1-Mavzu: “Milliy g„oya: asosiy tushuncha va tamoyillar” fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. “Milliy g„oya: asosiy tushuncha va tamoyillar”
Download 1.45 Mb. Pdf ko'rish
|
4076 MILLIY GOYA
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2. Milliy g„oya - erkin va farovon hayot qurish omili sifatida.
|
baxt-saodat nimaligini tushungan bо‘lsayu, unga erishishni maqsad qilib olmasa,
g‘oya va xohishiga aylantirmagan bо‘lsa, unga nisbatan ozgina bо‘lsada, shavq va zavq sezmasa, istak va mulohazasini, kuch va quvvatini boshqa narsalarga sarflasa, bu qilmishlari noо‘rindir. Insonlik mohiyati haqiqiy baxt-saodatga erishuv ekan, inson bu maqsadni о„zining oliy g„oyasi va istagiga aylantirib, bu yо„lda barcha imkoniyatlardan foydalansa, u baxt-saodatga erishadi. Inson avvalo baxt-saodatning nima va nimalardan iborat ekanligini bilishi, unga erishuvni о„ziga g„oya va eng oliy maqsad qilib olishi, butun vujudi bilan maftun bо„lishi kerak. Keyin bu baxt-saodatga olib boradigan amal va vositalarning nimalardan iborat ekanligini bilib olishi zarur. Sо„ngra esa baxt-saodatga eritiradigan ishlarni shaxsan bajarishga kirishmog„i lozim bо„ladi. Forobiyning ushbu fikrlari bugungi kunda о„z milliy g„oyasining pirovard maqsadi sifatida fuqarolik jamiyatini barpo etishni kо„zlayotgan jamiyatimizning maqsadlariga hamohang ekanligini anglash mushkul ish emas. Xullas, farovon jamiyat g„oyasi mustaqil va barqaror taraqqiyot yо„liga kirayotgan jamiyatlar uchun ikki hissa qadrlidir. Shu ma‟noda uning umuminsoniy jihatlariga, demokratik mohiyatiga ulkan e‟tibor berilayotganligi tabiiydir. Prezident Islom Karimov milliy va umuminsoniy qadriyatlarga tayangan holda ozod va obod Vatan, demokratik jamiyat qurish jarayoniga davlat siyosati darajasida e‟tibor qaratayotganligi ham shundan. Zero, mamlakatimizda farovon, ilg‘or jamiyat barpo etish - maqsad, amalga oshirilayotgan islohotlar - vosita bо‘lib, jamiyatimizda hukm surayotgan ijtimoiy-siyosiy barqarorlik о‘z navbatida islohotlar uchun shart-sharoitdir. 2. Milliy g„oya - erkin va farovon hayot qurish omili sifatida. Mamlakatimizda demokratik institutlar va fuqarolik jamiyati asoslarining shakllanishi haqida fikr yuritar ekan, Prezident Islom Karimov jamiyatning demokratiyalashuvini uzoq muddatli jarayon sifatida baholaydi, demokratiya g„oyalarini shunchaki bayon qilish, yuqoridan tushirish bilan uni odamlarimiz hayotiga singdirib bо„lmasligini uqtiradi. «Demokratiya, - deb ta‟kidlaydi I.A.Karimov, - jamiyatning qadriyatiga, har bir insonning boyligiga aylanmog„i kerak. Bu esa bir zumda bо„ladigan ish emas. Xalqning madaniyatidan joy ololmagan demokratiya turmush tarzining tarkibiy qismi ham bо„la olmaydi. Bu tayyorgarlik kо„rish va demokratiya tamoyillarini о„zlashtirishdan iborat ancha uzoq muddatli jarayondir» 9 . Demokratiyani jamiyatning ustuvor qadriyatiga, uning barqaror taraqqiyoti omiliga aylantirish demokratik rivojlanish an‟analarini avaylab о„stirish, jahon xalqlari demokratik an‟analarini, adolatli jamiyat orzusi yо„lida insoniyat tо„plagan tajriba va amaliyotni muttasil о„zlashtirish zarur. Bunda sharqona demokratiya tamoyillari tayanch bо„lib xizmat qiladi. Ammo, inson tabiati ziddiyatlidir. U boshqalar intilishlariga teskari bо„lgan intilishlarga ega bо„lishi va shu vaqtning о„zida о„zgalar bilan hamkorlikka moyil bо„lishi mumkin. Inson tabiatiga xos ana shu qarama-qarshilik uning jamiyatdagi hayoti va hatti-harakatlarini ham belgilaydi. Odamlar bir tomondan shaxsiy erkinlikka intilsalar, ikkinchi tomondan ijtimoiy tenglikni talab qilishga moyil bо„ladilar. Odamlar о„z manfaatlarini kо„zlashlari bilan birga umumiyijtimoiy manfaatlarga ham intiladilar. Ammo bu qarama-qarshi tendensiyalarni, shaxsiy 82 manfaat bilan jamiyat manfaatlarini qanday qilib muvofiqlashtirish mumkin? Jamiyat bu muammoning yechimiga demokratiya mexanizmlarini ishga solish orqaligina kela oladi. Aynan demokratiya va umumiy manfaatlar vobastaligi ijtimoiy munosabatlarni muvozanatga keltirishga xizmat qiladi. Demokratiya doimiy qutb - «ziddiyat - kelishuv - birdamlik» orqali о„ziga yо„l ochar ekan, kishilarning о„zaro roziligi, kelishuviga tayanadi. Gap shundaki, demokratiya - bu yolg„iz о„z maqsad va talablarini amalga oshirish vositasi bо„lmay, balki о„zaro munosabatlarning maqbul qoidalariga rioya etishdir. Umuminsoniy, xususan demokratik qadriyatlarga tayangan milliy istiqlol g„oyasi ana shu qutbiy intilishlarni muvofiqlashtirish orqali umumiy manfaatlarni о„zida ifoda etadi. Download 1.45 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|