1-Mavzu: Paxtavato‘qimachiliksanoatidatexnosferikomillarfani, uningmohiyativavazifalari Reja

Konstruktivchora-tadbirlariloyihalashjarayonidao’rnatiladivaqurilish
jarayonidaamalgaoshiriladi.Ob’ektniloyihalashdaunioqavasuvlarnitozalash
tizimibilanjihozlash,xavfliifloslantiruvchimoddalarniyig’ishuchunidishlar,
atrof-muhitgachiqarilgansuvlarniboshqarishtizimlaribilanta’minlash;ishlab
chiqarishdachiqadigansanoatgazlarinitozalashvazararsizlantirishmoslamalari
bilanjihozlash;resurslardanbelgilanganmaqsadlardantashqariboshqa
maqsadlardafoydalanishniistisnoqilish;tizimvauskunalardanmoylash
materiallarinivayoqilg’iningoqishinioldiniolishkabichora-tadbirlarko’zda
tutilishikerak.
Sanoatkorxonalariningekologikxavfsizliginita’minlashbo’yichatashkiliy-
texnikchora-tadbirlarloyihalashbosqichidaishlabchiqiladivaqurilishvaqtida
korrektirovkaqilinadi.
Ushbutadbirlarquyidagilarnio’zichigaoladi:
oishpaytidauskunalarvatizimlarningyaxshiholatdasaqlanishi;
okorxonafaoliyatiniatrof-muhitgazararlichiqindilarnichiqaribtashlashni
istisnoqiladigantarzdatashkiletish;
ozararlichiqindilarnivaatrof-muhitnitozalashtizimlariningholatininazorat
qilishnitashkiletish;
okorxonalarnitabiiymuhitholatininazoratqilishvaifloslanganoqava
suvlarniyig’ishuchunko’chmavositalarbilanta’minlash;
obarchakorxonalarniatrof-muhitnimuhofazaqilishbo’yichako’rgazmali
targ’ibotvatashviqotbilanta’minlash.
Sanoatkorxonalariningekologikxavfsizliginita’minlashbo’yichaergotik
chora-tadbirlarqoidalar,ko’rsatmalar,rahbariyhujjatlarvaboshqalarda
ko’rsatilganbo’ladivakorxonaningharbirxodiminingvaumumankorxonaning
tabiiymuhitgazararlita’sirinikamaytirishbo’yichaharakatlarinio’zichigaolgan
bo’ladi.
Ushbutadbirlarkorxonalarningkundalikfaoliyatijarayonidaamalga
oshiriladi.Ergotiktadbirlargaquyidagilarkiradi:
*barchadarajadagirahbarlarvaishchilarningmansablavozimida
ko’rsatilganbarchavazifalarni,shujumladanatrof-muhitnimuhofazaqilish
ishlarinito’g’rivaaniqbajarish;
*barchadarajadagirahbarlarvaishchilarningtabiiymuhitningifloslanishi
uchuno’zjavobgarliginihisqilishi;

*sanoatkomplekslariningbarchaxodimlarinio’zlavozimlarigamuvofiq

maxsustayyorlash;
*rahbarvaxodimlarniekologiksavodxonliginioshirish;
*atrof-muhitningifloslanishigaqarshikurashishuchunxizmatko’rsatuvchi
xodimlarnitayyorlash.
Afsuski,hozirdaqo’llanilayotganekologikxavfsizlikchoralaripassivbo’lib,
korxonalarningekologikxavfsizliginimaksimaldarajadaoshirishuchun
resurslarnitejaydiganvachiqindisiztexnologiyalarnikengjoriyetishvaulardan
foydalanishkabifaolekologiktadbirlarnijoriyetishkerak.
Taqdimetilgantadbirlarniamaliyamalgaoshirishengilishemasvailmiy
salohiyatnijalbqilganholdama’lumvaqtnitalabqiladi,ammoularningamalga
oshirilishinikelajakkaqoldirishmumkinemas.
Sanoatishlabchiqarishivauningatrofidagitabiiymuhitvazamonaviy
insoniyatsivilizatsiyasirivojlanishiningikkitaqarama–qarshitarkibiyqismidir.
Shubhasiz,hozirgivakelajakdainsonningmavjudbo’lishiningyagonayo’libu
tashqidunyobilanto’liquyg’unlikdayashashdir,butabiatmanfaatlarinihisobga
olganholdasanoatishlabchiqarishiningrivojlanishivaishlashininazardatutadi.
Atrof-muhitnimuxofazaqilishningbujihatiishlabchiqarishnitashkil
etishdachiqindisiztamoyiligaqaratilgandir.Yangitexnologikjarayonlarni
yaratish,ularasosidachiqindisizishlabchiqarishningvujudgakelishi,nafakat
yuqoritexnik-iqtisodiyko’rsatkichlarni,balkitabiiyresurslardanmajmuali
foydalanishnita’minlaydp.Texnologiyalarniekologiyalashtirninghaqiqiyyo’li-
ishlabchiqarishdaasta-sekinkamchiqitli,keyinesachiqindisizberktizimgao’tish
bo’lib,tabiatdanoqilonafoydalanishvaatrof-muhitnimuxofazaqilish
imkoniyatlarinioshiradi.
Ilmiy-texniktaraqqiyotyutuqlaridanfoydalanishasosidazamonaviy
sivilizatsiyaningkeyingirivojlanishiniekologikqonuniyatlargayondoshmasdan,
ya’niatrof-muhitgaehtiyotkorlikvaoqilonamunosabatdabo’lmasdantasavvur
qilibbo’lmaydi
.