1. Кириш. Мехнат мухофазаси фани максади ва вазифалари. Жисмоний ва ақлий меҳнат асосида ётувчи физиологик жараёнлар

3. Меҳнатни муҳофаза қилиш кабинетининг тематик тузилиши ва жиҳозланиши
Меҳнатни муҳофаза қилиш идораси ва меҳнатни муҳофаза қилиш бурчагининг тематик тузилиши қуйидагиларни ўз ичига олади:
- умумий ва махсус бўлимлар.
Умумий бўлим қуйидагиларни ўз ичига олади:
- Ўзбекистон Республикасмининг тегишли субъекти даражасида қабул қилинган меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича қонунлар ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар;
- маҳаллий қоидалар ташкилотлар;
- ташкилотда меҳнатни муҳофаза қилишни бошқариш тўғрисидаги маълумотлар;
— умумий маълумот хавфсиз меҳнат шароитларини таъминлаш бўйича (хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш омиллари, жамоавий ва индивидуал ҳимоя воситалари, фавқулодда вазиятларда, бахтсиз ҳодисаларда одамларнинг ҳаракатлари бўйича).
Махсус бўлим ташкилотдаги меҳнат шароитларини ҳисобга олган ҳолда белгиланади ва қуйидагиларни ўз ичига олади:
- асосий ва ёрдамчининг фарқловчи белгиларини ўз ичига олган маълумотлар технологик жараёнлар;
- зарарли ишлаб чиқариш омилларининг аниқ рўйхати;
— Тегишли шахсий ҳимоя воситалари ва эҳтиёт чоралари;
- ишлаб чиқаришда қабул қилинган хавфсизлик белгилари.
Меҳнатни муҳофаза қилиш идораси қуйидагилар билан жиҳозланган бўлиши керак:

- меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича норматив-техник ҳужжатлар, ўқув дастурлари, услубий, маълумотнома, ёъриқнома ва ходимларни меҳнат қонунчилиги, хавфсизлик бўйича ўқитиш, кўрсатмалар бериш ва маслаҳат бериш учун зарур бўлган бошқа материаллар; саноат санитарияси, ёнғиндан ҳимоя қилиш;

- ўқитишнинг техник воситалари (аудио ва видео ускуналари, компьютер техникаси, симуляторлар, асбоб-ускуналар - товуш даражасини ўлчагичлар, газ анализаторлари, босим ўлчагичлар, люксметрлар ва бошқалар);
— кўргазмали қуроллар (плакатлар, диаграммалар, макетлар, тўлиқ ўлчамли намуналар, қўғирчоқлар, видеороликлар ва меҳнатни муҳофаза қилишни
визуал тарғиб қилувчи бошқа воситалар).
МЕҲНАТ ХАВФСИЗЛИГИ КАБИНЕТИНИНГ ЖИҲОЗЛАНИШИ
Меҳнатни муҳофаза қилиш кабинети меҳнатни муҳофаза қилиш талабларини таъминлашда, шу жумладан ходимларни ўқитиш (ўқитиш), брифинг, малака ошириш ва меҳнатни муҳофаза қилиш масалалари бўйича билимларини синовдан ўтказиш, уларни меҳнат шароитлари ва меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисида хабардор қилишда муҳим рол ўйнаш учун мўлжалланган. иш жойи, соғлиққа зарар этказиш хавфи ва шахсий ҳимоя воситаларига таяниш, меҳнат шароитлари учун компенсация, хавфсиз иш усуллари ва усуллари бўйича илғор тажрибаларни тарғиб қилиш ва жорий этиш тўғрисида. Ушбу мақолада меҳнатни муҳофаза қилиш кабинетини жиҳозлашнинг прагматик масалалари муҳокама қилинади.
Нима учун сизга меҳнатни муҳофаза қилиш кабинети керак?
1. Меҳнатни муҳофаза қилиш ва хавфсизлик талабларини тарғиб қилиш ва амалга оширишни таъминлаш.
2. Саломатлик ва хавфсизлик бўйича ўқув ва билимларни синовдан ўтказиш.
3. Ишлаб чиқаришда шикастланишлар ва касбий касалликларнинг олдини олиш бўйича профильактика ишларини олиб бориш.
4. Иш жойида ишлаб чиқариш операцияларини бажариш ва жамоавий ва индивидуал ҳимоя воситаларидан фойдаланишнинг хавфсиз усулларини тарғиб қилиш.
5. Ҳуқуқий билимларни тарқатиш.
Офисингизни жиҳозлаш учун нима керак?
1. Тематик ва ахборот стендлари:
"Меҳнатни муҳофаза қилиш" стенди;
"Ёнғин хавфсизлиги" стенд;
"Биринчи ёрдам" стендлари;
"Электр хавфсизлиги" стенд.
2. Витриналар.
3. Ўқув магнитли маркер тахтаси.
4. Мультимедиа тизими: телевизор, ДВД плеэр, проектор ва экран.
5. Компьютерлар, ноутбуклар, тармоққа уланган.
6. Мебель: ўқув столлари, стуллар, жиҳозлар учун шкафлар, токчалар.
7. Таълим воситалари: меъёрий адабиётлар, видео ва ДВД фильмлар, компьютер дастурлари, CД даги тестлар ва адабиётлар.
8. Тиббий кўникмаларни машқ қилиш учун қўғирчоқлар.
Ускуналар:
1. Телевизорлар.
2. ДВД плеэрлар.
3. Компьютерлар.
4. Ноутбуклар.
5. Принтерлар.
6. Видео проекторлар.
7. Девор экранлари.
8. Спикерлар.
9. Кодоскоплар.
Визуал маълумотлар:
Ахборот ва тематик стендлар;
Таълим ва тарғибот плакатлари;
Тиббий симуляторлар;
Манкенлар, моделлар, моделлар;
Шахсий ҳимоя воситаларининг намуналари;
Магнит маркер тахталари;
Плакатлар учун флип тизимлари.
Таълим воситалари:
Норматив адабиётлар;
Видео ва ДВД-фильмлар;
Компьютер дастурлари;
меъёрий ҳужжатларнинг электрон нусхалари;
Меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича стандарт кўрсатмалар;
Нормлар ёнғин хавфсизлиги;
Фуқаролик мудофааси бўйича рисолалар;
иш юритиш буюмлари;
Саломатлик ва хавфсизлик бўйича журналлар.
Ўқитувчи столи;
Ўқитувчи кафедраси;
Токчалар;
Витриналар;
Меҳнатни муҳофаза қилиш кабинетлари ишлаб чиқариш амалиётида ўтаётган ишчилар, муҳандис-техник ишчилар ва хизматчилар, талабалар ва талабаларни хавфсиз меҳнат усулларига ўргатиш, йўл-йўриқ кўрсатиш ва малакасини ошириш, шунингдек, меҳнат соҳасидаги фан-техника ютуқлари ва илғор тажрибаларни тарғиб қилиш мақсадида ташкил этилади. ҳимоя қилиш.
Ўқув хоналарида (бурчакларда) меҳнатни муҳофаза қилишга ўргатиш ва тарғиб қилиш брифинглар, тематик машғулотлар, семинарлар, маърузалар, суҳбатлар, малака ошириш дарслари орқали амалга оширилади; маҳорат мактаблари, консультациялар, кўргазмалар, фильмлар намойишини ташкил этиш; билим тестларини ўтказиш ва бошқалар.
Меҳнатни муҳофаза қилиш идораси махсус хонада жойлашган бўлиб, унинг майдони 1000 кишигача иш ҳақи тўланади. 24 м2, 1001 дан 3000 кишигача бўлиши керак. -48 кв.м., ва 3001 дан 5000 кишигача. - 72 кв.м.
Меҳнатни муҳофаза қилиш идораси иш ҳақи фонди 300 киши бўлган корхоналарда (ташкилотларда) ташкил этилади. ва бошқалар. Камроқ ходимлар билан меҳнатни муҳофаза қилиш бурчаги яратилади. Иш ҳақи фонди 500 кишигача бўлган корхоналарда (ташкилотларда). меҳнатни муҳофаза қилиш идораси техник идора билан бирлаштирилиши мумкин.
Корхоналарда (ташкилотларда) офис, устахоналар ва “ишлаб чиқариш майдончалари” билан бир қаторда меҳнатни муҳофаза қилиш бурчаклари ташкил этилиши мумкин.
Офис (бурчак) ишини ташкил этиш ва ўтказиш - меҳнатни муҳофаза қилиш корхонанинг меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича муҳандисига юкланади.
Меҳнатни муҳофаза қилиш идорасининг жиҳозлари.
Меҳнатни муҳофаза қилиш идораси (бурчак) лойиҳага мувофиқ жиҳозланган. мувофиқ ишлаб чиқилган. Меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича ишларни ташкил этиш тўғрисидаги низом 273-сон ва корхона (ташкилот) раҳбари (бош муҳандиси) томонидан тасдиқланган.
Меҳнатни муҳофаза қилиш идораси (бурчаги) қуйидагилар билан жиҳозланган бўлиши керак: меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича норматив-техник ҳужжатлар (стандартлар, нормалар, қоидалар, кўрсатмалар), меҳнат қонунчилиги, хавфсизлик, ишлаб чиқариш санитарияси, техник эстетика, муҳандислик психологияси бўйича директив, услубий ва шакллантирувчи материаллар. (эргономика), ёнғин хавфсизлиги ва бошқалар.

• 
  - хавфсизлик ва ишлаб чиқариш санитарияси бўйича кўргазмали ўқув қуроллари (фотокўргазмалар, альбомлар, диаграммалар, макетлар, плакатлар, макетлар, плёнкалар, ҳимоя воситаларининг тўлиқ ҳажмли намуналари ва бошқалар);
  
• 
  - техник ўқув воситалари (видео ускуналари, овоз ёзиш ва қайта ишлаб чиқариш ускуналари, назорат ўқув машиналари ва бошқалар) меҳнатни муҳофаза қилиш;
  
• 
  - кўргазмали қуроллар ва ўқув мебелларини намойиш қилиш учун жиҳозлар;
  
• 
  - ўқув қуроллари (маълумотномалар, дарсликлар, китоблар, эслатмалар) ва даврий нашрлар меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича;
  
• 
  - иш шароитлари омилларини баҳолаш учун назорат-ўлчаш ускуналари (люксметрлар, овоз баландлиги ўлчагичлари ва бошқалар).
  

Корхона меҳнатни муҳофаза қилиш идорасининг асосий вазифалари.
Хавфсизлик идорасининг ишини, меҳнатини бошқариш, назорат қилиш ва ташкил этиш учун жавобгарлик корхона (ташкилот) бош муҳандиси (раҳбар ўринбосари) зиммасига юкланади;
Меҳнатни муҳофаза қилиш кабинетининг иши корхона (ташкилот) бош муҳандиси (раҳбар ўринбосари) томонидан тасдиқланган ва касаба уюшма қўмитаси билан келишилган йиллик ва ойлик режаларга мувофиқ амалга оширилади.
Меҳнатни муҳофаза қилиш кабинетининг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:

• 
  - темир йўл транспортига янги келган ёки бир корхонадан бошқа корхонага ўтказилган барча шахслар, шунингдек, ушбу корхонага юборилган талабалар билан таништириш брифингини ўтказиш. бу корхона стажировка учун;
  
• 
  - темир йўл транспортининг оммавий касбларига янги ишга қабул қилинган ишчиларни хавфсиз меҳнат усулларига ўқитишни ташкил этиш;
  
• 
  - меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича ваколатли муҳандис-техник ходимлар ва касаба уюшмалари фаоллари учун меҳнатни муҳофаза қилиш масалалари бўйича маслаҳатлар: меҳнат қонуни, хавфсизлик ва саноат санитарияси;
  
• 
  - барча ишлаб чиқариш объектларида меҳнатни муҳофаза қилиш талабларининг бузилишини таҳлил қилиш ва таҳлил қилиш мақсадида режадан ташқари брифинглар ташкил этиш ва ўтказиш;
  
• 
  - ишчилар, хизматчилар ва муҳандис-техник ходимларнинг меҳнатни муҳофаза қилиш масалалари бўйича билимларини бирламчи ва даврий текширишни ташкил этиш ва ўтказиш.
  
• 
  - меҳнатни муҳофаза қилиш талаблари ва талабларини рағбатлантириш бўйича тадбирларни ташкил этиш ва ўтказиш;
  
• 
  - меҳнатни муҳофаза қилиш бўйича илғор тажрибаларни умумлаштириш, кадрлар тайёрлаш ахборот материаллари илғор тажрибалар тавсифи ва уларни тегишли ахборот органларига топширишни ташкил этиш билан.
  

Заводдаги меҳнатни муҳофаза қилиш идораси экспозициясининг тахминий тематик режаси.
"Меҳнат шароитларининг асосий омиллари" бўлими.
Меҳнат интенсивлиги ва шароитларининг хусусиятлари ишлаб чиқариш муҳити, завод цехларининг климатограммалари, метеорологик параметрларни ўлчаш асбоблари ва усуллари. саноат бинолари. Махсус комбинезонлар намуналари. поябзал, индивидуал воситалар ҳимоя қилиш.
"Вентиляция" бўлими.
Умумий ва маҳаллий шамоллатишнинг табиий, механик ва аралаш тизимлари (диаграммалар, чизмалар).
Шовқин ва тебраниш бўлими.
Шовқин ва тебранишларнинг физик табиати ва уларнинг зарарлилик даражасини белгиловчи омиллар. Шовқин ва тебранишнинг физиологик хавфи таъсир қилишнинг мунтазамлиги ва давомийлигига боғлиқ. Саноат шовқини ва тебранишини меъёрлаш. У билан шуғулланиш усули саноат шовқини ва тебраниш, уларни манбада камайтириш усуллари, юзага келиши.