1 Davlat bujeti to’g’risidagi ilmiy qarashlarning rivojlanishi

MUNDARIJA:
KIRISH…………………………………………………………………………….3
I BOB. DAVLAT BUJETI TUZILISHINING ILMIY ASOSLARI VA UNING TARKIBI………………………………………………………………..5
1.1.Davlat bujeti to’g’risidagi ilmiy qarashlarning rivojlanishi……………………5
1.2.Davlat bujetining maqsadi, tuzilishi tamoyillari va vazifalari……….………..18
1.3.Davlat bujetini tuzishning xorijiy mamlakatlar tajribasi………………...……23


II BOB.O’ZBEKISTONDA DAVLAT BUDJETINI TARKIBINING JORIY HOLATI VA O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI…………………………..….29
2.1.Karonavirus pandemiyasi davrida budjet daromadlari xarajatlari
tarkibining tahlili…………………………………………………………….……29
2.2.O’zbekistonda davlat budjeti tarkibini takomillashtirish yo’nalishlari………34
XULOSA……………………………………………………………………...….46
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………..48


KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Byudjet mablag’laridan foydalanish ustidan byudjet nazoratini kuchaytirish, byudjet intizomini mustahkamlash va uni takomillashtirish yo’llaridan biri byudjet muassasalari bosh hisobchilarining yuqori tizimlari orqali tayinlanishi va ishdan bo’shatilishi bilan bog’liqdir. Chunki turli sabablar bilan attestatsiyadan o’tmagan yoki byudjet sohasida ish stajiga ega bo’lmagan bosh hisobchilarning byudjet tizimida ishlashi byudjet mablag’laridan noqonuniy foydalanish yoki byudjet intizomining buzilish hollarini ko’proq sodir etishga olib kelmoqda.
Kurs ishining maqsadi. Davlat byudjetining nazariy va tashkiliy asoslariga bag’ishlangan bu kurs ishi quyidagi asosiy maqsadlarga ega:

1. 
   Davlat o’z funksiyalarini muvaffaqiyatli bajarishi uchun, shuningdek, rivojlanishning har bir bosqichida dolzarb bo’lgan strategik maqsadlarni amalga oshirish uchun mamlakatda yaratilgan moliyaviy resurslarning ma’lum bir qismini o’z qo’lida to’plamog’i ob’ektiv zaruriyatdir. Aynan shu ob’ektiv zaruriyatning mavjud bo’lishi davlat byudjetining mavjud bo’lishini vaamal qilishini taqozoetadi.
   
2. 
   Davlat budjeti moliya iqtisodiy kategoriyasining tarkibiy bo’linmasi hamda byudjet munosabatlari moliyaviy munosabatlarning tarkibiy qismi hisoblangani uchun ularga pul shakli xosdir vaular taqsimlash (qayta taqsimlash) va nazorat funksiyalarinibajaradi.
   
3. 
   Byudjet mablag’lari(daromadlari) davlatning markazlashtirilgan moliyaviy resurslari bir qismidan iborat bo’lib, davlatning funksiyalarini bajarish uchun zarurdir. Ular pul mablag’lari fondlarini shakllantirish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlarni o’zida ifoda etadi vaturli darajadagi hokimiyat organlarining ixtiyoriga kelib tushadi. Davlat byudjetining mablag’lari(daromadlari) mamlakat yalpi ichki mahsulotini taqsimlash va qayta taqsimlash umumiy jarayonining elementlaridan biri bo’lib, ular oraliq xarakterga ega.
   
4. 
   Byudjetdan moliyalashtirish deyilganda rejada ko’zda tutilgan tadbirlarni amalga oshirish uchun sub’ektlarga byudjetdan mablag’larni taqdim etish tizimi tushuniladi. U pul mablag’larini taqdim etishning o’ziga xos bo’lgan shakl vametodlari bilan xarakterlanadi hamda ma’lum bir printsiplarga tayanadi. Byudjetdan moliyalashtirishning printsiplari, shakllari va metodlari bu tizimning tarkibiy elementlari bo’lib hisoblanadi va uning amal qilish natijalariga o’z ta’siriniko’rsatadi.
   
5. 
   Byudjet mablag’larini sarf qilishning asosiy tamoyili ularning mo’ljallanganligi va vaqt bo’yicha qattiq reglamentatsiya qilinganligidir
   
6. 
   (tartibga solinganligidir). Xarajatlarini moliyalashtirish (to’lash) byudjet ijrosi jarayonida xaajatlar ro’yxati va smetasiga kiritiladigan o’zgartirishlarni hisobga olgan holda tasdiqlangan byudjet parametrlariga hamda byudjet tashkilotlarining xarajatlar smetalariga muvofiq tuzilgan byudjet xarajatlarining yillik ro’yxatiga binoan amalgaoshiriladi.
   
7. 
   Byudjet tashkilotlari O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan byudjetdan mablag’ bilan ta’minlash normativlari asosida smeta vashtatlar jadvalini mustaqil ravishda ishlab chiqadilar vatasdiqlaydilar.