1. Enzimologiya fanining rivojlanish tarixini va bosqichlarini yozing

56. Amilaza fermentining klassifikatsiyasi, turlari, tuzilishi va xossalarini yozing.

• 
  Amilazaning 3 xil turi mavjud:
  
• 
  3-gidroloazalar sinfiga mansub
  
• 
  3.2-glikozilazalar
  
• 
  3.2.1-glikozid gidrolazalar
  
• 
  K.F 3.2.1.1-Alfa-amilaza (1,4 a-D-glyukon glyukongidrolazalar)
  
• 
  K.F 3.2.1.2-Beta-amilaza (1,4 a-D-glyukon maltongidrolazalar)
  
• 
  K.F 3.2.1.3-Gamma-amilaza (glyukon 1,4 a-D-glyukozodaza
  

Amilaza fermentini 1814-yilda Peterburg fanlar akademiyasining
a`zosi S. Kirxgof aniqlagan. U o`zining tajribalari natijasida unuvchi arpa
tarkibida kraxmalni glyukozaga o`zgartiruvchi modda borligini bayon etadi.
Bu modda glukoamilaza bo`lib, u dekstrinlarga ta`sir etib uni glyukozaga
aylantiradi. α-Amilaza olimlar tomondan aniqlangan birinchi fermentlardan
biridir. Uning og’irligi o’rtacha 48000 D. Mazkur ferment ta‘sirida me‘daichak yo’lida kraxmal parchalanishi aniqlandi. Yetilgan mevalarning shirin
mazasi ko’pincha mazkur fermentning borligiga bog’liq. Masalan,
bug’doyda α- va γ- amilaza fermentlari mavjud. Amilaza kuchsiz kislotali
bog’larga ega bo’lishi mumkin. Ca2+ va Cl- ionlari uni faollashtiradi. U
hayvonlarning va o’simliklarning barcha to’qimalarida, mikroorganizmlar
tarkibida bo’ladi. Katalitik faolligiga qarab turli manbalardagi fermentlar
bir-biridan katta farq qiladi. α- amilaza uchun optimum pH muhti-6.7-7 ga
teng, optimum temp.-63-70 C ni tashkil etadi.

57. Amilaza fermentining ta’sir mexanizmi va sanoatda qo’llanilishini yozing.
Amilotik fermentlar guruhiga a- va b-amilazalar, glyukoamilaza, pullulanaza, izoamilaza va boshqa ba'zi fermentlar kiradi. Amilazalar ikki xil: endo- va ekzoamilazalar. Yaxshi aniqlangan endoamilaza a-amilaza bo'lib, u substratning yuqori polimer zanjirlarida intramolekulyar aloqalarni buzishga qodir.
Glyukoamilaza va b-amilaza ekzoamilazalar, ya'ni substratga qaytarilmaydigan uchidan hujum qiluvchi fermentlardir.
Amilazalar tomonidan katalizlanadigan reaktsiyalar ikki bosqichga ega: qisqa - prestatsionar va uzoq - statsionar. Birinchi bosqichda endoamilaza substratning molekulyar og'irligini tezda kamaytiradi, chiziqli va tarvaqaylab ketgan oligosakkaridlar aralashmasini hosil qiladi. Reaksiyaning ikkinchi bosqichi gidroliz maxsulotlari yod bilan bo'yalmaguncha davom etadi; u ancha sekinroq davom etadi va fermentning individual xususiyatlariga va uning tabiatiga bog'liq. Shuning uchun a-amilazalar tomonidan gidrolizning yakuniy mahsulotlari har xil bo'lishi mumkin. Fermentning substratga ta'sirining birinchi bosqichi tartibsiz bo'lsa-da, u a-amilazalarning barcha turlari uchun xuddi shunday mexanizmga ega.

•