1-mavzu. Matematika predmeti va uning borliqni bilishdagi vazifasi
Reja
1. Matematika faning predmeti
2. Matematika fanining tuzilishi va tarkibiy qismlari. Matematikaning
aksiomatik qurilishi
3. Matematika fanining rivojlanish tarixi va bosqichlari.
4. Matematikaning boshqa fanlar bilan integratsiyasi
5. Ajdodlarimizning matematika faniga qo’shgan hissalari
1. Matematika faning predmeti
Barcha matematik tadqiqotlar ob’ektlari
real dunyoning miqdoriy
munosobatlari va fazoviy formalarning inson abstaktsiyasi natijasida ifodalanadi.
Qandaydir predmet, hodisa yoki jarayonni matematik usullar bilan tadqiq
etish uchun uning barcha sifatiy xususiyatlaridan
faqatgina miqdor va formani
tasvirlavchi xossalariga asosiy e’tiborni qaratish zarur bo’ladi.
Demak,
matematika – real dunyoning miqdoriy munosobatlari va fazoviy
formalari haqidagi fandir.
2. Matematika fanining tuzilishi va tarkibiy qismlari. Matematikaning
aksiomatik qurilishi
Oliy matematikaning asosiy bo’limlari:
oliy algebra, analitik geometriya,
matematik analiz, differentsial tenglamalar, kompleks funktsiyalar nazariyasi,
funktsiyalar nazariyasi, finktsional analiz, matematik-fizik tenglamalar, sonli
usullar, ehtimollar nazariyasi va matematik statistika, diskret matematika, graflar
nazariyasi, matematik modellashtirish.
Matematik nazariya quyidagi tushuncha asosida quriladi:
boshlang’ich
tushunchalar,
aksioma, ta’rif, teorema.
Boshlang’ich tushunchalar – bu tushunchalarni yanada soddaroq
tushuncha bilan aniqlash mumkin emas. Masalan, niqta, to’g’ri chiziq, tekislik.
