1. Elektromexanikaning qonunlari

21-Savol Elektr yuritmalar va ularni boshqarish: Ish jarayonlarini mexani zatsiyalash va avtomatlashtirish uchun qo'Wlaniladigan elektromexanik tizimga elektr yuritma deyiladi. Elektr yuritma boshqanvchi va uzatish qurilmalaridan, dvigatelning o*zidan va ishchi mexanizmdan iborat. Boshqaruvchi qurilma elektr yuritmaning ishini boshqaradi. Masalan, kuchlanish qiymatini va chastotasini, ishchi mexanizmi quyvatini, dvigatelning aylanish yunalishini. Uzatish mexanizmi ishchi m exanizmning aylanish tezligini o*'zgartirib beradi Lekin u reduktor sifatida ham tayyorlanishi mumkin. Bunda uzatish mexanizmi yordami bilan yuritmaning tezligini o' zgartirish mumkin emas. Hozirgi vaqtda elektr yuritmalar uchta gunhta bo'linadi: 1) guruhli 2) yakka, 3) ko`p dvigatelli. Gunxli yuritmada bitta dvigatel uzatish qurilmalan yordamida ko'p mewanizmlami harakatga keltiradi. Yakka yuritmalarda ishchi mexanizm shaxsiy dvigatel yordamida xarakatga keltiriladi. Lekin ishchi mexanizmning elementlań uzatishlar orkali o'sha dvigatel bilan ulanadi. Ko'p dvigatelli yuritmalarda ishchi mexanizmning har bir elementini harakatga keltirish uchun alohida dvigatelar o'ratilgan. Maalar, universal dastgohlarda shpindel, support va boshqa elementlar bittà dvigatel orkali harakatga keltiriladi. Og'ir dastgohlarda har bita mexanizm uchun alohida dvigatel o'rnatilgan
22_Savol Korxonalarning elektr ta’minoti asoslari Elektr energiya elektrostantsiyalarda ishlab chiqariladi. Ularda turli energiyalar Elektr energiyaga aylantiriladi. Ishlatilayotgan birlamchi energiya turiga qarab Elektrostantsiyalar quyidagi turlarga bolinadi: gidravlik (GES), issiqlik (IES), atom (AES). Hozirgi kunda issiqlik elektrostantsiyalari kop tarmoqli bolib ularni Ulushiga barcha ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasining 80-85 % miqdori tog’ri Keladi. Gidravlik elektrostantsiya (GES) larda suv okimi energiyasi birlamchi Energiya hisob lanib gidrogeneratorlar yordamida elektr energiyasiga aylantiriladi. Issiqlik elektrostantsiya (IES) larida qattiq, suyuk, gaz korinishidagi Yoqilgilarni kim yoviy energiyasi elektr energiyaga aylantiriladi. IES lari bug’ Turbinali, gaz turbinali va ich ki yonuv dvigatelli bolishi mumkin. Ammo bug’ Turbinali elektrostantsiyalar kop tarqal-gan. Bazi issiqlik elektrostantsiyalari Iste’molchilarni elektr energiyasi bilan taminlash bilan bar qatorda bug’ va issiq suv Bilan ham taminlaydilar (TETS). Atom elektrostantsiya (AES) larida, energiya manbaaasi sifatida yadro Yoqilg’isi ishlatiladi. Zanjirli reaktsiya tufayli parchalanish natijasida yadro Yoqilg’isi issiqlik ajratib chi qaradi va u suvni bug’ga aylantiradi. Hosil bolgan bug’ Turbinaga yuboriladi. Bug’ hosil bolish jarayoni turli sxema va sikllar boyicha Amalga oshiriladi. Boshqa jihatlari tomonidan AESlar IESlardan farq qilmaydi. Hozirgi kunda quyosh energiyasidan, yer osti suvlarining issiqligidan, shamol Energiyasidan, dengiz oqimlarining qalqishidan foydalanish ham da atom va issiqlik Energiyasidan tog’ridan tog’ri elektr energiyasi hosil qilish boyicha tadqiqotlar Olib borilmoqda. Takidlab otish joizki, jixo