1-ma’ruza: sifat. Uning o‘ziga xos ma’nosi, morfologik xususiyatlari, sintaktik vazifalari. Belgini darajalab ko'rsata olishi sifat darajalari: oddiy, qiyosiy vaorttirma daraja. Sifatlarning otlashishi. Sifat


Download 23.88 Kb.
bet6/7
Sana03.11.2023
Hajmi23.88 Kb.
#1743983
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Darajalari oddiy, qiyosiy vaorttirma daraja. Sifatlarning otlas-fayllar.org

2) Kompazitsion usul (sintaksis) 
Mustaqil so’zlarni o’zaro bir-biriga qo’shish orqali yangi sifat yasaladi. 
Bodomqovoq (ot+ot); tezpishar (ravish+fe’l): umumbashariy (olmosh+sifat);
beshotar, ishyoqmas, kamquvvat, hozirjavob, osmono’par, shirinso’z, mehnatsevar, 
qorasoch, mehmondo’st, toshbag’ir, jonkuyar, bodamqovoq, sheryurak, mallasoch,
qirg’iyko’z, qorasoch 



SIFATLARNING OTLASHUVI 
Sifat bogianib kelgan ot ba’zan gapda tushib qoladi. Bunday vaqtda uning 
ma’nosi ham sifatga yuklanadi. Natijada sifat otlashib, egalik, kelishik, ko‘plik
qo‘shimchalari bilan o‘zgarish xususiyatiga ega bo‘ladi va ot bajargan sintaktik 
vazifalarda keladi.
1. Sinfimizda a’lochi o‘quvchilar soni tobora ortib bormoqda. 2.Keksa kishilar 
katta hayotiy tajribaga ega boiadilar. 3. Oramizda bilimdon o‘quvchilar ko‘p.
4. Dangasa odamning bahonasi ko‘p. 
Otlashgan so’zlarni tagiga chizing: 1. Yaxshidan bog‘ qoladi, yomondan — 

dog‘. 2. Ilg‘orlaiga mukofotlar topshirildi. Yoshroqlari olovga yaqinroq, keksalari


bo‘lsa, olovdan uzoq- roq o‘tirishar edi. 3. Dono, aqllilar hech qachon yo‘ldan 
adashmaydi. 4. Endi senlar o‘qib, oq- qorani taninglar, — deydi Xoliyor amaki. —
Hozir dunyo ilmli odamlarniki 5. Bilimli biladi bilim hurmatin, Bilimsiz ne bilgay 
bilim qiymatin. 6. Yomon-u yaxshini xulqidin anglag‘il, Yomonni yomon,
yaxshini yaxshi bil. 7. To'g'ri o'zadi, egri to‘zadi. To‘g‘rining gapi sariyog', 
egrining gapi to‘mtog. 9.Yomon bilan yo‘ldosh bo‘lsang, Yomondan burun
o‘lasan. Yaxshi bilan sirdosh bo‘lsang, Yaxshilik bilan unasan. 10. Dono — 
durdan a’lo. 11. Baxilning qo lida oy bo‘lsa, olamni yoritmas. 12. Kattaga katta
bo‘l, kichikka — kichik. 13. Hunarli o‘lmas, hunarsiz kun ko‘rmas. 14. Achchiqni 
achchiq kesar


Download 23.88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling