi. Amir Temur va temuriylar davri tarixshunosligi Reja

PERSEPOL. 
Persepolis - yunoncha nom (taxminan "forslar shahri" ma'nosini anglatadi) Fors imperiyasining 
poytaxti Parsa, ba'zan Parseh yoki Parse deb yozilgan. Persepolis - Ahmoniylar sulolasining shohi 
Doro miloddan avvalgi 522–486 yillarda Fors imperiyasining hukmdorlik qilgan davridagi yirik 
shahar. Bu shahar Ahamoniylar Fors imperiyasi shaharlaridan eng muhimi edi va uning xarobalari 
dunyodagi eng taniqli va eng ko'p tashrif buyurilgan arxeologik joylardan biridir.
Persepoldagi bitik 
 
 
Saroy majmuasi 
Persepolis notekis relyefli mintaqada, katta (455x300 metr, 900x1500 fut) sun'iy terastaning 
ustiga qurilgan. Ushbu teras Kuh-e Rahmat tog'ining etagidagi Marvdasht tekisligida, zamonaviy 
Sheroz shahridan 50 kilometr (30 milya) shimoliy-sharqda va Buyuk Kirning poytaxti Pasargadae 
shahridan 80 km (50 mil) janubda joylashgan. 
Tepa qismida Taxt-e Jamshid (Jamshid taxti) nomi bilan mashhur saroy yoki qal'a majmuasi 
joylashgan bo'lib, u Buyuk Doro tomonidan qurilgan bo'lib, uning o'g'li Kserks va nabirasi 
Artaxerks tomonidan bezatilgan. Majmuada kengligi 6,7 m (22 fut) bo'lgan ikki qavatli 
zinapoyalar, "Barcha xalqlar
Naqshi-Rustam nekropolidagi
Ardashir

---

Papakan tasvirlangan barelyef 
darvozasi" deb nomlangan pavilon, ustunli 
ayvon, "Talar-e apadana" deb nomlangan 
tomoshabinlar zali va "Yuz ustunlar zali" 
mavjud. 
Yuz ustunlar zali (yoki taxt zali) buqali 
bosh poytaxtlarga ega bo'lishi mumkin va tosh 
eshiklari bilan bezatilgan eshiklari hali ham 
mavjud. 
Persepolisdagi 
qurilish 
loyihalari 
Axomaniylar sulolasining Doro, Kserks va 
Artaxerks I va III lar davrida yirik loyihalari 
bilan davom etgan.
NAQSHI RUSTAM 
Naqshi rustam - Sheroz (Eron) dan 50 km, qad. Istahr shahri (Taxti Jamshid) yaqinida 
joylashgan 
Husaynkoʻh 
qoyalaridagi 
axomaniylar 
sulolasi 
podshohlarining 
maqbaralari hamda kitobalari. N. R. Eron 
sarkardasi — sosoniylarshm Yazdigard III 
armiyasi bosh qoʻmondoni Rustam (636 yil 
arablar bilan boʻlgan jangda halok boʻlgan) 
nomiga qoʻyilgan. N.R. Doro I, Artakserks I va 
Doro II larning Koʻhi Rahmat bagʻriga kavlab 
joylashtirilgan maqbaralaridan iborat. Doro I 
maqbarasi toʻrtburchak shaklida, zardushtiylik 
anʼanasi asosida yaratilgan boʻlib, eng qad. yod-
gorlikdir (q. Doro qabri kitobalari). Maqbaradan 
pastda, chap tomonidagi relyefda sosoniylar 
podshosi Shopur ning Rim imperatori Valerian 
ustidan gʻalabasi (milodiy 260 yil) va 
Valerianning ot minib turgan Shopur I oyogʻiga 
tiz choʻkib, bosh egib turgani tasvirlangan. 
Relyef ostidagi yozuvda forslarning Zakavkazyega yurishi ifo-dalangan (milodiy 262 yil). 
Maqbaralarning qarshisida burj — Zardusht kaʼbasi joylashgan. Uning tomi katta hajmdagi yassi 
tosh plitalar bilan yopilib, devorlarida deraza oʻrnida ochiq joylar qoldirilgan. Eron, Kavkaz va 
Oʻrta Osiyo aholisi uylariga oʻxshatib qurilgan burjning devorlariga paxlaviy, parfyan va yunon 
yozuvlarida Sosoniylar daalati tarkibiga kirgan mamlakatlar, bu ziyoratgohga keltirilgan hadyalar 
roʻyxati berilgan. N.R. manzaralari va kitobalari axomaniylar va sosoniylar bosib olgan 
mamlakatlar va xalqlar tarixi, etnografiyasi va madaniyatini oʻrganish da muhim manbadir.