1-Mashg’ulot Laboratoriya asbob anjomlari

BAQADA QON AYLANIShNI KUZATISh
TAYYORLANISh UChUN SAVOLLAR:
- Kapilyarlarning vazifasi va ularga xarakteristika.
- Qon tomirlar sistemasining turli bo’limlarda qon oqish tezligi.
- Bitta kapilyarning teshigi va uzunligi qanchaga teng?
- Nima uchun qonning shakliy elementlari kapillyar bo’ylab bir qator bo’lib harakat qiladi?
- Kapillyarlarda qonning oqish tezligi qanday?
- Mikroskop ostida arteriyani venadan ajratish belgisi qanday, ularni qanday ajratish mumkin va tirik baqaning suzgich pardasidagi kapilyarni topish mumkin?
- Kapillyarlarda qon sekin oqishining qanday ahamiyati bor?
- Qon tomirlarda qon oqish sabablari.
- Nima uchun qon tomirlarning o’rtasida va uning devorlari yonida turli tezlikda harakat qiladi?
- Tomir sistemasida qonning bir tekisda oqishini qanday tushuntirish mumkin?
8 - Mashg’ulot
Qon bosimini o’lchash. Organ va to’qimalarda qon aylanishi.
ODAMDA QON BOSIMI VA PULSNI TEKShIRISh UCHUN
SAVOLLAR:
- Arterial bosim va uni o’lchash metodi.
- Qon bosimini aniqlovchi faktorlar.
- Tomir sistemasining turli bo’limlarida qon bosiminining darajasi.
- Odamda sistolik va diastolik bosim va ularning normal ko’rsatkichlari.
- Arterial qon bosimining tebranishi (1, 2, 3 – to’lqinlar).
- Turli tomirlarda qon oqish tezligi.
- Arterial pulьs va uning kelib chiqishi.
- Arterial pulьsni yozib olish metodikasi.


1 – T O P Sh I R I Q
KOROTKOV METODI BILAN QON BOSIMINI ANIQLASh
Ishning maqsadi:
Arterial qon bosimini auskulьtativ metodidagi Korotkov usuli bilan aniqlashni o’rganish.
Ishni olib borish uchun zarur bo’lgan jihozlar:
Sfigmomonometr, fonendoskop.
IShNI OLIB BORISh
- Tekshiriluvchini ish stoliga o’tqizing, o’ng yoki chap qo’lni stolga qo’ying.
- Tekshiruvchining yengini shimarib, yelka qismiga chiqariladi va tirsak chuqurchasidan yuqoriroqda manjetka bilan yelkadan o’raladi.
- Bilakning tirsak bo’g’imidan o’tadigan arteriyani topib, fenondoskopning membranasini yoki stotoskopini qo’ying.
- Bir qo’lingiz bilan fonendoskopni ushlang, ikkinchisi bilan manjetkaga havo haydang. Manjetkaga rezina nasos orqali bilak arteriyasidagi pulьs yo’qolguncha havo yuboriladi.
- Manjetkadagi havoning bosimini sekinlik bilan kamaytiring. Shu bilan birga monemetrning ko’rsatkichini kuzating va arterial qon tomiridagi tovushni eshiting.
- Tovushning kelib chiqish vaqti sistolik bosimga to’g’ri keladi (maksimal bosim).
- Manjetkadagi havo bosimini kamaytirishni davom ettiring va
Korotkov tonlarining kuchayishini, sekin pasayishini va butunlay yo’qolishini kuzating. Tonning yo’qolish payti diastolik bosimga to’g’ri keladi (minimal bosim).
- Uch marta shu tariqa o’lchang va eng kichik darajali qon bosimini yozing.
- Tekshiriluvchiga uncha og’ir bo’lmagan jismoniy ishni bajarish (20 marta o’tirib turish) taklif etiladi va tezlik bilan arterial bosim o’lchanadi. Farqini aniqlang.
Olingan natijalarni yozing va savollarga javob bering:
a/ Sistolik va diastolik bosim deb nimaga aytiladi?
b/ Puls bosimi deb nimaga aytiladi?