1-Amaliy ish. Ravshan mantiq ustida amallar: inkor, dizyunksiya, konyuksiya, implikatsiya, ekvivalensiya


Download 0.77 Mb.
bet2/7
Sana29.03.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1305327
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Noravshan mantiq 1-amaliyot

Mantiqiy operatsiyalar
Mantiq algebrasida mantiqiy bog`lovchilar mantiqiy amallar sifatida qaraladi. Ularning o'z nomlari va belgilari bor. Har bir operatsiyani mantiqiy bayonotlarga qo'llash natijalari (to'g'ri yoki noto'g'ri) jadval shaklida taqdim etilishi mumkin. Bu asl mantiqiy bayonotlar qiymatlarining barcha mumkin bo'lgan kombinatsiyalarini va natijaning haqiqat yoki yolg'onligini ko'rsatadi. Bunday jadvallar operatsiyaning haqiqat jadvallari deb ataladi. Odatda ular 0 va 1 mantiqiy qiymatlari yoki noto'g'ri va rost belgilaridan foydalanadilar.
Asosiy mantiqiy amallar inkor, konyunksiya, diszyunksiya, eksklyuziv diszyunksiya, ergash, ekvivalentlikdir.
Mantiqiy inkor qilish (inversiya) mantiqiy operatsiya bo'lib, buning natijasida berilgan bayonotdan yangi bayonot - asl nusxani inkor etish olinadi. U ramziy ma’noda yuqoridagi satr (Ā) yoki ¬A belgilari bilan ko‘rsatilgan, A emas, A emas (“A” ning inkori”, “A emas”, “A” noto‘g‘ri”, “A” degani to‘g‘ri emas. ”). ¬A mulohazasi A to‘g‘ri bo‘lganda noto‘g‘ri, A noto‘g‘ri bo‘lsa, to‘g‘ri bo‘ladi.
Inkor operatsiyasining haqiqat jadvali

Agar “Tarvuz meva hisoblanadi” gapini A bilan belgilasak, ¬A “Tarvuz meva emas” (“Tarvuz meva hisoblanadi, degan noto‘g‘ri”) gapiga mos keladi.
Inkor qilish unar operatsiya hisoblanadi. Birlik (bir joyli) operatsiya - bu bitta operandga qo'llaniladigan operatsiya.
Qolgan mantiqiy operatsiyalar ikki o'rinli (ikkilik). Ikkilik (ikkilik) operatsiya ikki operandda bajariladigan amaldir.
Mantiqiy ko‘paytirish (bo‘g‘in) ikki yoki undan ortiq gaplarni “va” bog‘lovchisi yordamida bog‘laydigan amaldir. Ushbu to'plam ramziy ravishda ∧ belgisi bilan ko'rsatilgan va "A va B" ni o'qiydi. Belgilar qo‘shma gapni ko‘rsatish uchun ham ishlatiladi: A • B, A & B, A va B, A va B, ba’zan esa gaplar orasiga hech qanday belgi qo‘yilmaydi: AB.
A ∧ B bayonoti faqat A va B bayonotlari to'g'ri bo'lsa, to'g'ri bo'ladi. A ∧ B bayonoti faqat A yoki B bayonotlaridan kamida bittasi noto'g'ri bo'lsa, yolg'on hisoblanadi.

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling