1. Biologiya o‘qitish uslubiyatining asosiy maqsadi va vazifalari nimalardan iborat?


 Abduqodir Shukuriyning jadidlar faoliyatidagi ro’li


Download 0.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/58
Sana18.02.2023
Hajmi0.84 Mb.
#1209257
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   58
Bog'liq
Bo\'m . 303.

33. Abduqodir Shukuriyning jadidlar faoliyatidagi ro’li. 
Abduqodir Shakuriy. Jadidlar pedagogikasini Abduqodir 
Shakuriy siymosisiz tasavvur qilish qiyin. Chunki u oz 
zamonasining yetuk olimi, maorif fidoyisi edi. Shakuriy 
Samarqandda yangi usulda birinchi maktabni tashkil qilgan 
kishidir. Shakuriy maktabida aniq dastur asosida dunyoviy 
fanlar ham oqitilgan . 
34. Mahmudxo’ja Behbudiyning hayot yo’li va faoliyati. 
Mahmudxoja Behbudiy Turkistonda jadidlar harakati 
asoschilaridan biri, jahonga mashhur bolgan geografiyashunos, 
atoqli jamoat arbobi, buyuk islomshunos, pedagog olimdir.
Behbudiyning nomi Turkiston maktab - maorifida keng orin 
egallaydi. U birinchi bolib olkada yangicha usuldagi 
maktablarning tashkil etilishning targibotchilaridan va 
amaliyotchilaridan biridir. Behbudiy Usuli jadid maktabining 
qonun qoidalarini I.Gasprinskiy va uning maqolalaridan 
organadi. U Usuli jadid maktablari uchun bir qancha darsliklar 
yozdi. Qisqacha umumiy jogrofiya, Bolalar maktubi, Aholi 
jogrofiyasiga kirish, Rossiyaning qisqacha jogrofiyasi, Amaliyot 
islomi, Islomning qisqacha tarixi va boshqalar. Behbudiyning 
yangi maktablar uchun yozgan asarlari maktablarning islohida 
katta hodisa boldi. Ayni davrda bu darsliklar nazariy, ilmiy va 
amaliy jihatdan keng qollaniladi. Behbudiy Turkistonning 
kelajagi uchun yangi kadrlarida, mutaxassislarida va oqimishli 
yoshlarida deb biladi. Shuning uchun har bir yozgan maqolasida 
yangi taraqqiyotga javob beradigan kadr tarbiyalab yetishtirish 
masalasini qoyardi. 


35. Munavvar Qori Abdurashidovning Jadidlar faoliyatidagi
ahamiyati. 
Munavvar qori Abdurashidxon ogli XX asrning birinchi choragida 
faqat Turkistondagida emas, Rossiya musulmon ziyolilari 
orasida ham mashhur edi. Jamoatchilik uni yangi usul 
maktablari asoschisi, mohir muallim, darslik va oquv kitoblari 
muallifi, jamoat arbobi sifatida hurmat bilan tilga oladi. 
Munavvar qori Toshkentda Usuli savtiya maktabini ochadi. U 
maktabni avval oz hovlisida, keyin boshqa joylarda ochishga 
harakat qiladi. U maktabni isloh qilmay turib, odamlarning 
ongida ozgarish yasab bolmasligini yaxshi tushunib yetgan edi. 
Munavvar qori yoshlarni chet elga yuborishni, u yerda ilm-fanni 
organishlarini targib qiladi. U 1916-yili Toshkentda yigilishda 
nutq sozlab shunday deydi: Ozbek ziyoli bolalarining 
Germaniyaga yuborib oqitishga juda muhtojmiz, bolalar oqib, 
ilm tahsil olib kelsalar, millatga katta xizmat qila oladilar. 
Munavvar qori fors, arab, rus, turk tillarini mukammal bilgan. 
Munavvar qori 1917-yil may oyida taraqqiyparvar musulmon 
yoshlari va ruhoniylar ishtirokida otgan quriltoyda Shoroyi 
islomiya jamiyati raisining muovini etib saylanadi. Natijada ilgor 
fikrli kishilar uning atrofida toplana boshlaydi. U 1918-yil may 
oyida Toshkent shahrida Turk ochogi ilmiy-madaniy jamiyati 
tuzadi. U insonning marifatli bolib, kozi ochilmaguncha na ozini, 
na xalqining erkini muhofaza qila olishini mutafakkirona noziklik 
bilan oz asarlarida ifoda etadi. 

Download 0.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   58




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling