1-labaratoriya mashgʻuloti Mikroskopning tuzilishi va u bilan ishlash Reja: Mikroskop haqida maʼlumot

Epiderma uchki meristemaning tashqi qavatidan hosil bо‘lgan

• 
  Epiderma uchki meristemaning tashqi qavatidan hosil bо‘lgan
  
• 
  birlamchi qoplovchi tо‘qima hisoblanadi. U о‘simlikning yosh davrida
  
• 
  barcha organlarini qoplab turadi. Keyinchalik kо‘p yillik organ
  
• 
  ikkilamchi qoplovich tо‘qima bilan almashinadi. Poya va barglardagi
  
• 
  birlamchi qoplovichi tо‘qima epiderma deb ataladi. Epidermaning
  
• 
  muhim vazifasi gaz almashinuvi boshqarish va suv sarfini
  
• 
  kamaytirishdan iboratdir. Bulardan tashqari epiderma о‘simlikning
  
• 
  ichki tо‘qimalariga kasallik tug‘diruvchi mikroorganizmlarni
  
• 
  kirishidan va mexanik zararlanishdan saqlaydi. Organlarga
  
• 
  mustahkamlik beradi. Epiderma orqali efir moylari, suv tomchilari va
  
• 
  tuzlar ajralib chiqishi mumkin.
  
• 
  Epiderma tо‘qimasi parenxima yoki bir oz chо‘zilgan tirik
  
• 
  hujayralardan tashkil topgan. Hujayradagi yirik vakuol shira bilan
  
• 
  tо‘la bо‘ladi. Odatda hujayrada rangli plastidalar bо‘lmaydi, ammo
  
• 
  yadro atrofida leykoplastlar kuzatiladi.
  
• 
  Chо‘l mintaqasi о‘simliklari epiderma hujayrasining tashqi devori 5
  
• 
  qavatdan iborat: epikutikulyar vosk, kutikula, kutinlashgan qavat,
  
• 
  pektin qavati va sellyuloza qavati. Mazkur hujayra qavatlari
  
• 
  о‘simlikni suvni kam bug‘lanishini ta’minlaydi (18-rasm).
  
• 
  Epiderma bir qatorli va kо‘p qatorli buladi. Asosan о‘simliklarning
  
• 
  epidermalari bir qatordan iborat bо‘ladi (19-rasm). Epiderma
  
• 
  hujayralari shakliga kо‘ra turlicha: doirasimon, chuziq, yassiroq,
  
• 
  tо‘lqinsimon bo‘ladi (20-rasm).
  
• 
  Og‘izchalar (havo yoki “nafas” yо‘llari) – epidermanin eng muhim
  
• 
  va takomillashgan ikkita tutashtiruvchi hujayralardan va ularning
  
• 
  orasidagi tirqish (og‘izcha) dan tashkiltopgan (19-rasm).
  
• 
  Tutashtiruvchi hujayralarning yon devorlari bir tekisda
  
• 
  qalinlashmagan. Havo yо‘llari tirqishiga yondoshgan burchaklar juda
  
• 
  qalin, yon pо‘stlari esa yupqa. Havo yо‘lining bunday tuzilishi shakl
  
• 
  о‘zgarishini osonlashtirib, uning ochilib va yumilib turishiga yordam
  
• 
  beradi va shu sababli transpirasiya va gazlar almashinuv jarayonini
  
• 
  tartibga soladi. Tutashtiruvchi hujayralarning ostida havo yoki “nafas”
  
• 
  bо‘shlig‘i joylashgan. Tutashtiruvchi hujayralarning yonlaridagi
  
• 
  hujayralari qо‘shimcha yoki yordamchi hujayralar deb ataladi.
  
• 
  Tutashtiruvchi va qо‘shimcha hujayralar birgalikda havo a’zolari
  
• 
  “nafas” olish a’zolari – og‘izchani tashkil etadi.