14) NURLI ISSIQLIK ALMASHINUVINI TUSHUNTIRING.
Иссиқлик техникасининг юқори температуралар соҳасида, нурли иссиқлик алмашиш ўзининг жадаллиги билан бошқа иссиқлик алмашиш усулларидан устун туради. Шунинг учун юқори температураларда ишлайдиган агрегатларни яратишда, нурли иссиқлик алмашишидан юқори даражада фойдаланишни эътиборга олиш лозим. Бу аввало, қозон қурилмаларига, саноат печларига тааллуқлидир. Қурилиш материаллари корхоналарида, цемент, оҳак, шамот ва бошқа материалларни ишлаб чиқаришда бундай печлар кенг қўлланилмоқда.
Иссиқлик бир жисмдан иккинчисига нур орқали узатилиш жараёни нурли иссиқлик алмашинуви дейилади. Иссиқлик нурларининг тарқалиши бу жисм ички энергиясининг электромагнит тўлқин энергиясига айланишидир. Температураси абсолют нолдан фарқли бўлган ҳамма жисмлар нур тарқатади.
Нурланиш энергияси асосан нур тарқатаётган жисмнинг физик хоссалари ва температурасига боғлиқдир. Электромагнит тўлқинлар бир-биридан тўлқин узунлиги ёки тебраниш частотаси билан фарқланади. Агар тўлқин узунлиги (, тебраниш частотасини N билан белгиласак, у ҳолда барча нурлар учун вакуумдаги тезлик w=(N=3(108 м/с бўлади.
Нур энергиясини ташувчи зарра сифатида фотон қабул қилинган. Фотон (юнон photos - ёруғлик) ҳаракатланаётган вақтда маълум массага эга, тинч ҳолатда унинг массаси нолга тенг бўлади.
Нурлар орасида кўзга кўринадиган (I = 0,4(0,8 мкм) ва инфрақизил (I = 0,8(800 мкм) нурлар кўп миқдорда иссиқлик энергиясини элтганлиги сабабли улар иссиқлик нурлари дейилади.
Кўпчилик қаттиқ ва суюқ жисмлар 0 дан ( гача оралиқда бўлган барча тўлқин узунлигидаги энергияни чиқаради, яъни бу жисмларнинг нурланиш спектрлари яхлит (тугаш) бўлади. Баъзи жисмлар узлукли спектрли, яъни фақат муайян тўлқин узунликлар оралиғида энергия нурлантиради. Уларга қиздирилган газлар ва буғлар киради.
12) ICHKI ENERGIYA HAQIDA TUSHUNCHA BERING.
Ichki energiya — jismning faqat ichki holatiga bogʻliq boʻlgan energiya; jismni tashkil etuvchi molekulalarining xaotik (tartibsiz) ilgarilanma va aylanma harakat kinetik energiyalari bilan molekulalarning oʻzaro taʼsirlashishi natijasida vujudga kelgan potensial energiyalari hamda mo-lekulalardagi atomlarning xaotik teb-ranma harakat kinetik va potensial energiyalarining umumiy yigʻindisiga teng. Jismlar sistemasining I.e.si har bir jismning alohida olingandagi I.e.lari yigʻindisi bilan jismlar orasidagi oʻzaro taʼsir energiyasining yigʻindisidan iborat.[1]
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
