1-laboratoriya ishi: Sifat reaksiyalarini bajarish texnikasi

Xrom (VI) ionining borligi yoki hosil bo`lganligini baholashda tekshiriladigan aralashmaga BaCl<sub>2</sub> eritmasi tomiziladi, bunda BaCrO<sub>4</sub> ning sariq cho`kmasi hosil boladi:
Ba²⁺ + СrO₄^2-→BaCrO₄ ↓


Temir (III) kationining reaksiyalari
Uch valentli temir tuzlarining eritmalari sariq yoki qizil-qo`ng`ir rangli bo`ladi.
O`yuvchi ishqorlar temir (III) tuzlari bilan qizil-qo`ng`ir rangli kuchli kislotalarda eriydigan Fe(OH)₃ cho`kmani hosil qiladi:
Fe<sup>3+</sup> + 3ОН<sup>-</sup> →Fe(OH)<sub>3</sub>↓
Alyuminiy, xrom va rux gidroksidlaridan farqli ravishda amalda Fe(OH)<sub>3</sub> ishqorlarda erimaydi. Temir (III) ioni Fe(OH)<sub>3</sub> shaklida pH~3,5 bo`lganda toliq cho`kiadi.
Ammiak ham temir (III) tuzlari bilan qizil-qo`ng`ir rangli cho`kma hosil qiladi. Natriy atsetat sovuq sharoitda temir (III) ioni bilan qizil rangli kompleks birikma [Fe(CH₃COO)₆(OH)₂]+ hosil qiladi. Qizdirganda bu modda qizil-qo`ng`ir Fe(OH)₂CH₃COO cho`kma hosil qiladi.
Natriy gidrofosfat temir (III) bilan sarg`ish rangli cho`kma -FePO<sub>4</sub> hosil qiladi.
Natriy, kaliy va ammoniy karbonatlar temir (III) ioni bilan qo`ng`ir rangli (FeOH)<sub>2</sub>(CO<sub>3</sub>)<sub>2</sub> tarkibli kislotalarda eriydigan cho`kma hosil qiladi. Bu cho`kma qizdirganda gidroliz tufayli Fe(OH)₃ ga aylanadi.


III guruh kationlarini ochish reaksiyalarini bajarish va
III guruh kationlarini aralashmasini analiz qilish.
Uchinchi analitik guruh kationlarining guruh reagenti ta`siridan hosil qilgan birikmalari birinchi va ikkinchi analitik guruh kationlaridan farqli ravishda gidrolizga turlicha uchraydi. Bu guruh kationlarining ko`pchiligi oksidlanish-qaytarilish (Mn, Fe, Cr, Ce, Co, Ni, Ti) va komplekslar hosil qilish (Al, Zn, Fe, Cr, Co, Ni va hokazo) reaksiyalariga kirishadi. Ularning ayrimlari (alyuminiy, berilliy, rux, xrom (III) va hokazo) bu xossalaridan tashqari amfoterlik xossalari bilan ham farqlanadilar. Kationlaming ko`rsatib o`tilgan xossalari ularni topish, aniqlash, niqoblash va hokazo uchun ishlatiladi.
Uchinchi guruh kationlarining ko`pchiligi rangli birikmalar hosil qiladi. Cr (III) - yashil yoki binafsha, Cr (VI) - sariq, Co - qizil yoki pushti, Ni-yashil, Mn (II)-pushti, Mn (IV)-qora-qo`ng`ir, Mn(VI) yashil, Mn (VII) - qizil-binafsha, Fe(CH<sub>3</sub>COO)<sub>3</sub> - qizg`ish, FeAsO₄ yashil, FeBr₂ - qizil, FeCl₃ - jigarrang-sariq, Fe₄[Fe(CN)₆]₃, Fe₃[Fe(CN)₆]₂ va Co(SCN)₂ - ko`k va hokazo.
Oksidlovchi va qaytaruvchilar ishtirokida Cr (III) va Cr (VI), Fe(II) va (III), Mn (П), Mn (IV) va Mn (VII), Co (II) va (III), Ni (II) va (III) ionlar beqaror bo`lib, tezda o`z oksidlanish darajasini o`zgartiradi. Fe³⁺, Al, Cr^3+, Be, Ti⁴⁺ va boshqa bir qator ionlar Na₂HPO₄ ta`siridan suvda va sirka kislotada kam eriydigan fosfatlar, CH<sub>3</sub>COONa ta`siridan oksiatsetatlar, NH₄OH+NH₄Cl ta`siridan esa gidroksidlar hosil qiladi. Fe<sup>2+</sup>, Zn<sup>2+</sup>, Mn<sup>2+</sup>, Ni<sup>2+</sup> va Co<sup>2+</sup> ionlari Na<sub>2</sub>HPO<sub>4</sub> ta`siridan sirka kislotasida eriydigan cho`kmalar hosil qiladi, ammo CH<sub>3</sub>COONa ta`siridan oksiatsetatlar va NH₄OH+NH₄CI ta`siridan gidroksidlar hosil qilmaydi.