1. Lokomotivlarni ekspluatatsiyasi fanining maqsadi va vazifalari Fanni o‘qitishdan maqsad

13.Lokomotiv parki nima?
Lokomotiv parki – temir yo’lda ekspluatatsiya qilinadigan lokomotivlarning yig’ilish joyi.
Elektrovoz, teplovoz, gazoturbovoz, paravozlar va motovozlar temir yo’lda iqtisodiy tomonlama, yo’lovchi va yuk, eksport va uzatishni tashkil qilishiga qarab, lokomotivlar parkida guruhlarga bo’linadi, amalda ish tabiatiga qarab surish ishlari maxsus ishchi lokomotivlar bilan bajariladi. Uzatuvchi va olib chiquvchi lokomotivlar uzelning bir stansiyasi (Saralash stansiyalari yoki uchastka stansiyalari ) dan boshqa stansiyasiga vagon guruhlarini uzatib berish amallarini bajaradi. Xo’jalik ishlari bilan band bo’lgan lokomotivlar – xo’jalik lokomotivlari, temir yo’l uchun zarur bo’lgan yuklarni tashiydi (rels, shpallar, sheben va hokazo). Maxsus ish uchun foydalaniladigan lokomotivlar o’zlari bajarayotgan ishlarning turiga tegishlidir. Poyezdlarni tuzish va tarqatish, vagonlarni yuklash va tushirish yo’llariga olib kirib berish amallarini manyovr lokomotivlari bajaradi. Boshqa turdagi ish bilan bog’liq bo’lgan lokomotivlarga o’t o’chirish, tiklash, tiklash va qor tozalovchi va boshqa lokomotivlar kiradi.
14.Lokomotiv parkining tasniflanishi.
Harakat turlari va bajariladigan ishlari tavsifiga ko‘ra lokomotiv parki quyidagi guruhlarga ajratiladi: yo‘lovchi, yuk, uzatib o‘tkazish va olib chiqish, xo‘jalik, itarib harakatlantiruvchi, maxsus manevrli va boshqa ishlarda bandlarga.
Manevr lokomotivlari poezdlarni shakllantirish va ajratib tashlash, yo‘llarga vagonlarni uzatish va yo‘ldan olib chiqish, yuklash va yuk tushirish uchun qo‘llanadi.
Uzatib o‘tkazish va olib chiqish lokomotivlari poezdlarni yoki vagonlar guruhlarini yaqin joylashgan saralash yoki boshqa stansiyalar orasida uzelning bitta stansiyasidan ikkinchisiga o‘tkazish bilan band bo‘ladi.
15.Lokomotiv parkining taqsimlanishi
Lokomotiv parkini oqilona joylashtirish uchun yo‘lning har bir uzeli va deposi uchun lokomotivlar seriyalarini birxillashtirish tamoyiliga rioya qilishga intilish zarur, ya’ni yo‘l va har bir depoda lokomotivlarning turli seriyalari soni iloji boricha kamroq bo‘lishi zarur. Lokomotivlar seriyalarini xilma−xilligi ulardan foydalanishni, ta’mirlovini, deponi ehtiyot qismlar bilan ta’daqlanishini qiyinlashtiradi, oborotdagi mablag‘lar miqdorini oshiradi. Lokomotiv depo boshlig‘i yoki uning ta’mirlov ishlari bo‘yicha muovini, ta’mirlov sexi ustasi va lokomotivlarni qabul qiluvchi xodim tomonidan qabul qilish haqidagi dalolatnomaga imzo chekish vaqtidan boshlab yo‘l inventar parki tarkibiga kiritiladi. Holati va ish joyiga ko‘ra lokomotiv parki ma’lum guruhlar bo‘yicha hisobga olinadi.