Mezonlar
|
Mehnat bozori turlari
|
Joylashuv mezoni bo‘yicha
|
Respublika, viloyat, tuman, mehnat bozorlari, shahar va qishloq mehnat bozorlari.
|
Xalqaro mehnat bozori, davlatlararo mehnat bozorlari
|
Davlat ta’siri darajasiga ko‘ra
|
Nazorat qilinuvchi
|
Nazorat qilinmagan davlat organlari xizmatlari bilan qamrab olinmagan
|
Tartibga solish darajasi va usullari bo‘yicha
|
Qat’iy tartibga solinadigan
|
Liberal tartibga solish
|
Vaqt parametrlari bo‘yicha
|
Joriy
|
Istiqbolli, prognozli
|
Amal qilish darajasiga ko‘ra
|
Birlamchi
|
Ikkilamchi
|
Elastiklik darajasiga ko‘ra
|
Ish vaqtidan nostandart foydalanish, kadrlar tayorlashning turli shakllari
|
Ish vaqtidan qat’iy standartlar bo‘yicha foydalanish
|
Integratsiyalashuv mezonlari bo‘yicha
|
Turli mahalliy bozorlarning
integratsiyalashuvi
|
Mahalliy
|
Proportsionallik darajasi bo‘yicha
|
Bandlikning kasbiy tuzilishdagi nomutanosibliklar
|
Ijtimoiy-mehnat munosabatlarining barqarorlashishi sharoitida
bandlikni yuqori darajada qayta rivojlantirish
|
Demografik omillar bo‘yicha
|
Kasbiy qobiliyatlarning pasayishi
|
Yoshlar mehnat bozori, past
malaka darajasi, yuqori
harakatchanlik darajasi. Nafaqaxo‘rlar, pensiya yoshidagi odamlar uchun mehnat bozori
|
Ijtimoiy guruhlari bo‘yicha
|
Jismoniy mehnat bozori, aqliy mehnat bozori
|
Ijodiy mehnat bozori, menejerlar va mutaxassislarning mehnat bozori
|
Professional darajasi bo‘yicha
|
Kasb turlari bo‘yicha, qishloq xo'jaligi, o‘rrmon xo'jaligi, baliqchilik bo‘yicha mehnat bozorlari
|
Texnik mutaxassislar, ilmiy xodimlar, iqtisodchilar, buxgalterlar, menejment va marketing sohasidagi mutaxassislarning mehnat bozori
va marketing
|
Rasmiy oshkoralik bo‘zori
|
Oshkoralik –iqtisodiy faol aholi, ish qidirayotganlar, kasbga tayyorlash, qayta tayyorlashga qurbi yetmayotganlar, iqtisodiyotning barcha sektorlardagi vakant ish o‘rinlari
|
Yashirin mehnat bozori-iqtisodiyotda rasmiy ravishda band bo'lgan shaxslar,
ishlab chiqarishning pasayishi hisobiga ishchilarni ozod etilishi
|
Bozor Munosabatlarining rivojlanishini darajasi bo'yicha
|
Qisman - ishchi kuchiga talab va Taklif omilining cheklangan ta'sirini nazarda tutadi,
mehnatni normativ tartibga solish asosida (tartibga soluvchi mehnat qonunchiligi
ishga qabul qilish va ishdan bo'shatish masalalari
xodim, mehnat sharoitlari, uning
to'lov va boshqalar)/
|
Tartibga solinadigan-Subyektlarning xatti-harakatlari,
mehnat bozorida ma'ruzachilar,
va iqtisodiy, ijtimoiy va mehnat munosabatlarini qonuniy tartibga solish bilan bir qatorda, ishlab chiqilgan
kollektiv shartnomalar tizimi
|
Tartibga solishning rivojlanish darajasi bo‘yicha
|
Uyushgan-eng yuqori
mehnat bozorining rivojlanish darajasi,
rivojlangan infratuzilma,
faoliyatni ta'minlaydigan tashkilotlar va muassasalar majmuasini o'z ichiga oladi,
ijtimoiy-iqtisodiy va texnik siyosatning boshqa yo'nalishlari bilan bandlik
(ilmiy-texnik siyosat,
iqtisodiyot, ta'lim, pensiya, oilaviy siyosat va boshqa sohalardagi tarkibiy o'zgarishlar siyosati)
|
Uyushmagan (raqobatbardosh) mehnat bozori — firmalar
va ishchilar talab va taklif ustidan kuchli nazoratga ega emaslar. Raqobatbardosh bozor
mehnat quyidagi xususiyatlarga ega:
1) muayyan turdagi ishchilarni yollashda ko'plab firmalar bir-biri bilan raqobatlashadi;
2) bir-biridan mustaqil ravishda bir xil malakaga ega bo'lgan ko'plab malakali ishchilar,
3) firmalar, ishchilar ish haqining bozor stavkasi ustidan nazoratni amalga oshirmaydilar
|
Mehnat bozorining ijobiy funktsiyalari uning faoliyati va ichki tuzilishi bilan bog'liq bo'lgan ichki mexanizmlarining ta'siri orqali amalga oshiriladi.
