1-Mavzu: Paxtavato‘qimachiliksanoatidatexnosferikomillarfani, uningmohiyativavazifalari Reja

4.
Psixofiziologik
sabablar.
Ishchi
psixologik
rejimining
buzilishi,charchashi,kasallikholatlari,tanadagifizikkamchiliklar,oilaviy
notinchlik,ishjamoasidagikelishmovchilik,avvalgikasallikasoratiningta’siriva
boshqalarpsixofiziologiksabablargamisolbo’ladi.
Mehnatnimuhofazaqilishnio’rganishdaboshqaijtimoiy,texnikaviy,
gumanitarfanlarningma’lumotlarie’tiborgaolinadi.Shularqatoridaergonomika
faniningma’lumotlarihamkattaahamiyatgaega.Ergonomikaso’zilotintilidan
olinganbo’lib,’ergo’-(ish),’nomika’-(fan),ya’ni’ishto’g’risidagifan’degan
ma’nonibildiradi.
Ergonomikafaniyordamidainsonningmehnatfaoliyatijarayonidaqulay,
xavfsizlikbilanbog’liqma’lummuhimvazifalaryechiladi.

Shundayqilib,ergonomikamuhimvositalarniyechadiganbirlik

sifatida
texnikani
insonga
yaqinlashtirishga
harakat
qiladi,
‘inson-
texnika’tizimidagimavjudmuammolarniko’ribchiqadi.
Sanoatkorxonalariningishlabchiqarishzonalarihavomuhitining
metereologiksharoitlarihavoharorati(
0
S),nisbiynamligi(%),havobosimi
(mm.simob
ust.
ѐkiPa)vahavotezligi(m/s)bilanifodalanadi.
Bulardantashqarimetereologiksharoitgata’sirqiluvchiishlabchiqarish
omillarimavjud,ya’niishlabchiqarishkorxonalaridagiharxilqurilma-uskunalar
va
ishlov
berilayotgan
materiallar,
moddalar
yuzasidan
tarqaladiganissiqliknurlarihavoharoratiningoshishigaolibkeladi.Bu
omillarta’siridaishlabchiqarishzonasidagihosilbo’ladiganhavomuhiti
sanoatmikroiqlimidebyuritiladi.
Metereologikbirlikvaomillarningharbiriayrimholdayokibir
nechtasibirgalikdainsonningmehnatqilishqobiliyatiga,sog’lig’igajuda
katta
ta’sirqiladi.Ba’zihollardabundayta’sirko’rsatishfoydali
bo’lishimumkin.Masalan,salqinsharoitdaisituvchiomilvashubilanbirga
texnologikjarayonlardanajralibchiqayotganbug’vaparlarhisobiganisbiynamlik
ortibketganda,uninormalashtiruvchiomilbo’lishimumkin.
Ba’zivaqtlardaesaomillarningbir-birigaqo’shilishinatijasida
zararlita’sirdarajasiortibketishimumkin.Masalan,nisbiynamlikva
haroratningortibketishiinsonuchunog’irsharoitvujudgakeltiriladi.
Bundantashqariishjoylaridagihavoharakatiningoshishiharoratyuqori
bo’lganvaqtdaijobiynatijaberadi,haroratpastbo’lganvaqtdaesasalbiy
ta’sir
ko’rsatib,
inson
organizmining
issiqlik
boshqarilishini
buzibyuborishimumkin.