1-Ma`ruza. Mavzu: Metallmaslar. Vodorod. Suv. Reja. Metallmaslarning davriy jadvalda tutgan o`rni. Metallmaslarning umumiy xossalari


Download 345.5 Kb.
bet28/41
Sana08.05.2023
Hajmi345.5 Kb.
#1446690
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   41
Bog'liq
KIMYO REFERATLAR

Tabiatda uchrashi. Tabiatda ishqoriy metallar erkin holda uchramaydi. Natriy va kaliy turli xil birikmalar tarkibiga kiradi. Ulardan eng muhimi NaCl bo`lib, u toshtuz qatlamlarini hosil qiladi. Kaliyli tuzlarning eng katta zahiralari Rossiyada (Solikamsk tumanida), Belorussiyada (Soligorsk shahri yaqinida) joylashgan.
Natriy va kaliy ko`p tarqalgan elementlar qatoriga kiradi. Yer po`stlog`ida natriyning miqdori 2,64 %, kaliyniki 2,60 % dir.
Olinishi. Natriy suyuqlantirilgan NaCl ni yoki NaOH ni elektroliz qilish yo`li bilan olinadi. NaCl suyuqlanmasi elektroliz qilinganda katodda Na, anodda esa–Cl ajralib chiqadi:
Katodda: Na+ + e- = Na
Anodda: 2Cl- -2e- = Cl2
NaOH suyuqlanmasi elektroliz qilinganda katodda Na, anodda esa-suv bilan kislorod ajralib chiqadi: Na+ + e- = Na
4OH- - 4e- = 2H2O + O2
Kaliy esa quyidagi usullar bilan olinadi:
a) suyuqlantirilgan KCl orqali 8000C da Na bug`lari o`tkaziladi, ajralib chiqadigan K bug`lari esa kondensatsiyalanadi.
KCl + Na ↔ NaCl + K
b) suyuqlantirilgan KOH bilan suyuq Na orasidagi reaksiya qarshi oqim bilan 440 0C da, Ni dan yasalgan reaksion kolonnada o`tkaziladi.
KOH + Na ↔ NaOH + K
Fizik-kimyoviy xossalari. Na va K–kumushsimon-oq metallardir, Na ning zichligi 0,97 g/sm3, K ning zichligi 0,86 g/sm3, juda yumshoq, pichoq bilan oson kesiladi.
Tabiiy Na 23Na izotopdan, K esa 39K (93,08 %) va 41K (6,91 %) hamda radioaktiv 40K (0,01 %) izotopdan tarkib topgan.
Havoda Na va K tez oksidlanadi, shuning uchun ular kerosin ostida saqlanadi. Ular ko`pchilik metallmaslar–galogenlar, S, P bilan oson reaksiyaga kirishadi. Suv bilan shiddatli reaksiyaga kirishadi. Qizdirilganda H2 bilan NaH, KH hosil qiladi. Gidridlar suv ta`sirida oson parchalanib, tegishli ishqor bilan vodorodni hosil qiladi: NaH + H2O = NaOH + H2
Na mo`l kislorodda yondirilganda Na2O2 hosil bo`ladi, u havodagi nam CO2 bilan reaksiyaga kirishib, kislorod ajratib chiqaradi:
2Na2O2 + 2CO2 = 2Na2CO3 + O2

Download 345.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling