1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

SQL tilining vazifasi. Ma‟lumotlar bazasi bilan ishlash tillari 
ko„rsatilgan masalalarni foydalanuvchi kim kuch sarf qilib echishi 
imkoniyatini berishi kerak. Tilning komandalarini tuzilishi va sintaksisi 
etarli darajada sodda va o„rganishga oson bo„lishi kerak. Bundan tashqari 
u universal bo„lishi kerak. Ya‟ni qandaydir standart talablariga javob 
berishi kerak. Bu esa uni komanda strukturasini va sintaksisini 
(yozilishini) bir qancha MBBTishlatishini imkonini beradi.
Bu talablarni barchasiga SQL javob beradi.
SQL-(STRUSTURE QUERY LANGUAGE) 
(STRUKTURALASHGAN SO„ROVLAR TILI) 
SQL ma‟lumotlarni almashtirish tili bo„lib xisoblanadi, ya‟ni u jadvallar 
bilan ishlash mo„ljallangan bo„lib, kiruvchi ma‟lumotlar talab etilgan 
chiquvchi ko„rinishga ega xolga aylantirib beradi.
SQL tili ikkita asosiy komponentga ega: 
-DDL tili (DATA DEFINITION LANGUAGE ma‟lumotlar 
aniqlash tili) bu ma‟lumotlar ba‟zi strukturasini aniqlash va 
ma‟lumotlarga murojaatni boshqarish uchun mo„ljallangan.
DML tili (DATA MANIPULATION LANGUAGE) ma‟lumotlarni 
manipulyasiyalash tili. Ma‟lumotlarni ajratish va tiklash uchun 
mo„ljallangan.

---

35 
-bu til noprotsedura tili ,shuning uchun unga qanday axborot olishi 
kerakligi ko„rsatiladi, lekin axborotni qanday olish emas. Boshqacha 
aytganda SQL tili ma‟lumotlarga murojaat usulini ko„rsatishni talab 
etmaydi.
SQL tili operatorlarni erkin formatda yozishini ta‟minlaydi. Buning 
ma‟nosi, operatorlar elementlarini yozilishi ekrandan fiksirlangan joylarga 
bog„liq emas.
Komanda strukturasi bir qancha kalit xizmatchi so„zlar bilan beriladi, 
masalan: 
CREATE TABLE (sozdat tablitsi- jadval yaratish) 
INSERT (vstavka-qo„yish)