1. Ҳазм қилиш типлари. Оғиз бўшлиғида ҳазм қилиш

36 Оғриқ анализатори.

2. 
   Visseral yoki ichki og‘riq ko‘pincha zirqiragan bo`lib, kovak a‘zolar qattiq
   cho'zilganda, qon tomirlaridan qon oqishi juda kamayib ketganda, plevra, qorin parda, ichaktutqich ta‘sirlanganda, silliq muskullar kuchli qisqarganda seziladi.
   Somatik va visseral og‘riqlar kuchli bolganda vegctativ reaksiyalar ham paydo
   bo`lishi mumkin. Bu ko‘ngil aynishi, terlash, arterial qon bosimining pasayib ketishidan iborat bo`ladi. Erta somatik og‘riq himoya reflekslarni, masalan nayzadan qolni tortib olishni yuzaga chiqaradi. O‘griqning maxsus turlari ham bor. Bularga proeksiyalangan ogcriq, nevralgiya, kauzalgiya, qaytarilgan, fantom og‘riqlar kiradi. Og‘riqni sezuvchi retseptorlar to‗g‘risida hozirgacha yagona fikr yo‗q. Teri va boshqa to'qimalarda nervlarning ingichka erkin oxirlari bor. Ta‘sirot kuchli (masalan, bosim ‗ atm. dan yuqori, harorat ‗0—‘5 dan baland) bolsa, bu tdalar qoizg`alib, markazga impulslar yuboradi, ular og‘liqni vujudga keltiradi. Murakkab og'riq retseptorlari ham bor. Ichki a‘zolardagi retseptorlar algetik moddalarga sezgir. Bu og‘riqni paydo qiladigan moddalarga bradikinin, prostaglandin Ye vitamin va boshqalar kiradi. MNT ga ingichkamielinsiz tolalar orqali 0,6—2 m/s tezlikda o‘tadigan impulslar lovullagan og‘riqni hosil qilsa, mielinli tolalar bo‘ylab 15—25 m/s tezlikda o‘tuvchi impulslar sanchiqli og‘riqni paydo qiladi. Og‘riq paydo bo`lishi uchun katta guruxdagi retseptorlar qo‘zg‘alib, MNT ga ayni birvaqtda anchagina afferent tolalardan sinxron impulslar o‘tishi shart, degan fikr bor