1-mavzu. Korxonalarning tashkiliy-huquqiy shakllari (2 soat)

Ўртача йиллик қувват - ўрта арифметик хисоб-китобга таянган, йил
давомида ишга туширилган ёки тўхтатилаётган қувватдир. Йил давомида
корхона эга бўлган ўртача қувват, бир йиллик ўртача қувват дейилади ва у
куйидагича топилади.
M
o' r
=M
b
+
M
k
∗n
1
−M
ch
∗n
2
12
бу ерда:
M
b
– йил бошидаги қувват;
M
k
– йил мобайнида киритилган қувват;
M
ch 
– йил мобайнида ишлаб чиқаришдан чиқарилган қувват;
n
1
- эксплуатация вақтидаги ойлар сони;
n
2
- эксплуатациядан чиккан муддатдан хисоб-китоб муддатигача бўлган ойлар
сони.
4. Оптимал ишлаб чиқариш ҳажми ва сотиш
Корхонада оптимал ишлаб чиқариш хажмининг асосий ғояси шундан
иборатки, корхона харидорлар талабига жавоб берадиган (ёки бу талабдан
ошиб кетадиган махсулотларни яратади ва шу билан биргаликда харидорлар
баҳонинг оқилона асосланганлигига ишонтирилади). Корхона сифатли хизмат
кўрсатишда тавсифлаш жалб этилиши, қадриятларни инобатга олган холда
рақобатчиларга нисбатан камроқ харажатлар билан товарни ишлаб чиқаради.
Оптимал ишлаб чиқаришни муваффақиятли қўлланаётган корхоналар бир пайтда
харажатларни ҳам камайтиради ва товарларга қўшимча белгилар беради, уларни
янги турини яратишни ҳам бошқаради. Ушбу оптимал ишлаб чиқариш хажмини
узоқ даврида қўллаётган саноат корхоналаридан бири Toyota Motor Co. Бу корхона
маҳслот сифати жуда ҳам юқори ва ишлаб чиқариш харажатлари рақобатчиларга
нисбатан энг кам. У олдин кенг доирадаги харидорларга жуда сифатли ва арзон
автомашиналарни тавсия қилар эди. Кейинчалик бу корхона нуфузли автомобиллар
бозорига кириб келишни қарор қилди.
Бу корхонанинг оптимал ишлаб чиқариш ҳажми ва сотишнинг
муваффақиятли стратегиялари:
1.Юқори сифатли автомобилларни кам харажат билан ишлаб чиқариш
тажрибасини нуфузли машиналар ишлаб чиқариш жараёнига жорий этиш ва
рақобатчиларга нисбатан (Mersedes ва BMW) харажатларни тушириш.
2.Маҳсулот баҳосини рақобатчиларга нисбатан пасайтириш (Mersedes ва
BMW) ўз моделларини 40-75 минг долларга сотадиган бўлса, Toyota ўз
моделларини 38-42 минг долларга тавсия қилган ва рақобатчи корхоналарнинг
харидорларини кўп қисмини ўзига жалб қилиб олди.
3.Анъанавий сотиш тизим билан боғлиқ бўлмаган диллерлар тизимини
вужудга келтирувчи ва мижозларга шахсий муносабат ва хизмат кўрсатишни
таъминлади.
Ушбу оптимал ишлаб чиқариш ҳажми ва сотишда асосан корхона
камчиликларни четда қолдириб афзалликларни бирлаштиради.

---