1-mavzu. Maktabgacha yoshdagilar jismoniy madaniyati. Mashgʻulot turi: ma’ruza Mavzu rejasi

Maktabgacha yoshdagilarning jismoniy rivojlanishi. Maktabgacha tarbiya 
yoshi (3-6(7) yosh) bola organizmi mustahkamlanishda davom etadi, skelet va 
muskullar to‘la rivojlanadi hamda baquvvat bo‘la boshlaydi, lekin bola ancha sekin 
o‘sadi. Maktabgacha yosh davri oxiriga kelib sut tishlar tushib, doimiy tishlar chiqa 
boshlaydi. Bola tobora kattalar turmushiga yaqin bo‘la boradi va uning ta’siriga uchraydi. 
Bu yoshda bola hali tajribasizligi va ko‘pincha uni yetarlicha nazorat qilinmasligi tufayli 
salga shikastlanib qoladi. Bola albatta to‘g‘ri rejimga rioya qilishi, ko‘p ishlarni o‘zi 
qilishga o‘rgana borishi va mehnatga o‘rgatilishi shart. 
Bola intellektual rivojlanishi darajasiga ko‘ra, shu davr oxiriga kelib maktabga 
kirishga tayyor bo‘lishi kerak. 3—7 yashar bolalar ko‘p rasm solishni, narsalar 

---

yopishtirishni, ayrim harflarni, so‘zlarni va xatto qisqa jumlalarni yozishni va 
o‘qishni yaxshi ko‘radilar. 
Bolalarning yuqumli kasalliklari ularda ancha ko‘p uchraydi, biroq yengilroq 
kechadi va kamdan-kam hollarda asorat beradi. 
Limfa to‘qimasining zo‘r berib o‘sishi, burun bo‘shlig‘i ortiqlarining 
shakllanishi tugashi shu yoshdagi bolalarda angina, tonzillit, adenoidlar, gaymorit 
va boshqa kasalliklar paydo bo‘lishiga olib keladi, bu kasalliklarning ko‘pchiligi 
o‘tkir respirator virusli infeksiyalarning asorati yoki qattiq sovqotish oqibati 
hisoblanadi. 
Maktabgacha tarbiya yoshi (3 yoshdan 7 yoshgacha)—bolaning rivojlanishidagi eng 
muhim bosqich, chunki, bu davrda bosh miya, organizm organlari va sistemalari ham 
sifat, ham funksional jihatdan takomillashadi. 
4 va 5 yashar bolalar go‘dak bolalarga qaraganda birmuncha sekin o‘sadilar va 
bu o‘sish yiliga o‘rta hisobda 4-6 santimetrga teng bo‘ladi. Hayotining 6-7-yillarida 
bo‘y o‘sishi 8-10 santimetrgacha tezlashadi. Bu bo‘y cho‘zilishining birinchi 
davridir.