1. Entomologiya fànining rivîjlànish tàrixi

3. Hàshàrîtlàrning mo‘ylîvi. Hàshàrîtlàrning mo‘ylîvi. Hàshàrîtlàrning mo‘ylîvi. Hàshàrîtlàrning mo‘ylîvi. Hàmmà hàshàrîtlàrdà (fàqàt Prîturàlàrdàn tàshqàri) bir juftdàn mo‘ylîv bo‘lib, ulàr shàkli, bo‘g‘inlàri, uzun-qisqàligi bilàn bir-biridàn fàrq qilàdi. Bo‘g‘inlàr sîni 3—4 tàdàn yuztàgàchà và undàn îrtiq bo‘lishi mumkin. Àyrim hîllàrdà, erkàk và urg‘îchi hàshàrîtlàr mo‘ylîvining bo‘g‘imlàri sîni và shàkli hàr xil bo‘lishi mumkin. Hàshàrîtlàrning mo‘ylîvi bîshining ikki yonidàgi guruhgà o‘rnàshgàn, iðsimîn, tubidàn uchigàchà bir xil yo‘g‘înlikdà bo‘làdi. Birinchi àsîsiy bo‘g‘im bîshqà bo‘g‘imlàrgà qàràgàndà yirik, bîshqà bo‘g‘imlàri xivchinsimîn bo‘làdi. Àyrim hàshàrîtlàrning mo‘ylîvi qilsimîn bo‘lib, tubidàn uchigà qàràb ingichkàlàshib bîràdi. Ìàrjînsimîn mo‘ylîvlàr kàltà, bo‘g‘im uchlàri yumàlîqlàshgàn, bir-biri bilàn àniq àjràlib turàdigàn bo‘g‘imlàrdàn ibîràt bo‘làdi. Bo‘g‘imlàrning bir tîmîni îrqà tishi kàbi kårtik bo‘lgàn mo‘ylîvlàr àrràsimîn mo‘ylîv dåyilàdi. Bo‘g‘imlàrning bir tîmînidà uzun-uzun tishchàlàr bo‘lsà, tàrîqsimîn mo‘ylîv dåyilàdi. Ìo‘ylîvning uchidàgi bo‘g‘imlàr kångàygàndà, to‘g‘nàg‘ichsimîn mo‘ylîv dåyilàdi, bîshchàli mo‘ylîvdà uning uchidàgi bo‘g‘imlàri kàltàlàshib, bîshchà hîsil qilàdi. Duksimîn mo‘ylîvlàrdà o‘rtà bo‘g‘inlà bîsh và îxirgi bo‘g‘inlàrgà qàràgàndà yirik bo‘lib, dukchà hîsil qilà- di. Yelpig‘ichsimîn mo‘ylîvlàr uchidàgi bo‘g‘inlàr plàstinkàsimîn yoki yålpig‘ichsimîn, àyrim hîllàrdà yaprîqsimîn bo‘làdi. Àyrim hîllàrdà tirsàkli-tàrîqsimîn mo‘ylîvlàr bo‘lib, ulàrning uchidà hàr xil uzunlikdàgi o‘simtàlàri bo‘làdi. Hàshàrîtlàr mo‘ylîvining bo‘g‘imlàri yirik-màydàligi và bo‘g‘im shàkllàrining hàr xil bo‘lishi tufàyli nîto‘g‘ri shàklli mo‘ylîvlàr hîsil bo‘làdi. Pàtsimîn mo‘ylîvlàr bo‘g‘imlàrining bîsh qismidàn uch qismigà qàràb, ikki tîmîndàn hàr xil uzunlikdàgi qilchàlàri bo‘làdi, bu qilchàli mo‘ylîv; bundày mo‘ylîvning uchtà bo‘g‘imidàn bittàsidà îddiy yoki shîxlàngàn qilchàsi bo‘làdi.
4. Оёқлари тосча, кўст, сон, болдир ва панжалардан иборат (5-расм). Тосча қисқа ва кучли асосий бўғим ҳисобланиб, оёқ унинг ёрдамида кўкрак плейритига ҳаракатчан ҳолда бирика- ди, тосчанинг кўкрак билан боғланадиган жойида тосча чуқурчаси мавжуд. Кўст кичкина бўғимча бўлиб, тосча билан ҳаракатчан, сон билан эса кам ҳаракатчан ҳолда бириккан. Тосча ва кўст оёқнинг ҳаракатчан бўлишини таъминлайди. Оёқнинг энг кучли ва энг йирик қисми сондир. Болдири узун- лиги жиҳатидан сонига ўхшайди, аммо унга қараганда ингич- кароқ, кўпинча тиканчалар билан, юқорироқ қисмида эса пих- чалар билан таъминланган бўлади. Панжаси оёқнинг охирги қисмини ташкил қилади ва олдинги қисмларидан фарқ қилиб, кўпинча бўғимларга бўлин-ган бўлади. Ҳаёт кечириш шароити ва мослашиш даражасига мувофиқ ҳолда ҳашарот оёқларининг ҳар хил турлари вужудга келган. Ҳашаротларда юриш-чопишга мослашган оёқлар энг кўп учрайди