1-amaliy Vaqtinchalik va doimiy omborxonalarni turlari, tuzilishi va o‘lchamlari. Darsning maqsadi

stellajlarda saqlash (stellajning 
eng ustki qavatining ko’rinishi) 
Sabzi va boshqa ildizmevalilar tokchalarda yoki er sathida, har qatlam orasiga qum sepib, 
uyum yoki piramida shaklida yaxshi saqlanadi. Piramidalar o’lchami: uzunligi 2-7 m (omborxona 
kengligiga qarab), asosining kengligi 1 metrgacha, joylash balandligi 0,7-0,8 m. Uyum balandligi: satx 
yoki ostki tokchada 0,7-0,8 m va yuqori tokchada 0,5-0,6 m. Sabzini er sathida saqlashda piramida 
ostiga 6-7 sm qalinlikda qum sepiladi. Ildizmevalar ustidan 4-5 sm qalinlikda qum sepiladi. Bir tonna 
sabzi uchun 0,5 m
3
atrofida qum ketadi. 
Keyingi yillarda ildizmevalarni idishlarda saqlash keng qo’llanmoqda. Odatda shu maqsadda 
25-30 va 8-10 kg li yashiklar yoki katta hajmli konteynerlar ishlatiladi. Uning ijobiy tomoni 
shundaki, faol shamollatish va joylashtirish qulaylashadi, shuning-dek ombor maydonidan 
foydalanish imkoniyatlari kengayadi. 

---

1-amaliy Vaqtinchalik va doimiy omborxonalarni turlari, tuzilishi va o‘lchamlari. 
Darsning maqsadi: talabalarga kartoshka va sabzavotlarni kuzgi-qishki davrda saqlash 
uchun vaqtinchalik omborlarni tashkil etishni o’rgatish. Bunda talabalar vaqtinchalik omborlarni 
tashkil etishda mahsulot turi va miqdoriga ko’ra qancha uyum yoki o’ralar zarurligi, ularni barpo 
etish tadbirlari, ularga mahsulotlarni joylashtirish va ustini berkitish tartibi bilan amaliy 
tanishtiriladi (1-rasm) 
Talabalarni meva, kartoshka va sabzavotlarni doimiy omborlarda saqlash tartibi bilan 
tanishtirish. Mahsulot turi, miqdori, saqlash davomiyligi va saqlanish usuliga ko’ra talab etiladigan 
omborlar maydonini hisoblashga o’rgatish. 
1-rasm. Kartoshka saqlanadigan uyumni tashkil qilish sxemasi: 
1-yakuniy 
tuproq 
qoplamasi; 
2-birinchi 
tuproq 
qoplamasi; 
3-uyum 
termometri;
4-kartoshka; 5-poxol; 6-havo quvuri; 7-yog’ingarchilik suvlar uchun ariqcha. 
Kartoshka, sabzavot va mevalarni saqlashga joylashtirishni rejalashtirishda quyidagi 
ma’lumotlarga ega bo’lish zarur: mahsulot turi, uning miqdori va saqlash maqsadi, saqlash 
muddati va usullari, mavjud ombor hajmi. 
Har bir mahsulot turini saqlash usullarini tanlashda joy sharoiti va mavjud ombor hajmlari 
inobatga olinadi. Masalan turli ob-havo sharoitlariga bog’liq ravishda kartoshka saqlash uchun 
uyum va xandaq o’lchamlari turlicha bo’lishi mumkin (19-jadval). 
19-jadval