1. Bob. Muammoni o`rganishning ilmiy nazariy asoslari

parvarish qilish)ga jalb qilish muhimdir. Bunday yondashuv shu bilan
bog‘liqki, inson biron narsani o‘z qo‘li bilan bajarsa, uni ko‘proq va
to‘laroq esda saqlaydi. Mazkur usul bilan maktabgacha katta yoshdagi bolalarning bog‘lanishli nutqidagi kamchiliklar narsa-predmetlarning
nomlarini so‘zma-so‘z va eslash orqali to‘ldiriladi.
Maktabgacha katta yoshdagi bolalar nutqini rivojlantirish ko‘p jihatdan
quyidagi narsalarning to‘g‘ri hal etilishiga bog‘liq:
– nutqni rivojlantirishga doir didaktik materiallar (tarbiyachi va
ota-onalarning ma’lum maqsadga qaratilgan nutqi, bolalarga o‘qib
yoki aytib beriladigan ertaklar, qo‘shiqlar, hikoyalar);
– ta’limning didaktik materiallarni o‘zlashtirish uchun foydalanladigan metod va usullari;
– ta’limni tashkil etish (tevarak-atrof obyektlarini saralash, shunga bog‘liq nutq o‘stirishni rejalashtirish).
– o‘quv materialining mazmuni, uni o‘rganishning ayrim usullari
hamda ularga tegishli tamoyillarga tayanib, tarbiyachi nutq o‘stirish
bilan bog‘liq bo‘lgan barcha ishlarni rejalashtirmog‘i zarur.
Biz ayni muammoga oid tadqiqot ishlari olib borish jarayonida
nutq o‘stirish borasida quyidagi didaktik tamoyillarga tayanib ish
ko‘rish yaxshi natija beradi degan xulosaga keldik:
– nutq organlari hamda qo‘lni o‘rgatish uchun nutq materialini
tushunish;
– nutq ahamiyatini tushunish hamda leksik va grammatik
ko‘nikmalarni rivojlantirish;
– nutq ifodaliligini baholash. Buning uchun maktabgacha yoshdagi katta bolalarda muayyan hissiyotni rivojlantiradigan didaktik
materiallarni tanlash maqsadga muvofiqdir;
– ona tiliga muhabbat tuyg‘usini rivojlantirish tamoyili (bu
o‘rinda bolalarga, xususan, nutqda ona tili faktlarini qo‘llash
an’anasini o‘zlashtirish bo‘yicha ta’limni tashkil etish nazarda
tutiladi);
– muayyan mavzuga oid yozma nutqni og‘zaki nutq bilan qiyoslash;
– nutqning asta-sekin boyib borishi
Maktabgacha bo'lgan maktabgacha ta'lim davri - bu atrofdagi dunyoning bilimlari, tengdoshlar bilan ongli aloqa, jismoniy, ijodiy va kognitiv qobiliyatlarning faol rivojlanishi. O'yin atrofni tan olishning asosiy usuli
bo'lib qolmoqda, garchi uning shakllari va tarkibini o'zgartirish. Bolaning hayotida - maktabni o'rganishning navbatdagi yangi bosqichiga tayyorgarlik
bor.

Ijtimoiy ishonchni rivojlantirish - bu shaxsni shakllantirish, uni rivojlantirish
va ta'lim berish jarayonida shaxsiy tuzilmalarda miqdoriy va sifatli o'zgarish.
Bu ijtimoiy muhitda tug'ilishdan o'tgan insonning tabiiy va tabiiy tabiiy
hodisasi.
Ijtimoiy inson taraqqiyoti doimiy, ammo notekis xarakterga ega. Uzluksizlikni saqlash insonning tabiiy ijtimoiy o'sishi kabi ijtimoiy tajriba, ijtimoiy tajribani saqlash, ijtimoiy tajribani yo'qotish zarur. Ijtimoiy shaxsan boyitiladi, sotib oladi yoki yo'qotadi, biron bir narsada ma'lum bir darajaga ega bo'ladi va hk. Ijtimoiy rivojlanishning notekisligi, uning chiziqli va doimiy tabiatiga ega emasligi ta'kidlangan. Ushbu jarayon ko'plab omillarga, shu jumladan yoshi, text, xarajatlar, insoniy holat, atrof-muhit sharoitlari, o'zini faollik va boshqalarga qarab farq qiladi.
Bola identifikatsiyasining ijtimoiy rivojlanishida kattalar kattalar va
tengdoshlar bilan aloqa qilish qobiliyatining muhim rol o'ynaydi.
Aloqadagi bag'rikenglikni rivojlantirish. O'yin paytida bolani
qondiradigan asosiy qobiliyat.
Boshqa odamlar bilan munosabatlar rivojlanib, jadal rivojlanmoqda
bolalik. Ushbu birinchi munosabatlarning tajribasi bolaning identifikatsiyasini yanada rivojlantirishning asosidir va insonning