№1 амалий иши

Payvandlash tezligining hisobi (ko`p qatlamli chokning bir qatlamini yotqizishda elektrod siljishining tezligi), m/s, quyidagi formula bo`yicha amalga oshiriladi:


(4.6)

bunda: _n — kavsharlash koeffitsienti, g/(Ach);

F_n(s) — bir o`tishli payvandlashda chokning ko`ndalang F_n kesimi (yoki ko`pqatlamli chokdagi F<sub>n(s)</sub> valikning bir qatlami), sm<sup>2</sup>;
 — elektrod metallining zichligi, g/sm<sup>3</sup> (po`lat uchun =7,8 g/sm³).
Kavsharlash _n koeffitsienti elektrodning markasiga bog`liq holda 2.1-jadvaldan tanlanadi (№2 amaliy ishga qaralsin).
Yaxlit kesimli sim bilan karbonat angidrid gazida yarim avtomat payvandlash (kavsharlash). Karbonat angidrid gazida payvandlashda payvandlanuvchi elementlarning qirralarini tayyorlashning quyidagi ko`rinishlari qo`llanadi:
1) listlarning l  2 mm qalinligida — I-ko`rinishli (qirralarining qiyaligisiz), uchma-uch tutashuvdagi oraliq 01mm, payvandlash bir tomonlama (3.1-rasm, a qaralsin);
2) listlarning 312 mm qalinligida — I-ko`rinishli, uchma-uch tutashuvdagi oraliq 01,5mm, payvandlash ikki tomonlama (3.1-rasm, v qaralsin);
3) listlarning 1424 mm qalinligida — V-ko`rinishli, 40±5⁰ burchak ostida, qirralarining o`tmas 23 mm, uchma-uch tutashuvda oraliq 01,5 mm; payvandlash ko`p o`tishli chok asosining qaynovi bilan (3.1-rasm, g qaralsin).
Elektrod simlarining diametri ham dastakli yoyli payvandlashda elektrod diametri qanday asosda tanlansa, shu talab asosida tanlanadi:

Listlar qalinligi, mm 1—2 3—6 6—24 va oshiq

elektrod simining
d_e diametri, mm 0,8—1,0 1,2—1,6 2,0


Payvandlash tokining hisobi yaxlit kesimli sim bilan payvandlashda quyidagi formula bo`yicha chiqariladi:


, (4.7)

bunda: a — elektr simdagi tok zichligi, A/mm² (SO₂ payvandlashda a = 110130 A/mm²).

Payvandlashning mexanizatsiyalangan usullari dastakli payvandlashga nisbatan ancha katta tok zichligini qo`llash imkonini beradi. Bu elektrodning kam chiqqanligi bilan izohlanadi.

Uglerod oksidida doimiy tok to`g`ri qutbli bo`lganidan payvandlash jarayoni asosiy metall qaynovining kamroq chuqurligi bilan farqlanadi, lekin bunda yoy mustahkamligi sezilarli kamayadi va kavsharlangan metallda kovakchalarning hosil bo`lishi ko`payadi. Shuning uchun ko`pincha kavsharlash uglerod oksidi gazida qaytarma qutblilikda olib borilgani ma’qul.
Yoyning kuchlanishi va uglerod gazi sarfi payvandlash toki kuchiga bog`liq ravishda tanlanadi:

Payvandlash

tokning kuchi, A 50-60 90-100 150-160 220-240 280-300 360-380 430-450

Yoy kuchlanishi, V 17-18 19-20 21-22 25-27 28-30 30-32 32-34

SO₂ sarfi,l/daq 8-10 8 -10 9-10 15-16 15-16 18 -20 18-20

200250 A tokda payvandlashda yoyning uzunligi 1,54,0 mm chegarasida bo`lishi kerak. Payvandlash tezligining oshib borishi bilan SO₂ sarfi ham payvandlash vannasi himoyasini yaxshilash uchun ortib boradi. elektrod simining chiqqanligi 815 mm tashkil qiladi (payvandlash toki kuchining oshib borishi bilan kamayib boradi).

Elektrod simining uzatilish tezligi v_pr, m/s, ma’lumot materiallaridan tanlanadi yoki quyidagi formula bo`yicha hisoblanadi:


, (4.8)

bunda: _r — sim erib ketishi koeffitsienti, g/(As);

Uglerod oksidi gazida payvandlash uchun _r qiymati quyidagi formula bo`yicha hisoblangan bo`lishi mumkin:


(4.9)