1-mavzu. Meva va rezavor meva o’simliklarini biologik-xo’jalik guruxlarga ajratish Ishning maqsadi

Sharqiy Qo’shma Shtatlardagi ekin o’sadigan maydonlar. Bu maydonlar Florida va Buyuk tekisliklarning Sharqiy maydonlarining hammasini hamda janubiy sohil tekisliklarini o’z ichiga oladi. Qishloq ho’jaligi asosan bu maydon bilan bir xil. Sharqiy Qo’shma Shtatlarda tinch turgan o’simliklar odatda erta bahorda ekiladi. Mo’ylovlari iyun oyidan boshlab ona o’simlikdan o’sishni boshlaydi va o’sayotgan yangi mo’ylovlarning foydasi shundan iboratki, ular ona o’simlik atrofida ildiz oladi. Birinchi yili o’simliklardan gullar shakllanadi bunga sabab ular kuchliroq o’sadi. Meva kurtaklari kuzda paydo bo’ladi va oktyabr oyining ohirigacha gultoji ko’rinadi. Meva kurtaklari kuchli o’simliklarning barg qo’ltiqlarida rivojlanadi. Kuzda ko’p barglar yaxshi indikasiyani ko’rsatsa, kelgusi yil mevalar hosili ham shuncha ko’p bo’ladi. Qancha barg ko’p bo’lsa, natijada shuncha mevasi ham ko’p bo’ladi. Hosilni asosan mayning ohiri va iyun oyida beradi. Bu mevalarning ko’pchilik qismi yangiligi paytida sotiladi. Keyingi ma’lumot tinch okeani sohili va sharqiy Qo’shma Shtatlar maydonlarini o’z ichiga oladi².
Hosilni yuqori bo’lishi uchun har hil navlardan foydalanish, iqlim va tuproq sharoitlarini hisobga olish muhim.
Hosildorlikni oshirishda quyidagi holatlarni hisobga olish lozim:
1. Qulupnayni bozorbop navlarini yetqazib berish uchun o’stirish .
2. Qulupnayni yirik yumshoq-etli navi yorqin qizil rangga ega bo’lishi, yangiligicha saqlanishi va mazasini saqlab qolish uchun muzlatiladi.
3. Qulupnayni eng yaxshi bozor narxi ma’lum bo’lgunicha saqlash kerak.
4. Agar sovuqqa qarshi himoya bo’lmasa, hosilni yo’q qilishi mumkin bo’lgan bahor sovug’ini o’tqazib yuboradigan kech gullash mumkin bo’lgan qulupnay navidan foydalaniladi.
5. Agar ekin bozorda faqat ulgurji savdo uchun bo’lsa, eng ma’lum navlari yuk mashinalar bilan ta’minlash uchun yetarli. Bu ta’minlash mevaga yaxshi narx berish uchun yaxshiroqdir.
6. Kasallikka chidamli navlarni hohlagan joylarda yetishtirish mumkin.
7. Uydagi bog’ va mahalliy yo’l bo’yidagi bozorlar uchun 2 yoki 3 dan ortiq navlari har xil paytda ekiladi. Bu mevani hosil mavsumida yangi holatda terib olish uchun ishlatiladi. Qulupnayning ovatum yangi navi juda kech meva beradi.
Hozirda Tristar, Tribute, Tillikum, Hecker, Aptos, Brighton navlari bor. Tribute va Tristar navlari qizil tikma kasalligiga, so’lishga va kuchli ildiz chirish kasalliklarga chidamli hisoblanadi. Betaraf kunlik navi esa ko’proq asrashni talab qiladi. Bu turdagi navni erta bahorda yoki sohil bo’yi hamda janubiy g’arbiy yumshoq yerlarga noyabr yoki dekabr oylarida ekish mumkin. Ekilgandan keyin gullar 6 hafta davomida ekilishi kerak va mo’ylovi yaxshi hosil berish uchun olib tashlanishi kerak. Gullash davri tugaganidan keyin meva birinchi bo’lib 30 kun yaxshi saqlanishi kerak. Betaraf kunlik navlari tuproqni salqin va nam saqlash uchun foydalaniladi. Bu esa issiq ob-havoda yerni yaxshi saqlash uchun asos bo’ladi. Tristar navi esa issiq ob-havo sharoiti uchun eng yaxshi hisoblanadi. Ba’zi bog’bonlar bir yillik nav sifatida faqatgina bir yil davomida hosilini olish uchun foydalanishadi³.