134. Siyosiy va huquqiy adabiyotlarda siyosiy tizim ning tarkibiy tuzilishini
tashkil etuvchi elementlar siyosiy hokimiyatni shakllantirish va amalga
oshirishdagi o‘rniga qarab quyidagi qismlardan iborat, deb e’tirof etiladi:
tashkiliy jihat — davlat, siyosiy partiyalar, ijtimoiy harakatlar, jamoat
birlashmalari, nodavlat tashkilotlar (institutsional elem ent);
me’yoriy jihat — huquq, siyosiy norma va an’analar, siyosiy hayot
doirasidagi axloq va madaniyat qoidalari (norm ativ elem ent);
aloqalar tizimiga oid jihat — siyosiy institutlar 0‘rtasidagi aloqa
bog‘lash vositalari va shakllari: saylovlar, referendumlar, ommaviy
muhokamalar, majlislar, davlat va siyosiy partiyalarning aholiga murojaatlari, ommaviy axborot vositalarining faoliyati va boshqa kommunikativ elementlar);
mafkuraviy jihat — siyosiy ong, jamiyatda hukmron bo‘lgan va uni
yo ‘naltiruvchi siyosiy mafkura (g‘oyaviy, mafkuraviy elem ent).
135. Davlat mexanizmi faoliyati va uni tashkil etishning asosiy prinsiplari:
Hokimiyat vakolatlarining taqsimlanishi prinsipi. Qonun chiqaruvchi,
ijro etuvchi va sud hokimiyati — davlat hokimiyatining uch asosiy tarmog‘idir.
Hokimiyatning funksional bo’linishiQonun chiqaruvchi hokimiyat kuch ishlatish qoidalarini o ‘rnatadi, sud
hokimiyati kuch ishlatishning aniq choralariga yo‘l qo‘yadi yoki ular
yuzasidan farmoyish beradi.. Ijro etuvchi hokimiyat aynan shunday kuchga ega, lekin u ham o kz
navbatida kuch ishlatish bo‘yicha normativ yoki individual qarorlar
chiqarmasligi shart.
Hokimiyatning institutsional bo4inishi. Qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud funksiyalarini bajarish bir shaxs yoki muassasa qo‘lida jam lanmasligi kerak. Hokimiyatning bo‘linishi majburlov kuchiga ega bo‘lgan
instansiyalarni kuch ishlatish to ‘g‘risida qaror qabul qiluvchi instansiyalardan ajratishni, ya’ni kuch ishlatish vakolatiga ega bo’lmagan va kuch
ishlatish haqida qaror qiladigan organlarni bo‘lib yuborishni bildiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
